Nâng chất lượng giáo dục đào tạo là chìa khóa để Yên Bái phát triển nhanh và bền vững

Sáng nay (25/9), trong chương trình công tác tại Yên Bái, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và đoàn công tác làm việc với Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Yên Bái về tình hình kinh tế - xã hội những tháng đầu năm 2022 và phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới, giải quyết kiến nghị, những khó khăn, vướng mắc nhằm hỗ trợ Yên Bái phát huy tốt hơn các tiềm năng, thế mạnh, phát triển nhanh, bền vững.

Sau khi lắng nghe báo cáo và các ý kiến tại cuộc làm việc, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao quyết tâm, nỗ lực và những thành tựu, kết quả mà Yên Bái đạt được thời gian qua, đóng góp vào thành tựu, kết quả chung của cả nước.

Quy mô kinh tế còn nhỏ, xuất phát điểm thấp

Thủ tướng nêu rõ, với tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh, Yên Bái có đầy đủ yếu tố để phát triển nhanh và bền vững; trở thành tỉnh khá vào năm 2025 và nằm trong nhóm các tỉnh phát triển hàng đầu của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ vào năm 2030.

Nhắc lại lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi nói chuyện với đồng bào tỉnh Yên Bái ngày 25/9/1958: "… đoàn kết thì phải giúp đỡ nhau như anh em trong nhà. Dân tộc nhiều người phải giúp đỡ dân tộc ít người, dân tộc ít người cần cố gắng làm ruộng. Hai bên phải giúp đỡ lẫn nhau…", Thủ tướng cho rằng, vị trí địa lý tạo cho Yên Bái thuận lợi quan trọng để phát triển, trở thành trung tâm kết nối vùng. “Vấn đề là tư duy thế nào. Bởi nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ lòng dân. Yên Bái phải tự tin để vươn lên, sự tự tin cũng là một nguồn lực", Thủ tướng phát biểu.

Thủ tướng chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế của tỉnh như quy mô kinh tế còn nhỏ, (xếp thứ 9/14 tỉnh trong vùng, 56/63 tỉnh, thành phố của cả nước), xuất phát điểm thấp, nguồn lực đầu tư còn khó khăn, tốc độ chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm; chất lượng tăng trưởng chưa cao, chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh. Chỉ số giá tiêu dùng bình quân 8 tháng cao hơn bình quân cả nước.

Tổng thu ngân sách Nhà nước của tỉnh có tăng nhưng chỉ chiếm 0,3% thu tổng thu cả nước, thu chưa đủ chi (mới chỉ đáp ứng 31,3% chi tại địa phương). Cơ cấu nông nghiệp chuyển dịch còn chậm; chưa có nhiều sản phẩm chất lượng cao, chế biến sâu; gắn kết với thị trường tiêu thụ chưa chặt chẽ, chuỗi ung ứng chưa đa dạng. Công nghiệp chế biến, chế tạo tăng chậm, chưa trở thành động lực tăng trưởng của ngành (8 tháng năm 2022 chỉ tăng 6,47%, thấp hơn nhiều so với mức chung cả nước là 10,4%).

Du lịch phát triển chưa tương xứng với tiềm năng. Số doanh nghiệp trên địa bàn còn ít, tốc độ thành lập mới chậm. Cải cách thủ tục hành chính, môi trường đầu tư kinh doanh tuy có cải thiện nhưng chưa đạt yêu cầu. Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2021 xếp 40/63 tỉnh, thành phố, giảm 7 bậc so với năm 2020.

Chất lượng nguồn nhân lực chưa cao, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Phát triển giáo dục, đào tạo còn nhiều hạn chế, nhất là tại vùng cao, chưa có trường đại học, phân hiệu của các trường đại học trên địa bàn.

Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, phát triển chưa đáp ứng được nhu cầu, tốc độ đô thị hóa còn chậm. Huy động nguồn lực cho đầu tư phát triển còn hạn chế; chậm hình thành các khu, cụm công nghiệp mới; chưa thu hút được nhiều đầu tư của khu vực ngoài nhà nước vào hạ tầng, khu công nghiệp.

