Sở hữu vẻ đẹp thiên nhiên diễm lệ, giá trị văn hóa lâu đời… nhưng phát triển chưa xứng tiềm năng, dự kiến tới đây, sự xuất hiện của nhà đầu tư chiến lược sẽ là cú hích để du lịch Mẫu Sơn bứt phá.
Nàng công chúa ngủ đông
Ông Hoàng Văn Tạ, 55 tuổi, sống ở Mẫu Sơn đã 20 năm. Trong suốt 2 thập kỷ qua, ông Tạ chứng kiến Mẫu Sơn như nàng công chúa ngủ đông, không được nâng niu, đang dần già nua và xuống sắc. “Mẫu Sơn đẹp từ khí hậu tới thiên nhiên nhưng từ lâu mọi người không để ý và chú trọng. 5-10 năm nay không có gì thay đổi, vẫn mộc mạc như thế. Thậm chí tôi còn thấy 10 năm trước Mẫu Sơn đẹp hơn bây giờ”, ông Tạ chia sẻ.
Nếu xét về điều kiện thiên nhiên, khí hậu thì Mẫu Sơn không hề thua kém những điểm đến hàng đầu Việt Nam như Sa Pa, Bà Nà, thậm chí là núi Phú Sĩ, Nhật Bản. Đỉnh núi cao 1.541 m là sự hòa quyện mê hoặc giữa bầu không khí trong lành và khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp biến đổi kỳ diệu suốt bốn mùa trong năm. Mỗi mùa Mẫu Sơn lại trở nên khác biệt, cuốn hút.
Mùa xuân, đỉnh núi như nàng công chúa kiều diễm với những bộ xiêm y rực rỡ. Khi là màu đỏ của hoa đào, lúc lại chuyển sang sắc trắng tinh khôi của hoa mận hay ánh tím bạt ngàn của cẩm tú cầu. Mùa hạ, Mẫu Sơn thật dịu dàng với nền khí hậu mát mẻ. Bước qua thu, Mẫu Sơn đẹp mơ màng trong ánh nắng vàng tươi như giọt mật. Sang đông, đỉnh non trở nên huyền ảo với khung cảnh tuyết trắng bao phủ được ví như Phú Sĩ của Việt Nam.
Không chỉ cuốn hút bởi khung cảnh thiên nhiên thơ mộng, Mẫu Sơn còn chứa đựng giá trị văn hóa lâu đời với những nghi thức vùng cao độc đáo, những làn điệu dân ca ngọt ngào hay lối kiến trúc nhà trình tường của Người Dao luôn níu chân du khách dừng chân.
Hạ tầng du lịch ở Mẫu Sơn gần như chưa có gì
Sở hữu nhiều tiềm năng và lợi thế nhưng vì sao du lịch Mẫu Sơn lại phát triển èo uột?
Theo thông kế sở Văn hóa Thể thao du lịch Lạng Sơn, lượng khách đến Mẫu Sơn năm 2018 chỉ vỏn vẹn là 203.100 người. So sánh với những địa danh từng được người Pháp chọn là nơi nghỉ dưỡng như Bà Nà hay Sa Pa thì con số này còn rất khiêm tốn. Theo tính toán, lượng khách đến Sa Pa năm 2018 là 2,4 triệu người còn Bà Nà là khoảng 2 triệu khách, cao gấp hơn 10 lần Mẫu Sơn.
Còn nếu so sánh với đỉnh Phú Sĩ (Nhật Bản) - điểm đến có tiềm năng và lợi thế như Mẫu Sơn, thì mỗi năm, đỉnh thiêng này chỉ mở cửa hai tháng 7,8 nhưng lượng khách đạt tới 300.000 người, cao gấp rưỡi so với lượng khách tới Mẫu Sơn trong 1 năm.
Lý giải về sự thụt lùi của du lịch Mẫu Sơn, ông Nguyễn Minh Chuyển, Trưởng phòng Quản lý khu du lịch Mẫu Sơn, Trung tâm Thông tin xúc tiến du lịch Lạng Sơn cho biết:“Mẫu Sơn là vùng núi có nhiều tiềm năng, điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch. Tuy nhiên so với tiềm năng đó thì thực trạng khai thác du lịch tại Mẫu Sơn chưa đáp ứng được nhu cầu cũng như mong muốn của khách du lịch. Hiện Mẫu Sơn chỉ đáp ứng điều kiện ăn, nghỉ cho khoảng 100 khách, phải chia ra các cơ sở lưu trú chứ không đáp ứng một lúc được. Các dịch vụ phục vụ ăn uống, bán hàng, một số cơ sở ăn nghỉ hiện nay đều mang tính tự phát của người dân, chưa có sự đầu tư đồng bộ”.
Mẫu Sơn đẹp như tiên cảnh
Hành trình tiến đến ngôi vương
Sau nhiều năm ngủ đông im lìm, nàng công chúa Mẫu Sơn đã được đánh thức. Năm 2017, Thủ tướng đã ban hành Quyết định số 240/QĐ-TTg Phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch quốc gia Mẫu Sơn đến năm 2030, đặt chỉ tiêu đến năm 2025, Mẫu Sơn sẽ đón khoảng 800.000 lượt khách, trong đó có 35.000 lượt khách quốc tế. Và mục tiêu đến năm 2030, Mẫu Sơn đón trên 1 triệu khách tới tham quan, nghỉ dưỡng, trong đó trên 50.000 khách quốc tế. Tổng thu từ khách du lịch đến năm 2025 đạt trên 2.300 tỉ đồng; đến năm 2030 đạt trên 3.400 tỉ đồng.
Mới đây nhất, tháng 5/2019, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Nhiệm vụ quy hoạch chung xây dựng Khu du lịch quốc gia Mẫu Sơn, tỉnh Lạng Sơn đến năm 2040 (557/QĐ-TTg). Mục tiêu nhằm phát triển Khu du lịch quốc gia Mẫu Sơn thành trung tâm du lịch nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí, đặc sắc về văn hóa và du lịch sinh thái của vùng trung du miền núi Bắc Bộ và cả nước.
Những hàng quán người dân dựng tạm ở khu du lịch Mẫu Sơn
Để hiện thực hóa mục tiêu trên, UBND tỉnh Lạng Sơn đã cất công tìm kiếm và lựa chọn nhà đầu tư tiềm lực để thổi bùng sức sống mới cho du lịch Mẫu Sơn. Tại Hội nghị xúc tiến thị trường đầu tư tỉnh Lạng Sơn cuối tháng 9 vừa qua, với sự chứng kiến của Thủ tướng Chính phủ, Lạng Sơn đã trao giấy chứng nhận đầu tư quần thể khu du lịch sinh thái Mẫu Sơn cho Tập đoàn Sun Group - nhà đầu tư hàng đầu Việt Nam về du lịch nghỉ dưỡng. Sự góp mặt của Sun Group tại Mẫu Sơn được mong đợi sẽ đánh thức nàng công chúa ngủ đông, đưa Mẫu Sơn thành điểm đến hút khách. Lạng Sơn sẽ trở thành trung tâm du lịch vui chơi giải trí được đầu tư quy mô, đẳng cấp với nhiều trải nghiệm độc đáo, thú vị.
Cánh cửa du lịch buồn tẻ ở Mẫu Sơn đang dần đóng lại. Những biệt thự Pháp cổ tiêu điều hay tư duy làm du lịch manh mún, nhỏ lẻ sẽ chỉ còn là còn là câu chuyện quá khứ mà người dân vùng biên viễn sẽ ngại ngùng khi nhắc tới.