Hành trình gốm Việt: Khơi nguồn di sản từ nghìn năm lịch sử

Nghề gốm đã gắn bó mật thiết với tiến trình lịch sử hàng ngàn năm của dân tộc Việt Nam, trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống vật chất và tinh thần của người Việt.

Qua từng lớp trầm tích thời gian, gốm Việt không chỉ thể hiện rõ nét sự phát triển của xã hội, mà còn phản ánh sâu sắc tư duy thẩm mỹ, tài hoa nghệ thuật và tâm hồn của người Việt ở từng giai đoạn lịch sử.

Những hiện vật gốm cổ còn lưu giữ đến ngày nay chính là những di sản văn hoá vô giá, góp phần kể lại câu chuyện dài kỳ của dân tộc.

Sự kiện quy tụ sự tham gia của đông đảo các nhà sưu tầm cổ vật đến từ nhiều vùng miền cả nước như Hội Cổ vật Thành phố Hồ Chí Minh, Hội Cổ vật Xứ Đông - Hải Dương, Câu lạc bộ Cổ ngoạn Phố Hiến - Hưng Yên, Câu lạc bộ nghiên cứu, sưu tầm cổ vật UNESCO Quảng Nam.

Bên cạnh đó, triển lãm còn giới thiệu những hiện vật quý giá từ bộ sưu tập của Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng, Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế và Bảo tàng Gốm cổ Sông Hương.

Cuộc triển lãm tổ chức từ ngày 26/4 đến ngày 26/7/2025, tại điện Kiến Trung với sự tham gia của 49 nhà sưu tập cổ vật trong nước và Nghệ nhân nhân dân Trần Độ (làng gốm Bát Tràng). “Hành trình gốm Việt” giới thiệu gần 200 cổ vật gốm Việt Nam qua các giai đoạn lịch sử từ thời tiền sử đến thế kỷ thứ X với gốm Sa Huỳnh, Óc Eo…

Thời Lý - Trần (thế kỷ XI - XIV) với dòng gốm Bát Tràng (Hà Nội), Chu Đậu (Hải Dương), Phù Lãng (Bắc Ninh)…; thời Lê - Mạc (thế kỷ XV - XVI) với các dòng gốm mới xuất hiện như Châu Ổ (Quảng Ngãi), Quảng Đức (Phú Yên)…

Từ thế kỷ XVII – XIX với dòng gốm Nam Bộ với các trung tâm gốm lớn như Lái Thiêu (Bình Dương), Biên Hòa (Đồng Nai), Chợ Lớn (Sài Gòn), gốm Thành Lễ, đặc biệt là gốm Cây Mai đã tạo nên những sản phẩm như chậu kiểng, lu, hũ, đồ thờ, tượng trang trí… với phong cách mộc mạc nhưng gần gũi và sinh động.

Ngày nay, kế thừa truyền thống lâu đời, gốm Việt Nam tiếp tục vươn mình mạnh mẽ. Các sản phẩm gốm hiện đại vừa giữ gìn nét truyền thống vừa đổi mới không ngừng về kiểu dáng, kỹ thuật, đáp ứng thị hiếu trong nước và quốc tế. Gốm Việt đã trở thành sản phẩm thủ công mỹ nghệ có giá trị cao, đồng thời là sứ giả văn hóa đưa bản sắc Việt Nam đến với bạn bè năm châu.

Tại triển lãm lần này, những tác phẩm gốm của Nghệ nhân nhân dân Trần Độ - một đại diện tiêu biểu của làng gốm Bát Tràng - là minh chứng sống động cho sự kết tinh giữa truyền thống và sáng tạo. Những sản phẩm của ông không chỉ mang vẻ đẹp tinh tế, sắc sảo mà còn toát lên cái hồn Việt sâu sắc, khiến người thưởng lãm không khỏi trầm trồ thán phục.

“Hành trình gốm Việt” không chỉ là một không gian triển lãm nhiều ý nghĩa, mà còn là nơi gặp gỡ, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm giữa các nhà sưu tầm, các bảo tàng và những người yêu mến di sản văn hóa dân tộc.

Đến với triển lãm, du khách sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng những tinh hoa của nghệ thuật gốm Việt qua các thời kỳ, đồng thời trải nghiệm những khoảnh khắc đáng nhớ tại khuôn viên Hoàng Thành Huế – Di sản văn hóa thế giới được UNESCO công nhận.

Với những giá trị to lớn về nghệ thuật và lịch sử, “Hành trình gốm Việt” hứa hẹn sẽ để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng công chúng, góp phần lan tỏa tình yêu, niềm tự hào đối với di sản văn hóa dân tộc, cũng như khẳng định vị thế bền vững của gốm Việt trên bản đồ văn hóa thế giới.

Một số hình ảnh tại khu trưng bày: