Vụ CIT kiện đòi nợ: Nhiều mâu thuẫn trong chứng cứ và lời khai

Vụ án “Tranh chấp về quyền sở hữu và các quyền khác đối với tài sản” giữa nguyên đơn là Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng và Du lịch CIT (gọi tắt là Công ty CIT, trụ sở tại TP. Huế) và bị đơn là bà Nguyễn Thị Thanh Giang (trú tại quận Hải Châu, TP. Đà Nẵng), cấp sơ thẩm TAND quận Hải Châu, TP. Đà Nẵng đã tuyên đình chỉ phần yêu cầu bồi thường thiệt hại do nguyên đơn rút yêu cầu và bác yêu cầu khởi kiện số tiền 7,5 tỷ đồng.

Sau bản án sơ thẩm, nguyên đơn kháng cáo, mới đây TAND TP. Đà Nẵng đã đưa vụ án ra xét xử theo trình tự phúc thẩm.

Theo nội dung vụ án, Công ty CIT khởi kiện yêu cầu bà Giang trả lại số tiền hơn 12,5 tỷ đồng, sau đó rút yêu cầu bồi thường thiệt hại và giữ lại phần yêu cầu trả 7,5 tỷ đồng tiền gốc, gồm 3,5 tỷ đồng có lãi suất vào ngày 1/11/2010 và 4 tỷ đồng không lãi suất vào ngày 12/1/2011, đều thông qua hình thức tín chấp và thể hiện bằng phiếu chi tiền mặt có chữ ký xác nhận.

Tuy nhiên, tại cả hai cấp xét xử, bị đơn cùng luật sư khẳng định, không có giao dịch vay mượn nào diễn ra trên thực tế. Phía bị đơn cho rằng, đây chỉ là hình thức hợp thức hóa số liệu tài chính nội bộ của công ty, đồng thời viện dẫn báo cáo tài chính từ năm 2010 đến 2014 để chứng minh công nợ đã được tất toán.

Các báo cáo tài chính do Cục Thuế tỉnh Thừa Thiên Huế cung cấp theo yêu cầu của Tòa án cấp sơ thẩm (TAND quận Hải Châu, TP. Đà Nẵng) cũng trùng khớp với bản do bị đơn nộp và thể hiện rõ rằng, đến cuối năm 2013 và đầu năm 2014, khoản nợ mà Công ty CIT cáo buộc bà Giang phải trả đã không còn tồn tại. Chính nguyên đơn cũng thừa nhận những tài liệu này là chính xác, phù hợp với hồ sơ nộp cho cơ quan thuế trong giai đoạn công ty còn hoạt động ổn định.

Tuy nhiên, sau đó Công ty CIT bất ngờ nộp một bộ báo cáo tài chính mới, được lập vào năm 2025, thời điểm sau khi khởi kiện, sau khi công ty bị thanh tra thuế và thậm chí sau khi cơ quan điều tra thu giữ tài liệu để phục vụ một vụ án hình sự khác liên quan đến lãnh đạo công ty. Bộ tài liệu này thể hiện bà Giang vẫn còn nợ 7,5 tỷ đồng. Điều này hoàn toàn mâu thuẫn với các tài liệu trước đó.

Tại phiên tòa phúc thẩm, đại diện bị đơn cho rằng, hợp đồng cho vay mà nguyên đơn viện dẫn làm cơ sở để khởi kiện bà Giang thực chất là giao dịch giả tạo, nhằm hợp thức hóa việc luân chuyển dòng tiền nội bộ giữa các cá nhân trong công ty.

Cụ thể, vào thời điểm ký hợp đồng vay, bà Giang đang sinh con cho ông Phạm Văn Hải và sống như vợ chồng với ông này. Nếu mục đích vay như nguyên đơn trình bày là để “lo việc gia đình”, thì người có trách nhiệm tài chính lẽ ra phải là người đang cùng bà xây dựng cuộc sống chung, chứ không phải một cá nhân không có năng lực độc lập về tài chính như bà Giang tại thời điểm đó.

