Sửa đổi Nghị định về đầu tư: Làm rõ quy trình, giảm thủ tục, đẩy mạnh số hóa

Hoàn thiện quy định chi tiết thi hành, đẩy mạnh phân cấp và cải cách thủ tục

Dự thảo Nghị định sửa đổi tập trung vào cụ thể hóa các điều khoản của Luật Đầu tư (đã được sửa đổi, bổ sung tại dự thảo Luật sửa 7 Luật), nhất là các nội dung được giao Chính phủ hướng dẫn tại các Điều 33, 35, 36 và 38. Theo đó, hồ sơ và quy trình chấp thuận chủ trương đầu tư sẽ được làm rõ, tách bạch hơn theo thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ và UBND cấp tỉnh.

Đáng chú ý, dự thảo đã loại bỏ một số nội dung không còn cần thiết trong quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, như sơ bộ phương án đầu tư xây dựng hạ tầng trong các dự án khu đô thị. Việc này nhằm giảm bớt gánh nặng cho nhà đầu tư, tránh tình trạng lồng ghép nhiều nội dung chưa có đủ cơ sở xác định từ đầu vào quy trình phê duyệt.

Ngoài ra, các đầu mục và số bộ hồ sơ cũng được cắt giảm đáng kể, thời gian giải quyết thủ tục đầu tư được đề xuất giảm 30%. Dự thảo đồng thời đẩy mạnh số hóa hồ sơ, hướng đến xử lý hoàn toàn trên nền tảng điện tử trong tương lai gần.

Quy định đặc thù cho dự án đầu tư liên tỉnh

Lần đầu tiên, một quy trình riêng được đề xuất áp dụng đối với các dự án có phạm vi đầu tư trên từ hai tỉnh trở lên. Theo đó, nhà đầu tư sẽ nộp hồ sơ tại tỉnh có phần lớn diện tích đất sử dụng, hoặc nơi đặt công trình chính. UBND tỉnh đó sẽ chủ trì việc lấy ý kiến các địa phương liên quan trước khi quyết định chủ trương đầu tư cho toàn bộ dự án.

Với các dự án đấu giá đất hoặc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, địa phương nơi nhà đầu tư nộp hồ sơ sẽ là đầu mối tổ chức thực hiện theo quy định pháp luật về đất đai và đấu thầu.

Đặc biệt, quyết định chủ trương đầu tư trong các trường hợp này sẽ là căn cứ pháp lý duy nhất để thực hiện giao đất, cho thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất cho toàn bộ phần diện tích dự án – tạo điều kiện thuận lợi hơn rất nhiều so với thực tiễn hiện hành.

Mở rộng ưu đãi đầu tư trong các lĩnh vực đổi mới, chuyển đổi số

Dự thảo đã sửa đổi Phụ lục II về danh mục ngành, nghề ưu đãi và đặc biệt ưu đãi đầu tư, bổ sung thêm các lĩnh vực then chốt gồm: khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Đồng thời, tại Điều 63, dự thảo quy định rõ hơn về việc thành lập tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài trong các lĩnh vực trên. Theo đó, nhà đầu tư nước ngoài chỉ được đăng ký bổ sung ngành nghề sau khi đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, nhằm kiểm soát đúng định hướng và tránh lợi dụng chính sách ưu đãi.

Dự thảo sửa đổi Điều 21 của Nghị định 31/2021/NĐ-CP, theo đó, việc xác định địa bàn ưu đãi đầu tư sẽ được tính toán phù hợp sau khi các đơn vị hành chính cấp xã được chia tách, sáp nhập.

Loại bỏ rào cản, tăng hiệu lực giám sát

Một trong những thay đổi được cộng đồng doanh nghiệp quan tâm là việc bỏ quy định cứng về tuổi máy móc vượt quá 10 năm. Dự thảo cũng loại bỏ nhiệm vụ của Bộ Khoa học & Công nghệ trong xác định máy móc cũ, thay vào đó, chỉ tập trung vào công nghệ lạc hậu hoặc gây ô nhiễm, tiêu tốn tài nguyên.

Ngoài ra, cách tính tiến độ dự án được điều chỉnh: thay vì tính từ khi có quyết định hành chính giao đất, sẽ tính từ thời điểm nhà đầu tư thực tế nhận đất ngoài thực địa. Quy định này khắc phục tình trạng "treo" tiến độ do chậm bàn giao mặt bằng.

Một nội dung mới quan trọng là hướng dẫn chuyển nhượng dự án đầu tư xây dựng thứ cấp trong khu đô thị, nhằm cụ thể hóa Điều 77 (khoản 3a) của Luật Đầu tư mới sửa đổi.