Quỳ Châu (Nghệ An): Khai thác vàng làm ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt

Công ty khoáng sản Lạng Sơn được cấp phép tận thu vàng sa khoáng trên sông Hiếu từ Quế Phong đến Nghĩa Đàn với chiều dài 117km và diện tích mỏ là 445,2ha. Sau gần 4 năm hoạt động, công ty này chỉ nộp ngân sách Nhà nước 144,2 triệu đồng. Nhưng thiệt hại về sạt lở 2 bên dòng sông, mất đường giao thông, mất đất sản xuất thiệt hại hàng tỷ đồng. Đặc biệt là nguồn nước sinh hoạt đang bị ô nhiễm nặng, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của hàng trăm hộ dân.  

Gia đình chị Lương Thị Đào ở bản Na Hiền, xã Châu Hội cũng như bao gia đình khác sống ở bên bờ sông Hiếu và sông Quàng của huyện Quỳ Châu. Hàng ngày, trước lúc đi làm, chị Đào phải tranh thủ đi gánh nước tại giếng ngay đầu bản để sinh hoạt trong ngày, nếu không chiều về sẽ không còn nước để gánh, phải múc nước sông lên để ăn. Nói là giếng nhưng thực ra đây chỉ là một hố nhỏ chứa nước đọng, sau mỗi trận mưa rừng. Để cải thiện nguồn nước, nhiều hộ dân trong bản đã bỏ công đào giếng. Tuy nhiên, do địa hình cao, đất pha cát nên đào nông thì không có nước, đào sâu sẽ gây sập lún. Trong khi đó, đời sống của người dân còn quá khó khăn, họ không có điều kiện để đúc cống bê tông hay dùng giếng khoan nên đành phải dùng nguồn nước sông không đảm bảo để sinh hoạt.

Tàu khai thác vàng tại sông Hiếu, địa phận xã Châu Hạnh gây ô nhiễm

Chia tay chị  Đào, chúng tôi đến thăm gia đình cụ Hà Thị Thìn cũng ở bản Na Hiền xã Châu Hội. Cụ Thìn, năm nay đã ngoài 70 tuổi, trong câu chuyện cụ cho biết: Ngày trước ở bản này cũng không nhà nào có giếng, mọi sinh hoạt từ ăn uống đến tắm rửa đều dùng nước sông. Nhưng ngày đó, nước sông trong và sạch lắm, không đục và ô nhiễm như bây giờ do ảnh hưởng bởi các tàu hút cát, khai thác vàng ngày đêm.

Không chỉ có người dân ở bản Na Hiền của xã Châu Hội mà hàng trăm hộ dân của xã Châu Phong, Châu Hoàn, Diên Lãm và xã Châu Thắng đều thiếu  nước sạch sinh hoạt. Mặc dù trong những ngày này, trên địa bàn huyện Quỳ Châu đang là mùa mưa, song nguồn nước mưa dự trữ không đủ cho người dân sinh hoạt, trong khi đó nguồn nước duy nhất của người dân địa phương là dòng sông Hiếu, Sông Quàng lại đang bị ô nhiễm trầm trọng do khai thác vàng sa khoáng từ đầu nguồn.

An Hoàn