Thứ hai, khi được HĐXX hỏi liệu số tiền vay lớn như vậy có được chuyển khoản hay không, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan là ông Nguyễn Sơn-nguyên Phó Tổng giám đốc Công ty CIT khẳng định, hoàn toàn không có chuyển khoản. Tất cả chứng từ mà Công ty CIT nộp chỉ là phiếu chi tiền mặt.

Thứ ba, Công ty CIT không có chức năng cho vay, nhưng lại lập hợp đồng với lãi suất theo ngân hàng. Đây không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật, mà còn cho thấy mục đích thật sự là để “hợp thức hóa” việc dòng tiền bị chi ra cho cá nhân mà không thể giải trình minh bạch.

Đáng nói, dù nguyên đơn khẳng định khoản nợ vẫn còn, song toàn bộ báo cáo tài chính của Công ty CIT từ năm 2010 đến 2014 do cơ quan thuế xác nhận đều thể hiện khoản nợ của bà Giang đã được xử lý về bằng 0. Tức trên báo cáo tài chính không còn ghi nhận khoản nợ nào nữa. Các số liệu này trùng khớp hoàn toàn với các giấy nộp tiền, sổ phụ tài khoản, lệnh chuyển tiền và sổ chi tiết tài khoản của Công ty CIT. Nghĩa là bằng một cách “hợp thức hóa” kế toán nội bộ, khoản nợ đã được tất toán từ hơn 10 năm trước.

Người đại diện theo ủy quyền của bà Nguyễn Thị Thanh Giang nhấn mạnh tại tòa: Giao dịch mà nguyên đơn khởi kiện là giao dịch giả tạo, được dựng lên để hợp thức hóa dòng tiền. Khoản nợ đã được tất toán theo cách hợp thức hóa nội bộ từ nhiều năm trước, hiện không còn tồn tại trên bất kỳ sổ sách tài chính chính thống nào. Việc khởi kiện hiện nay là không còn đối tượng tranh chấp, không còn thiệt hại thực tế, do đó cần bác toàn bộ kháng cáo và giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Tại tòa, HĐXX đã đặt ra một loạt câu hỏi, vì sao tại phiên sơ thẩm, chính nguyên đơn thừa nhận ông Hải lấy tiền của Ban Quản lý dự án Nam Giang nộp vào Công ty CIT để trả khoản nợ của bà Giang, nhưng đến nay lại bảo đó là “tiền riêng” của ông Hải? Trên báo cáo tài chính và sổ sách kế toán, hoàn toàn không có nội dung nào thể hiện việc nhận tiền từ Ban Quản lý hay ông Hải nộp tiền vào để trả thay cho bà Giang.

Vì sao tại phiên tòa sơ thẩm, nguyên đơn đã nộp 4 bản báo cáo tài chính, nhưng nay lại tiếp tục nộp thêm với nội dung mâu thuẫn? HĐXX đã yêu cầu nguyên đơn làm rõ việc chỉnh sửa báo cáo tài chính nhằm mục đích gì? Có phải cố tình thay đổi bản chất sự việc?

Đại diện VKSND TP. Đà Nẵng đưa ra quan điểm, việc Công ty CIT liên tục chỉnh sửa báo cáo tài chính và đưa ra các lời khai bất nhất càng chứng tỏ giao dịch này là giao dịch giả tạo giữa Công ty CIT và bà Giang. Báo cáo tài chính này được lập sau khi khởi kiện, sau thời điểm Công ty đã bị thanh tra thuế năm 2018 và sau khi cơ quan điều tra thu giữ tài liệu phục vụ vụ án hình sự khác liên quan đến giám đốc Công ty. Những tài liệu mà Công ty CIT cung cấp là “bất nhất”. Từ các căn cứ trên, đại diện VKSND TP. Đà Nẵng đề nghị HĐXX bác yêu cầu khởi kiện của Công ty CIT.

Sau khi nghị án kéo dài, HĐXX TAND TP. Đà Nẵng xét thấy còn nhiều vấn đề cần làm rõ, vì vậy quyết định tạm dừng phiên tòa.