Thiệt hại khoảng 20 triệu USD/ngày nếu thiếu nước ở Khu kinh tế Nghi Sơn

Nước là một trong nhưng yếu tố rất quan trọng cho sự sống, sự phát triển kinh tế, xã hội, nhất là ở khu kinh tế. Trước nhu cầu cấp bách, vừa qua, Thường trực Tỉnh ủy Thanh Hóa đã tổ chức Hội nghị bàn về phương án giải quyết việc cấp nước phục vụ dự án Lọc hóa dầu Nghi Sơn và các dự án khác trong Khu kinh tế Nghi Sơn (KKTNS).

Theo báo cáo của Ban quản lý KKTNS, Dự án cấp nước thô và nước sạch cho KKTNS có 3 tiểu dự án nhỏ, gồm: Dự án cấp nước thô giai đoạn 1 từ hồ Yên Mỹ về hồ Đồng Chùa có công suất 30.000 m3/ngày, đêm. Theo thiết kế, giai đoạn này có 3 hạng mục chính gồm: Trạm bơm cấp 1, trạm bơm tăng áp và đường ống nước từ hồ Yên Mỹ về hồ Đồng Chùa dài 22 km. Dự án cấp nước thô giai đoạn 2 có công suất 90.000 m3/ngày, đêm; do Công ty Sông Chu làm chủ đầu tư, dự kiến đến tháng 10/2016 sẽ tiến hành thi công xây dựng bằng nguồn vốn vay Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB).

Ban Thường vụ tỉnh ủy Thanh Hóa họp bàn giải quyết nguồn nước ở KKTNS

Dự án cấp nước sạch do Công ty TNHH xây dựng và sản xuất vật liệu xây dựng Bình Minh (Cty BM) làm chủ đầu tư; giai đoạn 1 có công suất 30.000 m3/ngày, đêm đang sử dụng nguồn nước từ hồ Đồng Chùa để sản xuất nước sạch cấp cho dự án Lọc hóa dầu Nghi Sơn và một số dự án khác tại KKTNS. Giai đoạn 2 đầu tư nâng công suất lên 90.000 m3/ngày, đêm được khởi công từ tháng 2/2016, dự kiến sẽ hoàn thành vào tháng 10/2016.

Ngoài ra, Cty BM sẽ tiến hành xây dựng thêm 1 đường ống dự phòng để cấp nước trực tiếp cho Dự án Lọc hoá dầu và dự kiến hoàn thành vào tháng 10/2016. Song với dung tích hiện có của hồ Đồng Chùa là 1,3 triệu m3 thì việc đảm bảo  đủ lượng nước thô để xử lý là không khả thi.

Đến nay các công đoạn đầu tư và vận hành đang được đánh giá là đảm bảo và chất lượng tốt; tuy nhiên hành lang của tuyến ống để xây dựng cả 2 giai đoạn dự án cấp nước thô đang bị các hộ dân lấn chiếm, ảnh hưởng lớn đến quá trình khai thác, vận hành, bảo trì tuyến ống và đảm bảo an toàn cho người dân.

Theo tính toán của Ban quản lý KKTNS, trong năm 2016, nhu cầu nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt trong Khu kinh tế là trên 45.800 m3 nước sạch/ngày, đêm; năm 2018 là trên 53.000 m3 nước sạch/ngày, đêm và đến năm 2020 cần trên 121.000 m3 nước sạch/ngày, đêm.

Một góc Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn

Ngày 10/10/2007, Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch chung KKTNS là 18.600ha, tổng nhu cầu cấp nước đến năm 2015 là 80.000m3 ngày/đêm; đến năm 2025 là 140.000m3/ngày/đêm. Hiện nay, KKTNS đã được Chính phủ đồng ý cho phép mở rộng lên 106.000ha nên nhu cầu cấp nước cho hoạt động của các Dự án sẽ là rất lớn.

