Phục dựng nhiều trò chơi dân gian tại Lễ hội Mường Xia

Chơi cù được phục dựng tại Quan Sơn

Theo kế hoạch, Lễ đón nhận Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia Lễ hội Mường Xia và Lễ hội Mường Xia năm 2023 sẽ được tổ chức quy mô cấp huyện. Lễ khai mạc bắt đầu từ 8 giờ ngày 1/3 (tức ngày 10/2 năm Quý Mão) tại sân Lễ hội bản Chung Sơn (xã Sơn Thủy). Lễ nghi tại 5 điểm thờ cúng, gồm: địa điểm Hòn Đá Vía; đền Chính thờ thần Tư Mã; Xứa Tú Nặm - nơi núi Pha Dùa; Sần Cuống Xộp Xia để cúng lễ cho binh lính của thần bị chết trận; và cuối cùng là Sần Phiềng Phay.

Ném còn sẽ là hoạt động thu hút người dân, du khách

Lễ hội Mường Xia là sinh hoạt văn hóa - tín ngưỡng độc đáo, đậm đà bản sắc và gắn với đạo lý truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” của người Thái huyện Quan Sơn. Đây là dịp để người dân trong vùng tri ân, tưởng nhớ công ơn của tướng quân Tư Mã Hai Đào - người có công lao to lớn tiến quân lên vùng biên viễn, diệt trừ quân xâm lược, trấn ải biên cương và mang lại cho người dân dọc biên giới phía tây Thanh Hóa cuộc sống yên lành, no ấm. Sau khi mất, tướng quân Tư Mã Hai Đào đã được Nhân dân trong vùng tôn thành thần Tư Mã Pha Dùa - người giữ vía cho bản mường.

Đẩy gậy dành cho cả nam và nữ tham gia

Theo kế hoạch, lễ hội được tổ chức 2 phần, phần lễ và phần hội. Phần lễ gồm nghi lễ rước đá vía, đồ tế lễ về đền và dâng hương tại Đền thờ Tư mã Hai Đào. Phần hội với chương trình nghệ thuật sân khấu hóa về chuyện tình Pha Dua và Tướng quân Tư mã Hai Đào. Nhằm tôn vinh về tình yêu của đôi trai tài gái sắc nơi núi Pha Dùa, những phong tục tập quán, tín ngưỡng tốt đẹp của người Thái đất Mường Xia và thể hiện sự tri ân công đức của các thế hệ đối với vị thần có công bảo vệ biên cương lãnh thổ, xây dựng Mường Xia trở nên phồn thịnh.

Lễ hội quan trọng bậc nhất của người Thái ở miền Tây xứ Thanh

Phần hội diễn ra với nhiều hoạt động thể thao đặc sắc như bóng chuyền đẩy gậy, kéo co, bắn nỏ và các trò diễn dân gian của địa phương như ném còn, to lẹ, đánh đu, chọi cù, đi cà kheo... Đây được xem là những trò chơi đã vắng bóng ở nhiều địa phương mà các cơ quan chuyên môn đang rất muốn phục dựng.

Ngoài ra, trong Lễ hội, huyện Quan Sơn còn tổ chức giải bóng chuyền cấp huyện, các trò chơi dân gian truyền thống và tổ chức hội thi văn nghệ quần chúng tại các điểm du lịch cộng đồng bản Ngàm (xã Sơn Điện), động Bo Cúng (xã Sơn Thủy) và các hoạt động tham quan trải nghiệm…