Người đầu tiên ở Việt Nam nhiễm HIV vào 30 năm trước là một phụ nữ sống tại TP.HCM. Hiện người phụ nữ này vẫn được theo dõi, điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM và sống khỏe mạnh nhờ tuân thủ điều trị.
Thông tin trên được đưa ra tại buổi gặp mặt báo chí nhân Tháng Hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS và Ngày Thế giới phòng, chống HIV/AIDS do Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) tổ chức ngày 17/11.
Trường hợp đầu tiên nhiễm HIV được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1990. Người phụ nữ này lây nhiễm HIV từ chồng sắp cưới (người này nhiễm HIV vì có quan hệ tình dục không an toàn với bạn tình trước đó). Khi đó, bà vừa tròn 30 tuổi. Từ khi phát hiện nhiễm HIV, bà được theo dõi định kỳ và đến năm 1997, bà bắt đầu uống thuốc kháng virus (ARV).
Với người nhiễm HIV, nếu được tiếp cận điều trị sớm, tuân thủ điều trị tốt thì CD4 sẽ đạt dưới ngưỡng phát hiện và tuổi thọ của họ sẽ đạt gần như người bình thường.
TS Hoàng Đình Cảnh - Phó Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS cho biết, đây là một trong những trường hợp minh chứng cho chất lượng điều trị tốt tại Việt Nam.
"Việt Nam đã được ghi nhận là 1 trong 4 quốc gia cùng với Anh, Đức, Thụy Sĩ có chất lượng điều trị HIV/AIDS tốt nhất thế giới với tỉ lệ người nhiễm HIV được điều trị ARV có tải lượng virus dưới ngưỡng ức chế đạt 96%, góp phần giảm lây nhiễm HIV trong cộng đồng", ông Hoàng Đình Cảnh nhấn mạnh.
Trong hơn 10 năm qua, Việt Nam liên tục đạt 3 giảm: Giảm số người mới nhiễm HIV, giảm số chuyển sang AIDS và giảm số tử vong liên quan đến HIV/AIDS; kiểm soát tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng dưới 0,3%.
Từ năm 2000 đến nay, Việt Nam đã dự phòng cho khoảng 500.000 người không bị lây nhiễm HIV và 200.000 người không bị tử vong do AIDS.
Theo ông Cảnh, mặc dù dịch HIV/AIDS trong cộng đồng tiếp tục giảm nhưng diễn biến phức tạp, gia tăng ở một số nhóm nguy cơ cao (quan hệ tình dục đồng giới nam, nghiện chích ma tuý). Mỗi năm Việt Nam vẫn có 10.000 người mắc mới với khoảng 2.000 - 3.000 người tử vong, gấp 10 lần số tử vong của 28 bệnh truyền nhiễm thường gặp ở Việt Nam. Đáng nói là số trường hợp tử vong đều rơi vào nhóm tuổi rất trẻ (dưới 30 tuổi).
Các chuyên gia cũng khuyến cáo ngay sau khi phát hiện nhiễm HIV, người bệnh cần được điều trị ARV ngay trong ngày. Nếu tải lượng virus dưới 200 bản sao /ml máu bệnh sẽ không lây qua đường tình dục.
Trước nguy cơ tiềm ẩn lây nhiễm HIV trong cộng đồng thì thuốc điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP) là vũ khí dự phòng trước phơi nhiễm HIV cho những người chưa nhiễm HIV và có hành vi nguy cơ nhiễm HIV cao. PrEP được sử dụng đối với: Người nam có quan hệ tình dục đồng giới; người chuyển giới nữ; người bán dâm; người tiêm chích ma túy; bạn tình của người nhiễm HIV và người nhiễm HIV đó chưa điều trị ARV hoặc điều trị ARV nhưng tải lượng HIV trên 200 bản sao/ml máu.
Nếu người sử dụng PrEP tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ, PrEP sẽ hầu như loại bỏ nguy cơ bạn bị nhiễm HIV với hiệu quả dự phòng nhiễm HIV lên đến 96 - 99%.