Những lý do Tòa phúc thẩm tuyên hủy bản án liên quan đến Đường “Nhuệ”

Tại phiên tòa phúc thẩm hôm nay, Nguyễn Xuân Đường (Đường “Nhuệ) và con trai nuôi là Bùi Mạnh Tiến được triệu tập tới phiên tòa với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án, tuy nhiên tại phiên tòa ngày hôm nay Tiến đã không có mặt.

Hội đồng xét xử phúc thẩm tuyên án với các bị cáo 

Nhiều vấn đề được làm rõ

Theo nhận định của HĐXX, qua nghiên cứu hồ sơ vụ án, kết quả quá trình điều tra, diễn biến phiên tòa sơ thẩm và đặc biệt nghiên cứu đơn kháng cáo cũng như đơn tố cáo của các bị cáo, đồng thời thông qua kết quả xét hỏi, tranh tụng tại phiên tòa phúc thẩm, HĐXX cho rằng: Kết luận điều tra, cáo trạng, Bản án sơ thẩm cũng như nội dung kháng cáo, lời khai của các bị cáo, bị hại, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan đến vụ án và lời khai của những người làm chứng cho thấy còn có nhiều vấn đề cần phải được thận trọng xem xét, đánh giá, đó là những chứng cứ quan trọng cần phải được thu thập thêm để xem xét khi quy kết hành vi của các bị cáo

HĐXX phúc thẩm đánh giá, phân tích và yêu cầu cần phải được các cơ quan tiến hành tố tụng ở cấp sơ thẩm làm rõ một số nội dung chính liên quan đến việc điều tra, truy tố và xét xử vụ án như sau:

Về xác định tư cách tố tụng: Nguyễn Xuân Đường là đối tượng mà vợ chồng Nguyễn Văn Lẫm, Phạm Thị Quyết và những người khác tố cáo có hành vi chiếm đoạt công ty, chiếm đoạt tài sản, tiêu hủy tài sản của Công ty TNHG Lâm Quyết...

Các cơ quan tiến hành tố tụng ở cấp sơ thẩm đã xác định Nguyễn Xuân Đường và Bùi Mạnh Tiến tham gia tố tụng với tư cách là người làm chứng là không phù hợp. Trong trường hợp này cần phải xác định Nguyễn Xuân Đường và Bùi Mạnh Tiến là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan đến vụ án.

Về việc xác định tội danh và khoản tiền bị chiếm đoạt: Lẫm và Quyết thừa nhận có nhiều khoản vay đối với nhiều người, trong đó có khoản vay của vợ chồng ông Đỗ Văn Tới, cụ thể: Ngày 23/01/2013 vợ chồng ông Đỗ Văn Tới cho vợ chồng Lẫm và vay số tiền 400 triệu đồng, thời hạn vay 6 tháng, với lãi suất 2%/tháng, theo hợp đồng có thế chấp chiếc xe ô tô Camry, BKS: 17K-9966.

Vợ chồng bị cáo Lẫm - Quyết đứng nghe HĐXX tuyên án

Tiếp đó, ngày 20/1/2016 tiếp tục vay số tiền 500 triệu đồng, thời hạn vay 6 tháng, lãi suất 2%/tháng, theo hợp đồng cũng thế chấp chiếc xe ô tô Camry, BKS 17K-9966 nêu trên.

Khi đến hạn thanh toán, do có nhu cầu tiếp tục vay nên vợ chồng Lẫm-Quyết đề nghị gia hạn và được vợ chồng ông Đỗ Văn Tới đồng ý, việc gia hạn này hai bên chỉ thỏa thuận miệng, không lập thành văn bản; đối với khoản vay theo hợp đồng ngày 23/01/2013 vợ chồng Lẫm và Quyết trả lãi cho ông Tới đến hết tháng 8/2017.

Đối với khoản vay theo hợp đồng ngày 20/01/2016, vợ chồng Lẫm và Quyết đã trả lãi ông Tới đến hết tháng 9/2017. Toàn bộ hai khoản vay trên vợ chồng này chưa thanh toán trả cho ông Tới.

