Các cơ quan chức năng tỉnh Thanh Hóa đang tích cực phối hợp tuyên truyền để ngư dân hiểu, thực hiện nghiêm túc các quy định về đánh bắt thủy hải sản trên biển. Qua đó vừa đảm bảo nguồn lợi thủy sản và nhiều lợi ích của ngư dân khi khai thác trên biển, góp phần cùng với cả nước gỡ thẻ vàng IUU.
Thực hiện chỉ đạo của cấp trên, tỉnh Thanh Hóa đã triển khai thực hiện đồng bộ và quyết liệt các giải pháp chống khai thác IUU. UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành 1 chỉ thị, công điện, 10 Kế hoạch, 56 văn bản chỉ đạo về chống khai thác IUU; thành lập lực lượng Kiểm ngư cấp tỉnh; công bố danh sách tàu cá đã được đóng mới, cải hoán, mua bán, tặng cho đang hoạt động không đủ thành phần hồ sơ để được đăng ký theo quy định trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.
Trong 8 tháng đầu năm 2024, Ban Chỉ đạo tỉnh về IUU đã tổ chức 5 Hội nghị cấp tỉnh, 7 đợt kiểm tra về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định. Đoàn kiểm tra tổ chức làm việc với từng chủ tàu thiếu hồ sơ thủ tục, phân loại tàu cá nằm bờ, tàu cá không đủ điều kiện tham gia khai thác giao cho UBND xã, các đồn Biên phòng tuyến biển giám sát chặt chẽ vị trí neo đậu.
Xác minh, xử lý tàu cá mất kết nối thiết bị giám sát hành trình (GSHT) trên 6 tháng, tàu cá có chiều dài từ 24m trở lên mất kết nối trên biển trên 10 ngày, trên 6 giờ; tổ chức hướng dẫn các chủ tàu cá “3 không”, “2 không” thực hiện hồ sơ, thủ tục đăng ký theo quy định; kiện toàn văn phòng Thanh tra, kiểm soát nghề cá tại cảng và thành lập các tổ thanh tra, kiểm soát nghề cá tại 3 cảng cá chỉ định.
Lực lượng chức năng tăng cường tuần tra, kiểm soát trên biển, cửa lạch, bãi ngang, cảng cá, kiên quyết không cho các tàu cá đi hoạt động trên biển khi không đủ các thủ tục, giấy tờ, trang thiết bị theo quy định, xử lý các tàu cá vì phạm các quy định về chống khai thác IUU.
Xây dựng Kế hoạch chi tiết và chuẩn bị hồ sơ, tài liệu và các điều kiện cần thiết khác để đảm bảo cung cấp hồ sơ kịp thời theo yêu cầu của Đoàn Thanh tra EC, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Xác định tuyên truyền là mấu chốt làm chuyển biến nhận thức của người dân, cơ quan quản lý đã tăng cường thời lượng, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền. Trong 8 tháng đầu năm 2024, xây dựng nội dung, in và treo 32 băng rôn, tờ phướn; In và phát 9.000 tờ rơi, 15.000 cuốn sổ tay; tổ chức 7 lớp tập huấn, hội nghị tuyên truyền cho gần 700 cán bộ, ngư dân tại các huyện, thị xã, thành phố ven biển và thành phố Thanh Hóa về Luật Thủy sản và các văn bản hướng dân thực hiện Luật, chống khai thác IUU.
Cập nhật kiến thức đảm bảo an toàn thực phẩm, nuôi trồng thủy sản, bảo vệ nguồn lợi và triển khai các văn bản liên quan; xây dựng 7 phóng sự về triển khai Luật Thủy sản 2017 và các quy định chống khai thác IUU; hướng dẫn ghi nhật ký khai thác thủy sản cho các chủ tàu/thuyền trưởng.
Chi cục Thủy sản, Văn phòng đại diện thanh tra, kiểm soát nghề cá phối hợp với các Đồn Biên phòng tuyến biển, UBND cấp huyện đến từng xã, phường nghề cá tuyên truyền, hướng dẫn ngư dân, chủ tàu cá thực hiện các quy định của Luật Thủy sản, chống khai thác IUU, đảm bảo đầy đủ trang thiết bị, thủ tục giấy tờ khi đi khai thác.
Ban quản lý cảng cá thường xuyên phát trên hệ thống loa truyền thanh của cảng về Luật thủy sản, chính sách hỗ trợ thiết bị giám sát hành trình và các quy định về chống khai thác IUU. Tổng số 6.116 chiếc, trong đó: Tàu cá có chiều dài từ 6m đến dưới 12m: 948 chiếc (gồm: 931 tàu cá đã đăng ký, 17 tàu cá “2 không” đang làm thủ tục đăng ký); Tàu cá có chiều dài từ 12m đến dưới 15m: 764 chiếc (gồm: 701 tàu cá đã đăng ký, 63 tàu cá “3 không” đang làm thủ tục đăng ký); Tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên: 1.095 chiếc (gồm: 1.085 tàu cá đã đăng ký, 10 tàu cá “3 không” đang làm thủ tục đăng ký).
100 % tàu cá đã đăng ký nhập vào hệ thống dữ liệu nghề cá quốc gia Vnfishbase và đánh dấu tàu cá theo quy định. Công bố danh sách 92 tàu cá đã được đóng mới, cải hoán, mua bán, tặng cho đang hoạt động không đủ thành phần hồ sơ để được đăng ký theo quy định trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.
Chi cục Thủy sản Thanh Hóa, Trung tâm Đăng kiểm tàu cá Thanh Hóa và UBND cấp xã tổ chức mời các đơn vị thiết kế tàu cá kiểm tra kích thước vỏ tàu, tổng công suất máy chính và nghề khai thác thủy sản của từng chủ tàu làm cơ sở thực hiện cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu cá.
Trong quá tình kiểm tra, giám sát, cơ quan chức năng đã nhắc nhở, xử lý nhiều vi phạm của các chủ tàu cá. Các trường hợp chưa xử lý được chủ yếu là các tàu cá hoạt động tỉnh ngoài, không về địa phương dẫn đến khó khăn trong việc xác minh, xử lý hành vi vi phạm. Có trường hợp tàu cá mang số đăng ký Thanh Hóa, nhưng các gia đình đã chuyển vào miền Nam sinh sống, Chi cục Thủy sản đã phối hợp với UBND cấp xã xác minh địa chỉ mới, có văn bản gửi cơ quan quản lý phối hợp, xử lý đối với trường hợp này.
Trao đổi với PV, Giám đốc Cảng cá Thanh Hóa Lê Văn Thăng, cho biết: Các cảng cá Hòa Lộc, Lạch Hới, Lạch Bạng đã phân công viên chức trực 24/24 giờ đề tiếp nhận thông tin tàu khai thác cập, xuất cảng. Đối chiếu danh sách tàu cá khai thác thủy sản bất hợp pháp, sắp xếp tàu vào cảng và giám sát sản lượng hải sản bốc dỡ qua cảng.
Trong 8 tháng đầu năm 2024, tại 3 cảng cá chỉ định có 1.789 lượt tàu rời cảng, 1.185 lượt tàu cập cảng, thu nhật ký khai thác thủy sản 935 tàu, sản lượng thủy sản qua cảng 7.325,55 tấn. Văn phòng Đại diện Thanh tra, kiểm soát nghề cá tại cảng cá Hòa Lộc, Lạch Hới, Lạch Bạng tổ chức trực 24/24 giờ để kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá cập, rời cảng.
Các Ban quản lý cảng cá bố trí nhân sự triển khai sử dụng Hệ thống truy xuất thủy sản khai thác điện tử (eCDT) đảm bảo phê duyệt nhật ký khai thác, bản ghi sản lượng bốc dỡ qua cảng, cấp giấy biên nhận thủy sản bốc dỡ, cấp giấy xác nhận nguyên liệu và giấy chứng nhận nguồn gốc thủy sản qua hệ thống eCDT khi có tàu cá yêu cầu.
Cho tới nay, nhận thức của ngư dân, các tổ chức, cá nhân về Luật thủy sản và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật được nâng lên và đã có chuyển biến tích cực. Chủ tàu cá, thuyền trưởng và ngư dân đã cơ bản chấp hành các quy định về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản, nhận thức được tác hại của hành vi khai thác IUU, gây thiệt hại về kinh tế và ảnh hưởng đến lợi ích của Quốc gia.