Ngày 20/3, Tòa phúc Thẩm TANDTC tại Đà Nẵng đã mở phiên tòa xét xử phúc thẩm đại án thu hút nhiều sự quan tâm dư luận tại Gia Lai do Trần Thị Quý Phượng, Giám đốc Công ty Cổ phần thương mại Bình An cầm đầu.
Theo cáo trạng, Công ty Cổ phần xây dựng thương mại Bình An (sau đây gọi tắt là Cty Bình An) do Trần Thị Quý Phượng làm Giám đốc. Tuy là công ty cổ phần, nhưng các cổ đông khác không tham gia vào việc điều hành công ty, mà do Phượng điều hành và quyết định mọi việc. Với tư cách là Giám đốc công ty, Phượng đã có hành vi gian dối mua 67 hóa đơn khống thể hiện trên hóa đơn là Cty Bình An để mua vật tư của các doanh nghiệp Minh Tiến, Toàn Thắng và Phú Hưng kê khai thuế, tăng chi phí đầu vào của Cty Bình An. Trong khi đó, doanh số đầu ra (giá trị khối lượng các công trình hoàn thành) thực tế thấp hơn so với doanh số đầu vào mà Phượng đã kê khai thuế, nhằm tạo ra tình trạng Cty Bình An bị âm thuế liên tục trong thời hạn 3 tháng theo đúng quy định của nhà nước về điều kiện được hoàn thuế GTGT, để làm thủ tục đề nghị Chi cục thuế thành phố Pleiku hoàn trả số tiền 1.652.773.415 đồng. Chi cục thuế thành phố Pleiku tin tưởng là hóa đơn thật, tin là Cty Bình An đã mua vật tư, đã nộp thuế GTGT khi mua vật tư nên đã làm thủ tục hoàn thuế cho Cty Bình An. Do đó, Phượng đã chiếm đoạt trót lọt số tiền 1.652.773.415 đồng của Chi cục thuế thành phố Pleiku.
Bên cạnh đó, Trần Thị Quý Phượng còn có hành vi sử dụng 10 hóa đơn GTGT khống kê khai để khấu trừ thuế, nhằm làm giảm số thuế Cty Bình An phải nộp là 140.781.700 đồng gây thất thoát cho nhà nước số tiền là 140.781.700 đồng.
Bị cáo Phượng tại tòa
Trong quá trình ký kết hợp đồng thi công với Ban quản lý huyện Ia Grai và Kông Chro, công ty đã được BQL này cho ứng tiền vốn để thi công công trình. Theo quy định của pháp luật tại Điều 17 Nghị định 48/NĐ-CP ngày 07/5/2010 của Chính phủ, “nghiêm cấm việc tạm ứng mà không sử dụng hoặc sử dụng vốn ứng không đúng mục đích” cũng theo cam kết thỏa thuận quy định này, thì Cty Bình An phải sử dụng tiền vốn ứng đúng mục đích thi công công trình đã ứng vốn và có trách nhiệm hoàn trả số vốn bằng khối lượng thi công, nhưng Phượng đã sử dụng vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả nợ như sau:
Đối với BQL Ia Grai: Sau khi ứng 10 tỷ đồng Phượng đã dùng 2.072.727.975 đồng để trả tiền mua 5 xe tải ben mà Phượng đã mua trước đó 2 tháng, sau đó, 5 xe tải này Phượng cấn trừ nợ cho người khác, trong khi số nợ đó không liên quan gì đến công trình Ia Chía, Ia O mà Phượng được ứng tiền; dùng 2 tỷ đồng tiền ứng trả nợ cho ngân hàng vay trước đó 8 tháng không liên quan gì đến công trình. Mặt khác, khi vay tiền ngân hàng Phượng còn có hành vi gian dối với ngân hàng, nêu ra lý do mua vật tư nên ngân hàng giải ngân là trả tiền mua vật tư. Nhưng thực chất chỉ là hóa đơn khống, khi vay số tiền này, Phượng không nhập quỹ 2 tỷ đồng, bị can khai đầu tư công trình khác nhưng không chứng minh cụ thể được.
Đối với tiền tạm ứng của BQL Kông Chro, Phượng dùng số tiền 1.677.500.000 đồng mua xe và nộp thuế trước bạ cho xe 81A-00278. Theo Phượng khai là tặng cho ông Trần Thế Vinh. Trong quá trình điều tra Phượng khai nhận, có mượn giấy tờ xe này để thế chấp vào ngân hàng vay 750 triệu đồng, sau đó dùng 650 triệu đồng để mua vật tư vào công trình khác và trả tiền mua hóa đơn khống. Ngoài ra, Phượng còn sử dụng 1.825.000.000 đồng tiền ứng, trả nợ cho bà Ngọc mà Phượng vay trước đó không nhập quỹ công ty.
