Sau gần một tuần xét xử và nghị án, sáng 29/12, TAND TP Hà Nội đã tuyên án với Tạ Bá Long, cựu CT HĐQT Ngân hàng TMCP Dầu khí Toàn Cầu (GPBank) cùng các đồng phạm về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Cùng đứng trước vành móng ngựa với bị cáo Long, còn có các bị cáo: Đoàn Văn An (SN 1958, trú tại Hai Bà Trưng, Hà Nội), cựu PCT HĐQT GPBank; Phạm Quyết Thắng (SN 1973, ở phường Thanh Nhàn, Hai Bà Trưng, Hà Nội), cựu TGĐ GPBank; Nghiêm Tiến Sỹ (SN 1973, trú tại Hoàng Mai, Hà Nội), cựu PTGĐ GPBank; Nguyễn Anh Dung (SN 1978, ở phường Thịnh Liệt, Hà Nội), cựu Kế toán trưởng GPBank và Nguyễn Ngọc Nam (SN 1976, trú tại Hai Bà Trưng, Hà Nội), cựu GĐ Công ty Sao Bắc, các bị cáo cùng phạm tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Theo cáo trạng truy tố, Ngân hàng TMCP Dầu khí Toàn Cầu (GPBank) tiền thân là Ngân hàng CP Nông thôn Ninh Bình và được phép chuyển đổi tên gọi cũng như mô hình hoạt động thành ngân hàng thương mại vào năm 1993. Sau 12 lần thay đổi đăng ký kinh doanh thì vào năm 2014, GPBank có vốn điều lệ là 3.018 tỉ đồng.
Trong số 903 cổ đông thì GPBank có 11 pháp nhân và 3 trong số đó có vốn Nhà nước. Riêng Tạ Bá Long cùng nhóm cổ đông liên quan sở hữu 34,99% vốn điều lệ, tương đương hơn 1.000 tỷ đồng và Đoàn Văn An cùng nhóm cổ đông liên quan nắm giữ 55,32% vốn điều lệ, tương ứng hơn 1.669 tỷ đồng.
Trong các năm 2009 và 2010, để có tiền tăng vốn điều lệ tại GPBank theo quy định tại Nghị định số 141/2006/NĐ - CP, ngày 22/11/2006 của Chính phủ và sử dụng vào những việc khác, Tạ Bá Long và Đoàn Văn An đã sử dụng 3 công ty (doanh nghiệp gia đình) để phát hành 3.380 trái phiếu bán cho Công ty Tài chính CP Điện lực (EVNFinance) và thu về 3.380 tỷ đồng.
Toàn cảnh phiên tòa chiều nay (29/12)
Sau đó, số tiền nêu trên được cựu CT và PCT GPBank sử dụng hơn 2.611 tỷ đồng để nhóm cổ đông của Tạ Bá Long và Đoàn Văn An mua cồ phần nhằm tăng vốn điều lệ ở ngân hàng này.
Bên cạnh đó, Long và đồng phạm còn sử dụng 512,6 tỷ đồng để trả lãi trái phiếu và phí tư vấn phát hành trái phiếu. Số tiền còn lại hơn 255,7 tỷ đồng, Tạ Bá Long và Đoàn Văn An “rót” vào hoạt động đầu tư, kinh doanh của 3 doanh nghiệp liên quan.
Theo hồ sơ vụ án, các cựu lãnh đạo, cán bộ GPBank, sau khi được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận cho ngân hàng này tăng vốn điều lệ lên 3.018 tỷ đồng vào năm 2014 và do không có tiền để trả gốc, lãi cho Công ty Tài chính CP Điện lực nên Tạ Bá Long cùng Đoàn Văn An đã bàn cách rút tiền từ GPBank để có tiền thanh toán với chủ nợ.
