Khuyết điểm bất cập của Viện Kiến trúc quốc gia: Phải khắc phục để phát triển!

Viện Kiến trúc quốc gia

Viện Kiến trúc quốc gia (VIAR) là đơn vị sự nghiệp Nhà nước, trực thuộc Bộ Xây dựng. Theo quy định, VIAR thực hiện chức năng: Nghiên cứu khoa học, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật công nghệ để phục vụ công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực kiến trúc, bảo tồn, bảo tàng và phát triển nền kiến trúc quốc gia. Tổ chức nghiên cứu, ứng dụng, phổ biến thông tin về tiêu chuẩn hoá trong lĩnh vực kiến trúc và xây dựng. Cuối cùng, Viện thực hiện đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, hợp tác quốc tế và thông tin về lĩnh vực kiến trúc, khoa học công nghệ xây dựng; kinh doanh và thực hiện các dịch vụ trong lĩnh vực xây dựng, kiến trúc, quy hoạch xây dựng.

Tuy nhiên, theo Thông báo số 347/TB-BXD ngày 26/9/2017 của Bộ Xây dựng nêu kết luận của Thứ trưởng Nguyễn Đình Toàn thì sau năm 2020, VIAR sẽ phải tự chủ theo Nghị định số 16/2015/NĐ-CP ngày 14/2/2015 quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập. Vì vậy, VIAR cần có chiến lược phát triển cụ thể dài hạn và có những kế hoạch cụ thể ngắn hạn từ nay đến 2020. Nhìn chung, tài chính của VIAR hiện nay trông chờ vào ngân sách nhà nước cấp hàng năm thông qua chi thường xuyên và các khoản chi khác. Các chức năng của Viện được giao hiện tại là chậm, chất lượng yếu do quản lý, quản trị công việc và chuyên môn chưa tốt.

Tiếp đó, về tổ chức, Thứ trưởng Toàn yêu cầu VIAR hoàn thành quy chế dân chủ theo Thông tư 01/2016/TT-BNV của Bộ Nội vụ trong tháng 10/2017, cần rà soát đánh giá tình hình thực hiện dân chủ từ các phòng, ban, trung tâm đến lãnh đạo Viện, Chi ủy, Đảng bộ VIAR. “Thực hiện Nghị định 81/2017/NĐ-CP của Chính phủ ngày 17/7/2017 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Xây dựng, Viện cần rà soát, tinh giản bộ máy gián tiếp, giảm đầu mối không hiệu quả”- Thứ trưởng đề nghị. VIAR cần tổ chức thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Bộ trưởng về việc sắp xếp lại phân Viện Kiến trúc miền Nam. Trong tháng 10/2017, kiện toàn lại các vị trí đứng đầu các đơn vị: Trung tâm khảo sát, Trung tâm miền Trung, Trung tâm Mỹ thuật…

Về tài chính, ông Toàn yêu cầu Viện đánh giá kiện toàn lại cơ chế khoán, giảm thiểu nhũng nhiễu trong khâu giải ngân kinh phí từ các nguồn trong nội bộ VIAR (về các đề tài nghiên cứu, dự án sự nghiệp kinh tế, các chi phí dịch vụ) chưa công khai minh bạch. Các đề tài nghiên cứu khoa học, dự án sự nghiệp kinh tế đã có bước đầu khắc phục sự chậm trễ nhưng nhìn chung còn chậm, nhiều dự án và đề tài để quá hạn từ 6 tháng đến 2, 3 năm. Chất lượng chuyên môn còn yếu. Các đề xuất nghiên cứu mới chưa gắn với thực tiễn, chưa huy động được tối đa lực lượng chuyên gia bên ngoài (trong và ngoài nước) để hỗ trợ thực hiện nhiệm vụ và giúp đào tạo lực lượng cán bộ còn non trẻ.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng Nguyễn Đình Toàn cũng chỉ rõ, “dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp cơ sở nghiên cứu khoa học hiện nay chậm tiến độ, chậm giải ngân. Vụ Kế hoạch - Tài chính có trách nhiệm kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện sai quy định, thi công khi bản vẽ thiết kế thi công chưa được phê duyệt. Trách nhiệm trực tiếp thuộc về Viện trưởng Viện Kiến trúc quốc gia”. Ông Toàn cũng yêu cầu Viện trưởng Đỗ Thanh Tùng nghiêm túc rút kinh nghiệm, các công việc đầu tư phải công khai, làm việc tập thể theo quy chế quy định, phân công trách nhiệm cụ thể cho các lãnh đạo Viện, trưởng các đơn vị, Ban quản lý tham gia dự án này. Viện Kiến trúc quốc gia cần lập hồ sơ đăng ký nâng cấp trang thiết bị tăng cường năng lực. Trang thiết bị phải được đầu tư đúng chỗ, sử dụng hiệu quả, công khai trong tập thể Viện, không đầu tư cục bộ.

Như vậy, có thể thấy, Viện Kiến trúc quốc gia là đơn vị đầu ngành của ngành xây dựng nhưng "chất lượng chuyên môn" còn yếu. Bên cạnh đó, việc triển khai thực hiện sai quy định, thi công khi bản vẽ thiết kế thi công chưa được phê duyệt của lãnh đạo là vi phạm Luật Đấu thầu và Luật Xây dựng cũng cần được cơ quan chức năng làm rõ và xử lý.