Thực phẩm Halal: Thị trường tỷ đô nhiều thách thức

Những quy định khắt khe

Thuật ngữ “Halal” xuất phát từ tiếng Ả Rập có nghĩa là “được phép”. Kinh Qur'an phân loại thực phẩm và hàng hóa thành các loại khác nhau như “halal” (được phép) hoặc “haram” (bị cấm).

Để một sản phẩm được chứng nhận Halal có nghĩa là sản phẩm đó không chứa bất kỳ thành phần không được phép nào và nó đã được xử lý trong một cơ sở có lợi cho việc duy trì tính toàn vẹn của tình trạng Halal.

Halal không chỉ đơn thuần liên quan đến sản phẩm không chứa cồn, không chứa thịt lợn hoặc các sản phẩm từ thịt lợn và việc giết mổ theo nghi lễ Hồi giáo. Phạm vi của Halal rộng hơn, nhấn mạnh tính trong sạch của sản phẩm, gần nhất với trạng thái tự nhiên của chúng.

Các sản phẩm phải không chứa chất độc hại, thuốc trừ sâu, phân bón, chất bảo quản có hại, chất thải, kháng sinh, hàng hóa bị cấm và các sản phẩm biến đổi gen.

Việc có được chứng chỉ Halal mang lại uy tín cho cơ sở, từ đó mang lại niềm tin cho người tiêu dùng có ý thức về halal.

Các tổ chức chứng nhận Halal đánh giá doanh nghiệp để xác định xem sản phẩm của họ có đáp ứng tiêu chuẩn Halal hay không. Nguyên liệu, nhà cung cấp và cơ sở sản xuất là những điểm cần quan tâm chính. Cơ sở sản xuất phải có khả năng duy trì tính toàn vẹn trạng thái Halal của sản phẩm từ điểm nhập vào đến điểm xuất phát.

Sau khi tất cả mối nguy hiểm được giảm thiểu trong cơ sở, cơ quan chứng nhận sẽ cung cấp con dấu chứng nhận Halal. Nếu không có sự đánh giá chi tiết và kỹ lưỡng này, sản phẩm không thể được chứng nhận.

Các quy định trên chủ yếu nhằm mục đích bảo vệ sức khỏe người sử dụng theo quan niệm của đạo Hồi - chỉ sử dụng các sản phẩm sạch, ít tạp chất, ít độc hại; đề cao các sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên; ít dùng dầu mỡ, hạn chế đường và muối.

Thị trường lớn cần chinh phục

Ngành công nghiệp Halal hiện đang phát triển mạnh mẽ với hơn 2 tỷ người theo đạo Hồi trên toàn thế giới. Đặc biệt, người dân theo đạo Hồi chiếm số đông ở khu vực châu Á, nhất là trong khối ASEAN. Việc thiết lập các tiêu chuẩn Halal từ sản xuất đến phân phối đang trở thành xu hướng quan trọng, tạo ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam.

Nằm trong Top 20 nước xuất khẩu thực phẩm hàng đầu thế giới và là một trong 15 nước xuất khẩu nông sản lớn nhất thế giới và là mắt xích quan trọng trong các chuỗi cung ứng toàn cầu với 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) được ký kết, trong đó có nhiều FTA thế hệ mới, khu vực và liên khu vực đã được ký kết…, Việt Nam được đánh giá có tiềm năng xuất khẩu thực phẩm Halal.

Tháng 2/2023, Thủ tướng Chính phủ Quyết định phê duyệt Đề án “Tăng cường hợp tác quốc tế để xây dựng và phát triển ngành Halal Việt Nam đến năm 2030”. Đây là đề án đầu tiên có ý nghĩa quan trọng, đưa ra định hướng mang tầm quốc gia về huy động các nguồn lực quốc tế để xây dựng và phát triển ngành Halal Việt Nam bài bản, chuyên nghiệp, toàn diện, giúp doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu, hiệu quả vào chuỗi sản xuất, cung ứng sản phẩm Halal toàn cầu.

Kể từ đó, các hội thảo xúc tiến thương mại sản phẩm thực phẩm Halal được tổ chức thường xuyên, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, đưa Việt Nam vào danh sách nguồn cung thực phẩm Halal tiêu biểu của toàn cầu. Hội thảo cũng cung cấp thông tin hữu ích về thị trường các nước Hồi giáo, đồng thời cập nhật các quy chuẩn về sản phẩm Halal. Thông qua hội thảo, các doanh nghiệp sẽ nắm bắt được cơ hội mở rộng thị trường, tìm kiếm đối tác kinh doanh phù hợp, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và chất lượng sản phẩm.

Ngày 14/11, tại TP.HCM, Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương tổ chức “Hội thảo đẩy mạnh xúc tiến thương mại sản phẩm thực phẩm Halal”. Hội thảo là một trong những sự kiện nằm trong khuôn khổ của Triển lãm Quốc tế công nghiệp thực phẩm Việt Nam 2024 (Vietnam Foodexpo 2024),

Tại hội thảo, các chuyên gia cập nhật tình hình xuất nhập khẩu và xúc tiến thương mại các mặt hàng Halal sang khu vực Đông Nam Á, Trung Đông - châu Phi. Các diễn giả cũng bàn luận về việc tháo gỡ và giải đáp các vướng mắc mà doanh nghiệp thường gặp khi xuất khẩu sản phẩm Halal; hướng đẫn đăng ký chứng nhận Halal; cập nhật các quy định mới về Halal trên thế giới…

Những năm qua, nhu cầu đối với các sản phẩm Halal ngày càng tăng và đang trở thành xu hướng toàn cầu. Theo báo cáo của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO), chi tiêu cho thực phẩm Halal của cộng đồng Hồi giáo toàn cầu dự kiến đạt 1.900 tỷ USD vào năm 2024 và 15.000 tỷ USD vào năm 2050.

Thị trường Halal đầy tiềm năng, nhưng để chinh phục được thị trường này còn nhiều thách thức đối với các doanh nghiệp xuất khẩu thực phẩm Việt Nam.