Tuy có sự tăng trưởng trở lại từ sau khi Trung Quốc mở lại các cửa khẩu, nhưng xuất khẩu thủy sản của Việt Nam vẫn đang đối mặt với nhiều rào cản.
Trong giai đoạn 2018 - 2022, thương mại thủy sản Việt Nam - Trung Quốc đã tăng trưởng mạnh nhất trong các thị trường chính. Từ vị trí số 3, Trung Quốc đã vươn lên thành thị trường nhập khẩu thủy sản lớn thứ 2 của Việt Nam sau Hoa Kỳ.
Song vẫn có nhiều khó khăn, thách thức với xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang Trung Quốc. Chẳng hạn như thủy sản tươi sống chưa được xuất khẩu chính ngạch, điều này khiến các doanh nghiệp gặp không ít khó khăn khi xuất khẩu sang thị trường này. Đến thời điểm này, 128 sản phẩm thủy sản, 805 doanh nghiệp của Việt Nam đã được phía Trung Quốc cấp phép xuất khẩu thủy sản vào thị trường này. Tuy nhiên nhiều doanh nghiệp đang gặp vướng mắc ngay từ khâu đăng ký trên hệ thống thương mại một cửa của Tổng cục Hải quan Trung Quốc.
Hiện hầu hết thủy sản tươi sống xuất khẩu qua cửa khẩu Móng Cái (Quảng Ninh) chưa được phép nhập khẩu chính ngạch tại Đông Hưng (Trung Quốc), mà chỉ cho nhập khẩu tại chợ Móng Cái - Đông Hưng dưới hình thức xuất khẩu cư dân biên giới.
Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường nông sản cho biết Việt Nam đang đàm phán nhằm đa dạng hóa các mặt hàng xuất khẩu. Hiện mặt hàng hàu sống đã cơ bản hoàn thành thủ tục, còn mặt hàng tôm ướp đá và sứa muối tiếp tục được đánh giá nguy cơ.
"Từ tháng 2, SPS Việt Nam đã phối hợp với Trung Quốc. Chúng tôi đã có công văn gửi 5 cơ quan thẩm quyền, để nghị rà soát tất cả các doanh nghiệp đã nộp hồ sơ sang hải quan Trung Quốc mà hiện nay hải quan Trung Quốc chưa phê duyệt để tổng hợp gửi hải quan Trung Quốc. Hai bên đã thống nhất nếu rà soát doanh sách này có vưóng mắc gì phía hải quan Trung Quốc sẽ tập trung tháo gỡ ngay cho phía Việt Nam", ông Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam, cho biết.
Cục Chế biến và Phát triển thị trường Nông sản cũng đề nghị cơ quan quản lý cần tích cực liên hệ với Tổng cục Hải quan Trung Quốc để bố trí họp trực tuyến nhằm trao đổi, giải đáp kịp thời các vướng mắc trong quá trình đăng ký; cùng với đó phải tổ chức tốt các vùng nguyên liệu tập trung gắn với bao gói, chế biến đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật trong xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.