Ngoài ra, theo cam kết của Chính phủ đối với việc cấp nước cho Dự án Lọc hóa dầu Nghi Sơn tại Điều 6, Khoản 63: Chính phủ phải đảm bảo việc cấp các công trình cơ sở hạ tầng và các quyền của các bên nước ngoài được quy định rõ: Chuẩn bị mặt bằng, các công trình cơ sở hạ tầng (đường, điện, nước, đổ thải, bảo trì). Chính phủ sẽ thu xếp để có sẵn một hệ thống cung cấp nước đã qua xử lý tại mặt bằng và nguồn cung cấp nước ổn định có khả năng cung cấp tối đa 15.000m3/ngày/đêm từ cuối tháng 12/2012 đến cuối tháng 12/2014 là 30.000m3/ngày/đêm. Lượng nước đã qua xử lý đầu vào tối đa theo thiết kế sẽ là 1.560m3/giờ; chất lượng nước sẽ theo quy phạm quốc gia về nước uống QCVN: 01:2009/BYT năm 2009.

Các đơn vị khẩn trương xây dựng đường ống dẫn nước về KKTNS

Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa, Trịnh Văn Chiến cho hay: “Việc đảm bảo nguồn nước sản xuất và sinh hoạt cho toàn bộ KKTNS là công việc hệ trọng, mang tính chất sống còn của KKTNS, vì vậy bất luận thế nào KKTNS phải được cung ứng đầy đủ nước cho hoạt động sản xuất. Huyện Tĩnh Gia tập trung giải quyết triệt để số diện tích hành lang bị lấn chiếm, giải phóng mặt bằng ngay để đảm bảo thi công các dự án. Đồng thời chuyển 2.000 ha thuộc lưu vực tưới hồ Sông Mực sang lấy nước từ các nguồn khác để đảm bảo đưa nguồn nước này về phục vụ KKTNS. Về các vướng mắc liên quan đến dự án cấp nước vay vốn ADB, giao Ban quản lý KKTNS và các Sở, ngành liên quan chủ động tính toán phương án tài chính linh hoạt và khả thi, đảm bảo việc triển khai dự án đúng tiến độ để đáp ứng đủ nhu cầu nước cho dự án Lọc hoá dầu Nghi Sơn và toàn bộ KKTNS”.

Nếu việc cấp nước không đảm bảo theo cam kết và nhà máy lọc hóa dầu phải dừng vận hành vì lý do thiếu nước sẽ phát sinh thiệt hại về doanh thu khoảng 20 triệu USD mỗi ngày. Khi đó, vấn đề khởi phát trách nhiệm bảo lãnh của Chính phủ sẽ xảy ra và tỉnh Thanh Hóa phải chịu trách nhiệm theo chỉ đạo của Chính phủ tại Công văn 1370/TTg ngày 21/8/2008.

Trước tình hình này, để đáp ứng theo đúng chỉ đạo của Chính phủ phải đảm bảo nước phục vụ cho các Dự án trong KKTNS, ngày 10/6/2016, UBND tỉnh Thanh Hóa đã có Quyết định 1982/QĐ-UBND chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án hệ thống cấp nước KKTNS cho liên doanh nhà đầu tư Tổng Cty Đầu tư Xây dựng và Thương mại Anh Phát và Công ty TNHH MTV Sông Chu. Đây là nhà cung cấp nước thứ 2 tại KKTNS. Theo đó, nhà đầu tư sẽ sử dụng nguồn vốn tự có, vốn vay tín dụng và các nguồn vốn huy động hợp pháp khác để xây dựng hệ thống cấp nước thô 90.000m3/ngày/đêm và nhà máy nước sạch thứ 2 công suất 60.000m3/ngày/đêm. Giai đoạn 1 thực hiện đầu tư hoàn thành hệ thống cấp nước thô và nhà máy nước sạch 30.000m3/ngày/đêm. Nhà đầu tư sẽ thực hiện khởi công xây dựng giai đoạn 1 vào tháng 7/2016 và hoàn thành đưa vào sử dụng tháng 12/2016.