Đời sống một bộ phận người dân còn gặp khó khăn, nhất là vùng biên giới, vùng đồng bào dân tộc. Quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội tiềm ẩn diễn biến phức tạp.

Các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu

Thủ tướng đánh giá cao định hướng và quyết tâm, cơ bản đồng ý về phương hướng, tầm nhìn của tỉnh, đồng thời nhấn mạnh một số quan điểm lãnh đạo, chỉ đạo điều hành. Đồng thời người đứng đầu Chính phủ cũng đưa ra các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cho Yên Bái:

Trước hết, tỉnh cần tiếp tục triển khai hiệu quả phòng, chống dịch COVID-19, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là tập trung thực hiện tiêm vaccine an toàn, khoa học, hiệu quả.

Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, đẩy nhanh công tác quy hoạch, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm; khẩn trương hoàn thành lập Quy hoạch tỉnh Yên Bái thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, góp phần hoàn thiện hệ thống quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, kết nối với các tỉnh trong vùng. Quy hoạch đi trước một bước với tư duy đột phá, tầm nhìn chiến lược; phát huy và khai thác tối đa các tiềm năng, thế mạnh, khắc phục các tồn tại, hạn chế, mở ra không gian phát triển mới.

Thủ tướng lưu ý tỉnh một số quy hoạch như quy hoạch sản phẩm, quy hoạch hạ tầng, giao thông vận tải, khoa học công nghệ, quy hoạch văn hóa, xã hội, giáo dục, y tế, quy hoạch đất đai, quy hoạch miền di sản Xòe Thái, quy hoạch hai bên bờ sông Hồng để mở rộng thành phố Yên Bái… Những vị trí đẹp nhất, tốt nhất phải dành cho sản xuất, kinh doanh, thu hút đầu tư, tạo việc làm cho người dân.

Tiếp tục cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả, giá trị gia tăng gắn với xây dựng nông thôn mới bền vững; chuyển đổi tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp với ba yếu tố chủ đạo là "nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh". Khuyến khích kinh tế hợp tác; thúc đẩy liên kết, hợp tác theo chuỗi giá trị, phát triển nông nghiệp công nghệ cao, các sản phẩm OCOP; gắn kết nông nghiệp với công nghiệp chế biến, dịch vụ du lịch, nâng cao giá trị gia tăng.

Lựa chọn phát triển ngành công nghiệp, dịch vụ phù hợp điều kiện, lợi thế cạnh tranh của tỉnh, nhất là các ngành sử dụng nhiều lao động địa phương và chú ý bảo vệ môi trường. Tập trung nguồn lực phát triển du lịch bền vững trên nền tảng tăng trưởng xanh, phát huy tiềm năng, lợi thế về danh lam thắng cảnh, điều kiện tự nhiên, đặc sản riêng có, đa dạng sinh học, môi trường sinh thái và bản sắc văn hóa các dân tộc.

Thủ tướng lưu ý Yên Bái và các tỉnh cần phát huy tối đa miền di sản Xòe Thái, không gian văn hóa ruộng bậc thang Mù Cang Chải với tư duy mới vừa làm nông nghiệp, vừa làm công nghiệp, vừa làm dịch vụ - dịch vụ trên đồng ruộng; đưa phi vật thể thành vật thể, đưa di sản thành tài sản, biến tiềm lực thành nguồn lực phát triển đất nước, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân.

Thủ tướng cũng cho biết khi khảo sát hồ Thác Bà, ông quan sát thấy hoạt động khai thác mỏ ngay bên cạnh hồ, đề nghị tỉnh rà soát lại việc này để tránh xung đột phát triển.