Thực hiện việc rút tiền, Long và đồng phạm đã sử dụng 2/3 doanh nghiệp liên quan thỏa thuận đặt cọc mua 58% Tòa nhà Capital Tower và Hợp đồng hợp tác đầu tư Dự án Trung tâm Thương mại, văn phòng và nhà ở An Khánh Sao Bắc GPBank để rút 3.900 tỷ đồng của chính GPBank.
Rút được số tiền nêu trên, Long chỉ đạo thuộc cấp sử dụng hơn 3.793 tỷ đồng để trả nợ gốc và lãi đối với EVNFinance. Số tiền rút được còn lại, Đoàn Văn An và một doanh nghiệp liên quan sử dụng vào mục đích riêng.
Trong quá trình điều tra, cơ quan chức năng xác định, hành vi của cựu CT GPBank cùng đồng phạm đã vi phạm vào Điều 140 - Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010. Hành vi đó của các bị cáo đã gây thiệt hại cho GPBank 3.900 tỷ đồng tiền gốc và 858 tỷ đồng tiền lãi phát sinh (tính đến tháng 7/2015).
Các bị cáo đứng nghe HĐXX tuyên án
Trong số tiền Tạ Bá Long cùng đồng phạm gây thiệt hại đối với GPBank nêu ở trên thì 3 pháp nhân có vốn Nhà nước bước đầu được xác định là bị thiệt hại hơn 375 tỷ đồng. Số tiền thiệt hại còn lại được xác định là của 8 pháp nhân có vốn tư nhân và cổ đông cá nhân.
Tính đến thời điểm hiện nay, cựu CT GPBank cùng người thân đã khắc phục được hơn 864,8 tỷ đồng và còn phải tiếp tục khắc phục hơn 534 tỷ đồng nữa; Đoàn Văn An cùng gia đình đã khắc phục được gần 84 tỷ đồng/tổng số 2.510 tỷ đồng mà bị cáo gây thiệt hại.
Đại diện VKSND, người giữ quyền công tố tại phiên tòa cho rằng hành vi của các bị cáo trong việc ký hai hợp đồng mua 58% tòa nhà Capital Tower và đầu tư dự án Trung tâm Thương mại văn phòng, nhà ở An Khánh để rút 3.900 tỷ đồng của chính GPBank là vi phạm Luật Các tổ chức tín dụng.
Các bị cáo được đánh giá thành khẩn khai nhận, có nhiều tình tiết giảm nhẹ như gia đình có công với cách mạng, đạt một số thành tích trong công tác...
Sau khi xem xét toàn bộ hồ sơ vụ án, các tình tiết liên quan, cũng như đánh giá hành vi phạm tội của các bị cáo, HĐXX cho rằng, bị cáo Tạ Bá Long và Đoàn Văn An giữ vai trò chính, chỉ đạo những bị cáo khác làm theo, dùng số tiền gây thiệt hại của GPBank sử dụng cho các công ty sân sau. Trong khi đó, bị cáo Đoàn Văn An sử dụng phần lớn số tiền mà GPBank bị thiệt hại nên cần bị xử lý nghiêm khắc.
Các bị cáo khác đóng vai trò đồng phạm giúp sức, tuy nhiên các bị cáo chỉ là người làm công; trong quá trình điều tra, xét xử, các bị cáo thành khẩn khai báo, nhân thân tốt nên HĐXX xem xét áp dụng các tình tiết giảm nhẹ cho các bị cáo đồng phạm.
Từ những phân tích nêu trên, HĐXX quyết định tuyên án bị cáo Nghiêm Tiến Sỹ 4 năm tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Các bị cáo còn lại phạm tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”. Trong đó, Tạ Bá Long lĩnh án 5 năm tù, Đoàn Văn An 13 năm tù; 3 bị cáo còn lại là Phạm Quyết Thắng và Nguyễn Ngọc Nam cùng lĩnh án 5 năm tù, Nguyễn Anh Dung 3 năm tù cho hưởng án treo.