Theo lời khai của Nguyễn Văn Lẫm thì bị cáo đã trả toàn bộ cho ông Tới tại Văn phòng Công ty TNHH Lâm Quyết, tuy nhiên giấy biên nhận tiền của ông Tới được Lẫm để tại Văn phòng công ty đã bị  Đường “Nhuệ" và Bùi Mạnh Tiến cùng các đối tượng khác chiếm đoạt công ty nên đã chiếm đoạt hoặc làm thất lạc hết tất cả giấy tờ, tài liệu trong đó có tài liệu này. Việc ông Tới đòi nợ là đòi khoản tiền mà Phạm Thị Quyết vay riêng của bà Lê Thị Tuyết (vợ ông Đỗ Văn Tới).

Với những nội dung nêu trên, HĐXX thấy rằng, để làm rõ hành vi và chứng minh những tình tiết liên quan đến lời khai của các bị cáo, cần phải điều tra làm rõ một số nội dung sau:

Có sự mâu thuẫn trong lời khai của bị cáo Lẫm và Quyết về việc trả tiền cho ông Tới; Có việc Lẫm và Quyết bỏ trốn hay không? Theo ông Đỗ Văn Tới khai trong quá trình điều tra, việc Nguyễn Văn Lẫm cho rằng ông Đỗ Văn Tới nhắn tin đòi tiền Nguyễn Văn Lẫm là đòi khoản tiền mà bà Lê Thị Tuyết (vợ ông Đỗ Văn Tới) cho Quyết vay; cần xác định tài sản bị chiếm đoạt?

Về việc tố cáo Nguyễn Xuân Đường chiếm giữ công ty và những nội dung có liên quan: Theo HĐXX, quá trình điều tra, các bị cáo Lẫm-Quyết đã khai báo, tố cáo với CQĐT về việc Đường “Nhuệ” cùng các đối tượng khác đã chiếm đoạt công ty từ ngày 3/10/2017 đến 19/10/2017 và đã chiếm đoạt toàn bộ tài sản là máy móc thiết bị và các phương tiện làm việc tại Văn phòng công ty.

Đường "Nhuệ" được triệu tập để đối chất làm rõ một số vấn đề liên quan trong vụ án

Đặc biệt có việc chiếm đoạt cả giấy tờ, trong đó có Giấy biên nhận với ông Tới về việc đã thanh toán xong khoản tiền 900 triệu đồng, tuy nhiên không được CQĐT của Công an TP Thái Bình khởi tố vụ án.

Về nội dung này, HĐXX nhận thấy rằng, theo “Bản kết luận xác minh giải quyết nguồn tin về tội phạm” số 12 ngày 29/3/2018 của Cơ quan CSĐT Công an TP Thái Bình kết luận: “Không có căn cứ xác định anh Nguyễn Xuân Đường chiếm giữ đồ đạc, tài sản của Công ty TNHH Lâm Quyết”.

Tuy nhiên sau đó, theo Biên bản khám nghiệm hiện trường tại Công ty TNHH Lâm Quyết và Sơ đồ hiện trường cũng do Công an TP Thái Bình, tỉnh Thái Bình lập ngày 15/5/2018 đã thể hiện rõ ràng việc tố cáo của Lẫm và Quyết là có căn cứ.

Theo đó, HĐXX cho rằng, Cơ quan CSĐT của Công an TP Thái Bình xác định không có dấu hiệu tội phạm và quyết định không khởi tố vụ án hình sự trong trường hợp này là chưa thận trọng, thiếu căn cứ. Bởi lẽ, theo các biên bản khám nghiệm của Cơ quan điều tra cho thấy rõ ràng hiện trường bị xáo trộn, có dấu hiệu không bình thường. Tuy nhiên, Cơ quan điều tra chỉ mô tả, ghi nhận mà không tiến hành điều tra, xác minh có việc xâm phạm nơi ở, nơi làm việc của Công ty TNHH Lâm Quyết hay không, đồng thời cũng không xác định có thiệt hại xảy ra hay không để làm căn cứ khởi tố vụ án, khởi tố bị can.

