Những ngành nghề "trụ vững" qua đại dịch Covid-19

Dựa trên kết quả khảo sát hơn 400 doanh nghiệp, VietnamWorks hôm 8/10 công bố báo cáo về thị trường lao động sau làn sóng Covid-19 lần thứ tư tại Việt Nam. Tổ chức này đánh giá, đợt dịch bùng phát từ cuối tháng 4 ảnh hưởng nặng nề tới toàn bộ ngành nghề, mức tác động lớn hơn cả ba lần trước cộng lại. Tình trạng của nhóm ngành được chia thành 6 mức độ, từ giữ nguyên nhân sự và phúc lợi, cắt một phần đến đã dừng hoạt động.

Đầu tiên, nhóm ngành không cắt giảm nhân sự, giữ nguyên lương và phúc lợi chiếm 49,9% trong số hơn 400 công ty được khảo sát, áp đảo các nhóm còn lại. Hơn 85% số này hoạt động trong ngành IT (công nghệ thông tin); tài chính, ngân hàng, bảo hiểm; xuất - nhập khẩu, quy mô có sự dao động lớn, từ 10-1.000 nhân lực. Nhóm còn lại thuộc ngành gia công, chế biến, sản xuất, quy mô 301-1.000 người.

Nhóm thứ hai tăng hoạt động, tăng tuyển nhân sự theo địa lý, chiếm 11,6%, trong đó mức độ tăng trưởng tại Hà Nội cao hơn TP HCM, phần lớn đều đồng nhất chọn tăng tuyển dụng cho lĩnh vực công nghệ thông tin.

Như vậy, Công nghệ thông tin là ngành chiếm thế thượng phong hai nhóm này. Nhiều chuyên gia đánh giá, trong tương lai, các ngành nghề đều cần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số, cần đội ngũ kỹ thuật viên hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng. Do đó, công nghệ thông tin vẫn có "đất" trong giai đoạn khó khăn vì đại dịch.

Trước đó, Navigos Search cũng tiến hành phân tích thị trường nhân lực ngành công nghệ thông tin trong một thập niên (2010-2020), kết quả cho thấy nhu cầu tuyển dụng ngành này tại Việt Nam tăng gấp 4 lần. Đến năm 2020, nhu cầu tuyển dụng các vị trí công nghệ thông tin vẫn tiếp tục gia tăng. "Chúng tôi dự đoán, năm 2021, nhu cầu tuyển dụng những ngành này tăng đến 25% so với 2020", bà Ngô Thị Ngọc Lan - Giám đốc khu vực miền Bắc của Navigos Search - nhận định.

TS Lê Trường Tùng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Trường Đại học FPT, cho rằng Covid-19 là "chất xúc tác" khiến cuộc cách mạng công nghệ diễn ra nhanh hơn. Theo ông, vì dịch bệnh, nhiều hoạt động buộc phải chuyển sang hình thức trực tuyến, từ kinh doanh, ăn uống đến học tập. Trong khi đó, các hoạt động trực tuyến đều phải xây dựng và diễn ra trên nền tảng công nghệ thông tin.

Đại diện trường FPT đánh giá các đại học cần xác định và nắm bắt được những xu hướng chuyển đổi này để thay đổi cách dạy, cách học, giúp sinh viên có thể cạnh tranh trong một môi trường việc làm khắc nghiệt.

Trong khi đó, bà Ngô Thị Ngọc Lan đưa ra 4 kỹ năng cơ bản các bạn trẻ cần tập trung trau dồi: học hỏi tích cực; kiến thức về công nghệ thông tin; quản lý bản thân và người khác; tư duy phản biện. Kèm theo những kỹ năng cơ bản này là năng lực ngoại ngữ. Đây là yếu tố rất quan trọng để học hỏi tích cực.

Các nhóm ngành không cắt giảm nhân sự nhưng giảm lương và phúc lợi thuộc mức độ tác động thứ ba, chiếm 18,9%. Trong số này, những ngành bị cắt giảm nặng nề nhất, đến 80% lương, là nhà hàng, khách sạn, du lịch, giáo dục và đào tạo. Ở mức độ nhẹ hơn, các ngành bất động sản, xây dựng, kiến trúc, chế biến bị giảm 25-50% lương; dịch vụ quảng cáo, tiếp thị trực tuyến, truyền thông giảm 15-20%; điện tử - điện tử viễn thông, tài chính, ngân hàng, bảo hiểm 5-10%.

Ba mức độ tác động còn lại gồm cắt giảm nhân sự, lương và phúc lợi (chiếm 9,4% doanh nghiệp tham gia khảo sát), giảm nhân sự theo cấp bậc và phòng ban nhưng giữ lương, phúc lợi (7,3%) và đã dừng hoạt động (3%).