Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học: Một trong những đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua của hệ thống TAND

Nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

Ngay từ khi được thành lập, với chức năng nhiệm vụ chính được quy định tại Quyết định số 918/2015/QĐ-TANDTC, đơn vị đã tham mưu cho Chánh án TANDTC trong việc xây dựng kế hoạch và đề xuất chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội; bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử; tổng kết thực tiễn xét xử và phát triển án lệ; tổ chức rà soát, hệ thống hoá, hợp nhất các văn bản quy phạm pháp luật và pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật về tổ chức và hoạt động của TAND theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, đơn vị cũng tham mưu cho Chánh án TANDTC trong việc kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ văn bản pháp luật trái với Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội, cũng như việc phối hợp với các đơn vị chức năng giúp Chánh án TANDTC tổ chức tập huấn các văn bản quy phạm pháp luật về tố tụng, về tổ chức và hoạt động của TAND.

Với tư cách là cơ quan thường trực của Hội đồng khoa học TANDTC, giúp Chánh án TANDTC trong công tác quản lý, tổ chức triển khai nghiên cứu hoặc giao nghiên cứu các đề tài khoa học liên quan cho các đơn vị, cá nhân trong các TAND.

Từ năm 2015 đến nay, Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chuyên môn, đặc biệt là công tác tham mưu cho lãnh đạo TANDTC trong việc xây dựng các dự án luật, Nghị quyết trình Ủy ban thường vụ Quốc hội điển hình với 05 dự án Luật, Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã được thông qua như: Luật Tổ chức TAND sửa đổi; Bộ luật tố tụng Dân sự sửa đổi; Luật Tố tụng Hành chính sửa đổi; Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH-14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án; Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án đã đã được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XIV và được các chuyên gia pháp lý đánh giá sẽ tạo ra một cơ chế pháp lý mới trong quá trình giải quyết tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính thông qua hòa giải, đối thoại, phát huy tối đa quyền tự định đoạt của đương sự, tạo điều kiện cho tranh chấp được giải quyết nhanh chóng, giảm số vụ việc tòa án phải thụ lý xét xử. Đồng thời, tham mưu trình Hội đồng Thẩm phán, trình Chánh án ký ban hành 26 Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán , 05 Thông tư của Chánh án TANDTC và 24 Thông tư liên tịch.

Tổng kết thực tiễn xét xử và phát triển án lệ đã được Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học quan tâm và triển khai hiệu quả, trình Hội đồng Thẩm phán TANDTC lựa chọn và ban hành 37 án lệ, ngay sau khi được công bố các Tòa án đã viện dẫn đảm bảo những vụ việc có tình tiết, sự kiện pháp lý giống nhau được giải quyết công bằng, khách quan, thống nhất. Ngoài ra, Vụ đã trình Lãnh đạo TANDTC cho xuất bản hai cuốn “Án lệ và bình luận”, tạo điều kiện cho việc nghiên cứu khoa học về án lệ và vận dụng trong thực tiễn đạt hiệu quả. 

Về công tác quản lý khoa học, Vụ đã tổ chức nghiệm thu 39 đề tài khoa học cấp bộ, 05 đề tài khoa học cấp cơ sở, trực tiếp tham gia nghiên cứu 03 đề án và đã bảo vệ đạt kết quả xuất sắc… Một số nhiệm vụ: Trình Hội đồng Thẩm phán ban hành Nghị quyết số 03/2017/NQ- HĐTP ngày 16/3/2017 về Công bố bản án, quyết định trên Cổng thông tin điện tử; Ban hành Bộ quy tắc đặc đức và ứng xử của Thẩm phán... cũng được Vụ tiến hành đồng thời.

Đặc biệt, Vụ đã được Hội đồng Thẩm phán TANDTC đánh giá cao về công tác quản lý khoa học. Từ năm 2015, đơn vị đã triển khai thực hiện có hiệu quả việc nghiên cứu khoa học bảo đảm tính ứng dụng trong công tác thực tiễn xét xử, các đề tài đều được nghiệm thu và đánh giá cao và được tổ chức thực hiện trên toàn hệ thống TAND.

Đối với “đề án đổi mới, tăng cường hòa giải, đối thoại trong giải quyết các tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính tại TAND thí điểm hòa giải, đối thoại tại 16 tỉnh thành phố”, sau 10 tháng thực hiện thí điểm, đã hòa giải, đối thoại thành đạt tỷ lệ 78,08%. Qua quá trình giải quyết tại Trung tâm Hòa giải tại Tòa án, các Hòa giải viên, Đối thoại viên cũng đã giải thích pháp luật cho đương sự, giúp các bên tranh chấp, khiếu kiện củng cố được đầy đủ hồ sơ khởi kiện, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giải quyết án sau này của Tòa án. Kết thúc nghiên cứu đề án, 02 đồng chí được tặng bằng khen của Chánh án TANDTC.

