Quốc Tử Giám Huế, nơi đào tạo nhân tài cho đất nước trong suốt nhiều thập kỷ, được xem là một trong những công trình tiêu biểu của Quần thể di tích Cố đô Huế. Di tích Quốc Tử Giám cùng với hệ thống di tích cung đình triều Nguyễn đã được ghi danh vào Danh mục Di sản Thế giới của UNESCO vào năm 1993.
Thực trạng xuống cấp đáng lo ngại
Không chỉ mang giá trị lịch sử - văn hóa đặc biệt, nơi đây còn từng là không gian diễn ra nhiều lễ hội, sự kiện văn hóa và là điểm đến quen thuộc của du khách.
Thế nhưng, trái ngược với vị thế vốn có, hiện di tích đang xuống cấp nghiêm trọng. Mái ngói phủ rêu phong, tường thành nứt nẻ, nhiều trụ cột gỗ bị mối mọt xâm nhập, nguy cơ hư hại là rất cao. Rất nhiều khu vực xập xệ, tiềm ẩn nguy cơ sụp đổ.
Chứng kiến cảnh tượng ấy, nhiều người dân và du khách không khỏi chạnh lòng. “Chúng tôi mong được chiêm ngưỡng vẻ uy nghiêm của một trung tâm giáo dục Nho học xưa, nhưng thay vào đó lại thấy sự hư hỏng, xuống cấp”, một du khách bày tỏ.
Dự án bảo tồn đã được phê duyệt
Trước thực trạng này, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho biết dự án bảo tồn, tôn tạo di tích Quốc Tử Giám đã được HĐND tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là TP.Huế) phê duyệt chủ trương đầu tư từ năm 2021. Hồ sơ nghiên cứu khả thi hiện đã hoàn thành và đang trình phê duyệt, dự kiến khởi công trong quý IV/2025.
Dự án có tổng mức đầu tư hơn 108 tỷ đồng, bao gồm tu bổ các hạng mục chính như Di Luân Đường, nhà Học, nhà Giám Sinh, Tam quan - Nữ tường; phục hồi nền sân, đường dạo, cây xanh; lắp đặt hệ thống hạ tầng kỹ thuật, phòng cháy chữa cháy, bố trí nội thất phục vụ tham quan và nghiên cứu.
Theo Trung tâm, mục tiêu không chỉ là tu bổ kiến trúc cổ mà còn phát huy giá trị di tích trong đời sống văn hóa – du lịch, góp phần đưa Quốc Tử Giám trở lại đúng vị thế vốn có.
Việc Quốc Tử Giám xuống cấp kéo dài là hồi chuông cảnh báo về nguy cơ mất đi dấu tích lịch sử quý giá. Người dân và du khách kỳ vọng, với nguồn lực đầu tư và kế hoạch bảo tồn cụ thể, di tích sẽ sớm hồi sinh, trở lại với dáng vẻ uy nghiêm, cổ kính, xứng đáng là biểu tượng của truyền thống hiếu học và di sản văn hóa Huế.