Như vậy, Trần Thị Quý Phượng đã làm thất thoát của BQL Ia Grai số tiền 4.072.727.975 đồng và của BQL Kông Chro số tiền 3.502.000.000 đồng. Lúc này, do Phượng không có khă năng hoàn trả bằng khối lượng công trình hoặc bằng trị giá tài sản. Mặt khác sau khi ứng tiền từ BQL Ia Grai và Kông Chro, Trần Thị Quý Phượng còn muốn chiếm đoạt nên đã dùng 3 hóa đơn khống (Phượng dùng để chiếm đoạt tiền của Chi cục thuế thành phố Pleiku) có nội dung Cty Bình An mua vật tư với tổng số tiền 5.468.584.000 đồng, phục vụ đích danh công trình Ia Chía, Ia O và Đắc Pling làm cho các BQL tin là thật, không yêu cầu Phượng giải trình kiểm tra tiền ứng, không thúc giục Phượng phải thi công công trình, nhằm chiếm đoạt của Ban quản lý Ia Grai số tiền 3.151.299.367 đồng và Kông Chro số tiền 1.958.858.000 đồng. Tổng cộng số tiền mà Trần Thị Quý Phượng đã chiếm đoạt là 12.685.385.342 đồng.
Đối với bị can Võ Thị Thụ: với 11 hóa đơn khống mà Thụ bán cho Phượng nhằm thu lợi bất chính 66.254.130 đồng. Trần Thị Quý Phượng đã dùng để kê khai hoàn thuế chiếm đoạt của nhà nước 666.154.720 đồng. Qua điều tra xác minh Thụ không biết việc Phượng mua hóa đơn khống để hoàn thuế, nhưng cơ quan chức năng có cơ sở xác định hành vi bán hóa đơn khống của Thụ đã tạo điều kiện cho Phượng sử dụng các hóa đơn khống này để phạm tội chiếm đoạt tài sản, nên Thụ phải chịu trách nhiệm hình sự.
Phiên tòa sơ thẩm còn được dư luận đặc biệt quan tâm bởi bị cáo Phượng đã khai hàng loạt cán bộ cấp huyện, tỉnh đã nhận “lại quả” từ các dự án, trong đó có chiếc ô tô BKS 81A-00278 trị giá gần 1,7 tỷ đồng “tặng” cho vợ chồng ông Trần Thế Vinh, nguyên Giám đốc Sở KH&ĐT tỉnh Gia Lai. Nhưng ông Vinh khẳng định, chiếc xe này đã được ông mua và có giấy tờ hợp lệ.
Từ những tình tiết nêu trên, tại phiên sơ thẩm HĐXX, TAND tỉnh Gia Lai đã ra Bản án số 57 ngày 12/9/2014, tuyên phạt bị cáo Trần Thị Quý Phượng 13 năm tù về tội: “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”, 11 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và 9 tháng cải tạo không giam giữ chuyển sang thành 3 tháng tù giam về tội “Trốn thuế”. Tổng cộng các hình phạt đối với Phượng là 24 năm 3 tháng tù giam. Về dân sự, Phượng phải trả lại cho Chi cục Thuế TP. Pleiku hơn 1,6 tỷ đồng đã chiếm đoạt và trên 140 triệu đồng trốn thuế. Đồng thời phải trả trên 8,6 tỷ đồng cho Ban Quản lý dự án Đầu tư Xây dựng cơ bản huyện Kông Chro...
Bản án này cũng đã xử phạt Võ Thị Thụ - nguyên Giám đốc Doanh nghiệp tư nhân Minh Tiến, Phó Giám đốc Doanh nghiệp Toàn Thắng (thường trú ở tổ dân phố 4, phường Trà Bá, TP. Pleiku) 18 tháng tù (cho hưởng án treo), thời gian thử thách là 36 tháng về tội “Mua bán trái phép hóa đơn”. Ngoài ra, Võ Thị Thụ còn bị xử phạt bổ sung 10 triệu đồng. Chiếc xe ô tô bị tịch thu để bán đấu giá sung vào ngân quỹ nhà nước.
Sau khi bản án cấp sơ thẩm ra, Trần Thị Quý Phượng đã làm đơn kháng cáo lên cấp phúc thẩm Tòa phúc Thẩm TANDTC tại Đà Nẵng để xin giảm án. Đứng trước vành móng ngựa cấp phúc thẩm, Bị cáo Phượng tỏ rõ vẻ ăn năn và xin Tòa án cấp phúc thẩm giảm nhẹ hình phạt vì bị cáo còn con nhỏ, người chồng lại bỏ đi làm ăn xa.
Xét thấy việc bị cáo đã biết nhận lỗi, cũng như khắc phục một phần thiệt hại mà mình đã gây ra, nên HĐXX TANDTC tại Đà Nẵng đã tuyên phạt bị cáo 20 năm, 3 tháng tù giam (giảm 4 năm so với bản án sơ thẩm), còn về phần bồi thường thiệt hại mà bị cáo đã gây ra, tại phiên xét xử cấp phúc thẩm giữ nguyên bản án cấp sơ thẩm.
Riêng chiếc xe mà Trần Thị Quý Phượng cho rằng, mình đã tặng cho vợ chồng ông Trần Thế Vinh - nguyên Giám đốc sở KH-ĐT tỉnh Gia Lai, nhưng tại phiên tòa này, vợ chồng ông Vinh đã chứng minh được chiếc xe này được mua bán hợp pháp, nên Tòa cấp phúc thẩm đã tuyên chiếc xe này thuộc quyền sở hữu của vợ chồng ông Vinh.