Không chỉ được đánh giá cao trong hệ thống TAND, Đề án “Xử lý vi phạm trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp-Thực trạng và giải pháp” đã được Hội đồng nghiệm thu của Bảo hiểm xã hội Việt Nam đánh giá, xếp loại xuất sắc. Kiến nghị đề xuất trong đề án đã được Hội đồng Thẩm phán ban hành Nghị quyết số 05/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TANDTC. Kết thúc nghiên cứu đề án, 05 đồng chí được tặng Bằng khen của Tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam.

Bên cạnh đó, Vụ còn trình Ban cán sự đảng, lãnh đạo TANDTC ban hành một số quy định, báo cáo của TANDTC được đánh giá cao, đặc biệt nổi bật là Bộ Quy tắc và ứng xử của Thẩm phán đây là Bộ Quy tắc đầu tiên về đạo đức, ứng xử của Thẩm phán ban hành được các cơ quan, tổ chức hoan nghênh, đánh giá cao, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ Thẩm phán, tặng cường liêm chính tư pháp bảo đảm các Thẩm phán là những tấm gương về “Phụng công, thủ pháp, chí công vô tư, gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân” như lời dạy của Bác Hồ người thầy vĩ đại của ngành TAND.

Tạo sự đột phá trong phong trào thi đua

Để khẳng định những kết quả và thành tích nổi bật trong suốt chặng đường qua, là sự nỗ lực phấn đấu của toàn thể cán bộ, công chức, người lao động cùng với sự chủ động sáng tạo thực hiện nhiều giải pháp mang tính đột phá: “Đa dạng hóa các phương thức bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật”; “ Gắn công tác xây dựng và hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật với thực tiễn xét xử”; “Cải tiến cách thức làm việc trong nội bộ đơn vị, cũng như trong việc báo cáo xin ý kiến Hội đồng Thẩm phán”; “Ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý và công tác chuyên môn nghiệp vụ”.

Đơn vị đã chú trọng phối hợp với các tổ chức, đoàn thể của đơn vị thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ công việc, bảo đảm tính hiệu quả như xác định rõ mục tiêu, kế hoạch công tác cho từng đơn vị chuyên môn, quán triệt quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước và lãnh đạo TANDTC trong tác phong, lề lối làm việc, nâng cao tinh thần trách nhiệm của mỗi cá nhân; khuyến khích biểu dương, khen thưởng nghiêm túc, công khai, dân chủ, công bằng, kịp thời và đúng quy trình, quy định của cơ quan. Các phong trào thi đua luôn gắn với nhiệm vụ chuyên môn, sở trường của từng cá nhân, phát hiện và nhân rộng điển hình tiên tiến; phát huy trí tuệ tập thể, đoàn kết sáng tạo trong công tác.

Bên cạnh đó, cấp ủy và lãnh đạo Vụ đã phối hợp với Chi bộ, Công đoàn, đoàn thanh niên triển khai quyết liệt và có hiệu quả các phong trào thi đua do TANDTC phát động, chủ động phát động và triển khai nhiều phong trào thi đua gắn với chỉ tiêu công tác chuyên môn đã tạo sức lan tỏa, hưởng ứng nhiệt tình của toàn thể công chức trong đơn vị, tạo khí thế sôi nổi, thúc đẩy giải quyết kịp thời hiệu quả các nhiệm vụ thường xuyên và đột xuất của đơn vị. Chi bộ thường xuyên quán triệt và thực hiện nghiêm túc các Nghị quyết của Đảng gắn với việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, Chi bộ 5 năm liền đạt “Trong sạch, vững mạnh, tiêu biểu”. Nhiều Đảng viên được đánh giá là hoàn thành tốt, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Các mặt công tác khác cũng được Lãnh đạo Vụ quan tâm, chỉ đạo. Đoàn thanh niên đã phối hợp Chi bộ tổ chức nhiều phong trào thiết thực như: “Xuân ấm biên cương”; “ Mỗi đoàn viên là một cây xanh” và xây dựng không gian làm việc xanh-sạch-đẹp; Đoàn thanh niên thành lập câu lạc bộ tiếng Anh để nâng cao trình độ ngoại ngữ cho đoàn viên, công chức trong vụ; Tham gia các Diễn đàn chuyên môn của Đoàn khối các cơ quan Trung ương như: Thanh niên với Bộ luật Hình sự, góp ý Luật Thanh niên sửa đổi, góp ý Luật Phòng, chống tham nhũng sửa đổi. Ngoài ra đơn vị còn tích cực tham gia các hoạt động thiện nguyện như đóng góp quỹ đền ơn đáp nghĩa, quỹ tình nghĩa TAND.

Với bề dày thành tích, 5 năm qua đơn vị đã được Chánh án TANDTC tặng nhiều Bằng khen, tặng Cờ thi đua TAND, trong đó năm 2018 được tặng “Cờ thi đua của Chính phủ”. Nhiều cá nhân trong đơn vị được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở, Chiến sĩ thi đua TAND, Bằng khen của Chánh án TANDTC… Trên cơ sở thành tích mà đơn vị đã đạt được trong suốt giai đoạn 2015-2019, Hội đồng thi đua – Khen thưởng TAND đã nhất trí đề nghị Chánh án TANDTC trình Chủ tịch nước tặng “ Huân chương Lao động hạng Nhất” cho Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học TANDTC.