Tại phiên tòa phúc thẩm, ngoài việc các bị cáo khai báo và tố cáo Đường “Nhuệ” còn có hàng loạt các nhân chứng khác là những người công nhân lao động ở Nhà xưởng của Công ty TNHH Lâm Quyết đều khẳng định có việc Nguyễn Xuân Đường cùng nhóm đối tượng đã đến công ty, đuổi hết mọi người ra khỏi công ty, đồng thời chiếm giữ công ty từ ngày 3/10/2017 đến ngày 19/10/2017.

Đường "Nhuệ" treo giải 1 tỷ đồng

Quá trình điều tra vụ án, các bị cáo đã cung cấp cho Cơ quan điều tra nhiều USB ghi âm những cuộc đối thoại giữa Đường với Lẫm, nội dung các cuộc đối thoại có liên quan đến việc ép Lẫm phải chuyển nhượng công ty để trừ nợ, nếu không thì sẽ dùng vũ lực đe dọa nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe.

Toàn cảnh phiên tòa

Một trong những nội dung của cuộc điện thoại dài trên 10 phút giữa Đường và Lẫm thể hiện Nguyễn Xuân Đường sẽ chiếm công ty, thậm chí Đường “Nhuệ” còn đăng trên Facebook cá nhân hình ảnh gia đình Lẫm cùng nội dung “Nhờ mọi người chia sẻ thông báo, nếu ai gặp được vợ chồng ông Lẫm thì liên lạc cho Đường biết…sẽ thưởng 1 tỷ đồng cho người nào tìm được vợ chồng Lẫm về cho Đường”.

Tuy nhiên Cơ quan điều tra không thực hiện việc điều tra quyết liệt về nội dung này xem có sự việc xảy ra hay không, cũng không tiến hành để đối chất giữa những người tố cáo đối với Đường “Nhuệ”. Tại phiên tòa sơ thẩm, Đường “Nhuệ” cố tình vắng mặt nên không thực hiện được việc đối chất này.

Liên quan đến việc chiếm đoạt công ty, theo bị cáo Nguyễn Văn Lẫm và Phạm Thị Quyết khai, trong thời gian dài có vay của vợ chồng  Đường số tiền là 1,7 tỷ đồng, thời hạn vay là 6 tháng, với mức lãi suất là 2000 đồng/triệu/ngày, tức là mức cho vay cao hơn trên 6 lần so với quy định của Ngân hàng Nhà nước. Nếu có hành vi này, CQĐT cần xem xét làm rõ có hành vi “cho vay nặng lãi” theo quy định tại Điều 201 của BLHS.

Về xử lý chiếc xe ô tô Camry: Tòa án cấp sơ thẩm xác định là vật chứng và quyết định giao chiếc xe ô tô Camry cho Cơ quan thi hành án dân sự tỉnh Thái Bình. Trong trường hợp này là không phù hợp, bởi cấp sơ thẩm có sự nhầm lẫn về việc xác định vật chứng của vụ án.

Với những nhận định và phân tích các vấn đề như đã nêu trên, HĐXX phúc thẩm nhận thấy, việc điều tra thu thập chứng cứ và giải quyết vụ án ở cấp sơ thẩm là không đầy đủ mà cấp phúc thẩm không thể bổ sung được nên cần phải hủy bản án hình sự sơ thẩm để điều tra lại vụ án.

Theo đó, HĐXX TAND cấp cao tại Hà Nội đã quyết định hủy Bản án hình sự sơ thẩm số 25/2019/HSST ngày 12/6/2019 của TAND tỉnh Thái Bình; chuyển hồ sơ vụ án cho Viện KSND cùng cấp để giải quyết theo thủ tục chung quy định tại Bộ luật TTHS.

Bên cạnh đó, HĐXX còn kiến nghị với Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thái Bình và Viện KSND tỉnh Thái Bình hủy Quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 12 ngày 29/3/2018 của Cơ quan CSĐT Công an TP Thái Bình, khởi tố vụ án, phục hồi điều tra vụ án hình sự xảy ra tại Công ty TNHH Lâm Quyết.