Hoàn thiện tổ chức và hoạt động của Thanh tra quốc phòng

Theo đó, Thanh tra quốc phòng có chức năng giúp Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cùng cấp thực hiện công tác quản lý nhà nước về thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Đồng thời, thực hiện các nhiệm vụ thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo quy định của pháp luật.

Theo Nghị định, cơ quan Thanh tra quốc phòng gồm Thanh tra Bộ Quốc phòng (Thanh tra Bộ); Thanh tra quốc phòng Quân khu; Thanh tra quốc phòng Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội (Thanh tra Quân khu). Tổ chức, biên chế và trang bị của Thanh tra quốc phòng các cấp do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định. Cơ quan Thanh tra quốc phòng các cấp có con dấu riêng theo quy định của pháp luật.

Thanh tra Bộ là cơ quan trực thuộc Bộ Quốc phòng, giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quản lý nhà nước về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Thanh tra Bộ có nhiệm vụ thực hiện thanh tra đối với cơ quan, đơn vị, cá nhân trong phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng và đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc phạm vi quản lý nhà nước về lĩnh vực quốc phòng của Bộ. Đồng thời, Thanh tra Bộ thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo quy định.

Trong quản lý nhà nước về thanh tra, Thanh tra Bộ có nhiệm vụ tham mưu, xây dựng và hướng dẫn việc thực hiện quy định về tổ chức, hoạt động của Thanh tra quốc phòng; xây dựng dự thảo kế hoạch thanh tra, trình Bộ trưởng cho ý kiến và tổ chức thực hiện kế hoạch thanh tra. Thanh tra Bộ còn có trách nhiệm hướng dẫn, bồi dưỡng nghiệp vụ thanh tra; tuyên truyền, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về thanh tra; chỉ đạo, đôn đốc, tổng hợp báo cáo kết quả công tác thanh tra; đồng thời thực hiện sơ kết, tổng kết, nghiên cứu khoa học, biên soạn tài liệu nghiệp vụ về công tác thanh tra quốc phòng.

Trong hoạt động thanh tra, Thanh tra Bộ thực hiện thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, kế hoạch nhà nước về quốc phòng; thanh tra việc thực hiện các mệnh lệnh, chỉ thị, quyết định của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đối với cơ quan, đơn vị, cá nhân thuộc quyền; thanh tra các doanh nghiệp trong Quân đội do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng hoặc Thủ tướng Chính phủ giao quản lý. Thanh tra Bộ cũng có thẩm quyền thanh tra khi phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật hoặc theo yêu cầu của Bộ trưởng; kiểm tra tính chính xác, hợp pháp của các kết luận, quyết định xử lý sau thanh tra ở cấp Quân khu hoặc địa phương khi cần thiết; theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện các kết luận, quyết định xử lý về thanh tra trong toàn quân.

Thanh tra Quân khu là cơ quan trực thuộc Quân khu, giúp Tư lệnh Quân khu quản lý, chỉ đạo công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Thanh tra Quân khu thực hiện thanh tra đối với cơ quan, đơn vị, cá nhân thuộc phạm vi quản lý của Tư lệnh Quân khu và thanh tra trong lĩnh vực quốc phòng trên địa bàn quản lý.

Thanh tra Quân khu có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch thanh tra, báo cáo Thanh tra Bộ xem xét, cho ý kiến trước khi trình Tư lệnh Quân khu phê duyệt; tổ chức thực hiện kế hoạch thanh tra; tiến hành thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật, nhiệm vụ của các cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc quyền quản lý của Tư lệnh Quân khu và thanh tra các vụ việc khác do Tư lệnh Quân khu giao. Đồng thời, Thanh tra Quân khu theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận, kiến nghị của Thanh tra Quân khu và các quyết định xử lý của Tư lệnh Quân khu; tổng hợp báo cáo kết quả công tác thanh tra, thực hiện sơ kết, tổng kết và tham gia biên soạn tài liệu nghiệp vụ ngành Thanh tra quốc phòng.

Nghị định cũng quy định rõ tiêu chuẩn của Thanh tra viên quốc phòng và các tiêu chuẩn ngạch Thanh tra viên. Theo đó, Thanh tra viên quốc phòng là sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam được bổ nhiệm vào các ngạch thanh tra để thực hiện nhiệm vụ thanh tra và các nhiệm vụ khác theo sự phân công của thủ trưởng cơ quan thanh tra.

Các ngạch Thanh tra viên quốc phòng gồm Thanh tra viên, Thanh tra viên chính và Thanh tra viên cao cấp. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng bổ nhiệm, miễn nhiệm các ngạch thanh tra viên theo đề nghị của Hội đồng xét duyệt chức danh sĩ quan chuyên môn, kỹ thuật, nghiệp vụ cấp Bộ Quốc phòng.

Tiêu chuẩn ngạch Thanh tra viên yêu cầu sĩ quan có trình độ đại học phù hợp, có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ ngạch thanh tra viên và có ít nhất 2 năm công tác tại cơ quan thanh tra hoặc 5 năm công tác ở đơn vị khác trước khi chuyển sang cơ quan thanh tra.

Đối với ngạch Thanh tra viên chính, sĩ quan phải tốt nghiệp đại học hoặc sau đại học phù hợp với chuyên môn; có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ ngạch thanh tra viên chính; đã được bổ nhiệm ngạch thanh tra viên ít nhất 4 năm hoặc từng qua chỉ huy cấp trung đoàn và có thời gian công tác tại cơ quan thanh tra tối thiểu 1 năm.

Ngạch Thanh tra viên cao cấp yêu cầu sĩ quan có trình độ đại học trở lên, tốt nghiệp đào tạo tham mưu tác chiến chiến dịch – chiến lược tại Học viện Quốc phòng, có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ ngạch thanh tra viên cao cấp, trình độ cao cấp lý luận chính trị và đã được bổ nhiệm ngạch thanh tra viên chính ít nhất 4 năm hoặc từng qua chỉ huy cấp sư đoàn.

Nghị định có hiệu lực từ ngày 6/11/2025.