Nhấn mạnh con người là nguồn lực quan trọng, quyết định nhất, Thủ tướng yêu cầu tỉnh tập trung đầu tư cho giáo dục và đào tạo, cả về cơ sở vật chất, trường, lớp, giáo viên. Đặc biệt quan tâm phát triển hệ thống trường dân tộc nội trú cho con em đồng bào dân tộc, vùng sâu, vùng xa. Huyện nào chưa có thì cố gắng xây dựng trường nội trú, tiếp tục tổng kết và mở rộng mô hình này. Mở rộng hệ thống đào tạo nghề, nhất là kỹ năng nghề. Nhanh chóng thành lập trường đại học trên cơ sở trường cao đẳng để đào tạo nhân lực có chất lượng cao hơn.

"Yên Bái phải nâng chất lượng giáo dục đào tạo, cả về giáo dục phổ thông, dạy nghề và đại học. Đây là chìa khóa để Yên Bái phát triển nhanh và bền vững, phát huy tối đa tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh", Thủ tướng nhấn mạnh. Cùng với đó, bảo tồn và phát huy văn hóa, bản sắc; chú trọng đầu tư hạ tầng y tế, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số…

Đồng ý chủ trương chuyển đổi sân bay Yên Bái sang hình thức lưỡng dụng

Về nguồn lực, Thủ tướng yêu cầu tăng thu, giảm chi, tiết kiệm tối đa chi thường xuyên; thúc đẩy giải ngân đầu tư công gồm đầu tư công trung hạn, chương trình phục hồi và phát triển, 3 chương trình mục tiêu quốc gia; tăng cường hợp tác công - tư để huy động các nguồn lực xã hội; phát triển doanh nghiệp, thu hút nhà đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh.

Tăng cường bảo đảm quốc phòng - an ninh, giữ vững an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội; xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân, thế trận lòng dân vững chắc.

"Phải quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả, làm việc nào dứt việc đó để tỉnh phát triển lên một tầm cao mới, trong đó cần đặc biệt coi trọng công tác cán bộ và đào tạo nhân lực", Thủ tướng một lần nữa nhấn mạnh.

Trong đó, Thủ tướng giao UBND tỉnh Yên Bái nghiên cứu, thực hiện việc lựa chọn nhà đầu tư chiến lược trong lĩnh vực du lịch, trong đó có khu du lịch quốc gia hồ Thác Bà theo quy định của pháp luật.

Thủ tướng yêu cầu tỉnh tập trung nguồn lực có trọng tâm, trọng điểm để triển khai các tuyến đường được tỉnh đề xuất, Trung ương sẽ hỗ trợ tối đa trong điều kiện có thể. Sử dụng nguồn vốn Trung ương và địa phương để kết hợp xây dựng kè chống sạt lở và xây dựng tuyến đường bên bờ sông Hồng để phát triển đô thị văn minh, sạch đẹp.

Tỉnh Yên Bái kiến nghị Thủ tướng đồng ý chủ trương chuyển đổi sân bay Yên Bái sang hoạt động theo hình thức lưỡng dụng và tạo điều kiện cho tỉnh thu hút doanh nghiệp trong nước tham gia đầu tư, vận hành, khai thác dịch vụ hàng không dân dụng. Thủ tướng giao các bộ, cơ quan liên quan, nghiên cứu kỹ lưỡng kiến nghị này, đánh giá tác động, đề xuất, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Nhiều kiến nghị của tỉnh liên quan tới cơ chế, chính sách, quy định chung như chuyển đổi mục đích sử dụng rừng để thi công các dự án; bổ sung quy hoạch để có cơ sở nghiên cứu đầu tư các nhà máy thủy điện cột nước thấp trên sông Thao; điều chỉnh đơn giá khoán bảo vệ rừng từ 400 nghìn đồng/ha/năm lên khoảng trên 1 triệu đồng/ha/năm cho phù hợp với thực tiễn, để người dân vùng cao yên tâm chăm sóc bảo vệ rừng. Thủ tướng giao các bộ, ngành nghiên cứu, xử lý trong quá trình triển khai các nhiệm vụ được giao, đề xuất sửa đổi các quy định, quy hoạch liên quan để tạo thuận lợi nhất cho các địa phương phát triển.