Quần thể di tích lăng vua Gia Long - công trình có giá trị lịch sử và kiến trúc đặc biệt tại thành phố Huế đang đối mặt với tình trạng xuống cấp ở một số hạng mục. Đáng chú ý, tuyến đường vừa mới lát đá dẫn vào khu lăng chỉ mới đưa vào sử dụng chưa lâu đã có dấu hiệu hư hỏng, bong tróc, bể vỡ.
Lăng vua Gia Long hay còn gọi là Thiên Thọ lăng, tọa lạc tại phường Long Hồ, quận Phú Xuân, thành phố Huế là nơi an nghỉ của vị vua khai sáng triều Nguyễn – Gia Long (1762–1820), cùng hai hoàng hậu và nhiều thành viên trong hoàng tộc. Công trình được xây dựng từ năm 1814 và hoàn tất vào năm 1820, trải qua hơn 200 năm tồn tại giữa rừng núi phía Tây cố đô Huế.
Năm 2020, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế triển khai dự án tu bổ quần thể lăng Gia Long với tổng kinh phí hơn 40 tỷ đồng. Các hạng mục chính được phục dựng và trùng tu bao gồm: điện Minh Thành – nơi thờ tự vua Gia Long và các khu vực thuộc quần thể di tích.
Sau khi một số hạng mục trùng tu được hoàn tất, trong đó có điện Minh Thành được đưa vào sử dụng cuối năm 2022, giá vé tham quan tại điểm di tích này sau đó cũng được điều chỉnh tăng từ 50.000 đồng lên 150.000 đồng/người. Theo đơn vị quản lý, mức giá này phản ánh đúng quy mô và giá trị đã được nâng cao sau tu bổ.
Tuy nhiên, theo ghi nhận thực tế gần đây, nhiều vị trí tại tuyến đường lát đá quanh quần thể lăng – đặc biệt là đường dẫn vào điện Minh Thành – đã xuất hiện tình trạng hư hỏng. Nhiều đoạn đá bị nứt vỡ, bong tróc, gây mất mỹ quan và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho du khách khi di chuyển.
Không chỉ dừng lại ở hệ thống đường lát đá, một số hạng mục thuộc điện thờ vua Gia Long cũng đang có dấu hiệu xuống cấp. Tại nhiều vị trí trong điện, lớp sơn đã bong tróc, rạn nứt, ảnh hưởng đến tính toàn vẹn kiến trúc cũng như giá trị thẩm mỹ của di tích.
Trước thực trạng trên, người dân và du khách bày tỏ sự tiếc nuối và lo ngại về hiệu quả bảo tồn một công trình có giá trị lịch sử to lớn. "Việc trùng tu di tích cần đảm bảo tính bền vững, tránh tình trạng vừa làm xong đã hư hỏng", một du khách chia sẻ sau khi tham quan lăng.
Phóng viên đã nhiều lần liên hệ với Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế để đặt lịch làm việc, tìm hiểu nguyên nhân cụ thể và kế hoạch xử lý, tuy nhiên đến nay vẫn chưa nhận được phản hồi chính thức từ phía đơn vị này.
Việc trùng tu và bảo tồn các di tích thuộc quần thể cố đô Huế – Di sản Văn hóa Thế giới không chỉ là trách nhiệm của cơ quan quản lý, mà còn là sự kỳ vọng chung của cộng đồng. Với lăng vua Gia Long – công trình mang ý nghĩa lịch sử đặc biệt mở đầu cho triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam – mọi sự thay đổi, xuống cấp đều cần được theo dõi và khắc phục kịp thời để gìn giữ trọn vẹn giá trị văn hóa và lịch sử cho các thế hệ mai sau.
Một số hình ảnh thể hiện nhiều vị trí bên trong quần thể di tích lăng vua Gia Long bị hư hỏng, bong tróc, xuống cấp.