Lễ hội Thành Tuyên vươn mình trong kỷ nguyên hội nhập

Đây là sự lựa chọn đúng hướng, phù hợp với xu thế phát triển và thể hiện rõ khát vọng vươn mình của một địa phương giàu tiềm năng văn hóa, lịch sử.

Nếu như nhiều địa phương khác khai thác di sản lễ hội truyền thống có sẵn, thì Lễ hội Thành Tuyên mang một sắc thái riêng: khởi nguồn từ phong trào cộng đồng, được pháp luật bảo hộ thương hiệu, ghi nhận nhiều kỷ lục quốc gia. Sự kết hợp hài hòa giữa bảo tồn Tết Trung thu truyền thống với sáng tạo nghệ thuật đương đại đã giúp lễ hội này không chỉ bắt nhịp với xu thế hội nhập, mà còn trở thành một thương hiệu văn hóa độc đáo, đủ sức cạnh tranh trong thị trường du lịch Việt Nam đang ngày càng khốc liệt.

Nhờ hiệu ứng lan tỏa của lễ hội, lượng khách du lịch đến Tuyên Quang tăng trưởng vượt bậc. Năm 2023, toàn tỉnh đón 2,6 triệu lượt khách, tổng thu từ khách du lịch đạt 3.200 tỷ đồng, tăng gấp nhiều lần so với giai đoạn trước khi có lễ hội quy mô cấp tỉnh.

Riêng trong mùa Lễ hội Thành Tuyên năm 2024, Tuyên Quang đã thu hút khoảng 500.000 lượt khách chỉ trong vài ngày diễn ra sự kiện, mang lại nguồn thu lớn cho dịch vụ lưu trú, ăn uống, vận tải, mua sắm. Đây là minh chứng rõ ràng cho sức hút đặc biệt của lễ hội và khả năng biến văn hóa thành “nguồn lực mềm” để phát triển kinh tế địa phương trong kỷ nguyên mới.

Gần đây, có một số ý kiến cho rằng, Lễ hội Thành Tuyên nói riêng và một số lễ hội được tổ chức trên quy mô lớn những năm vừa qua đang dần bị “người lớn hóa” hay mang màu sắc thương mại. Tuy nhiên, nếu nhìn kỹ, có thể thấy linh hồn của Lễ hội Thành Tuyên vẫn là niềm vui Trung thu của thiếu nhi. Các em nhỏ chính là trung tâm của đoàn rước, là những người háo hức nhất khi hòa mình trong dòng người, ngắm nhìn những mô hình đèn khổng lồ do ông bà, cha mẹ, hàng xóm làm nên. Sự xuất hiện của âm thanh, ánh sáng, nghệ thuật đường phố chỉ là yếu tố bổ trợ để lễ hội thêm lung linh, hấp dẫn với nhiều thế hệ, chứ không làm mờ đi mục tiêu ban đầu là “vì trẻ em”.

Chính từ góc độ cộng đồng, có thể thấy rõ lễ hội vẫn giữ được bản chất “ngày hội tuổi thơ”. Hàng trăm mô hình đèn Trung thu được làm ra không nhằm mục đích kinh doanh mà để phục vụ trẻ em và nhân dân cùng thưởng thức, lưu giữ ký ức đẹp. Các em nhỏ không chỉ là khán giả mà còn trực tiếp tham gia vào quá trình sáng tạo, từ khâu lên ý tưởng, sơn màu cho đến tham gia diễu hành. Điều đó biến Lễ hội Thành Tuyên thành một sân chơi giáo dục văn hóa, nơi trẻ em vừa được vui Trung thu, vừa học cách trân trọng truyền thống, gắn kết với gia đình và cộng đồng.

Về câu chuyện “thương mại hóa”, cần phân biệt rõ giữa xã hội hóa nguồn lực để tổ chức sự kiện quy mô lớn với việc biến lễ hội thành nơi trục lợi. Thực tế, tỉnh Tuyên Quang đã ban hành Bộ quy tắc ứng xử, kiểm soát giá dịch vụ, quản lý mô hình, phân luồng giao thông, bảo đảm an ninh - an toàn. Nhờ đó, các hoạt động thương mại quanh lễ hội được đặt trong khuôn khổ minh bạch, vừa tăng thu ngân sách, vừa tạo việc làm cho người dân, mà không làm phai nhạt bản chất văn hóa. Thay vì là “vết gợn”, chính sự kết hợp hài hòa giữa văn hóa và kinh tế mới là chìa khóa để Lễ hội Thành Tuyên có thêm nguồn lực, tiếp tục tỏa sáng trong kỷ nguyên vươn mình.

Sức hút của Lễ hội Thành Tuyên không chỉ dừng ở con số du khách, mà còn ở khả năng tạo việc làm và tăng thu nhập cho người dân địa phương. Theo thống kê, mùa lễ hội hằng năm giúp hàng nghìn lao động địa phương có thêm việc làm ngắn hạn trong các lĩnh vực lưu trú, vận tải, ẩm thực, sản xuất đồ lưu niệm, thủ công mỹ nghệ. Nhiều hộ dân tham gia làm mô hình đèn Trung thu đồng thời khai thác dịch vụ du lịch cộng đồng, góp phần hình thành chuỗi giá trị mới cho kinh tế tỉnh nhà. Từ “ngày hội tuổi thơ”, Lễ hội Thành Tuyên đã trở thành động lực lan tỏa kinh tế đa ngành.

Không chỉ dừng lại ở lợi ích trước mắt, Lễ hội Thành Tuyên còn góp phần nâng cao vị thế, quảng bá hình ảnh tỉnh Tuyên Quang. Việc lễ hội được sách Kỷ lục Guinness Việt Nam công nhận, cùng với việc năm 2024 được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu “Lễ hội Thành Tuyên”, đã tạo ra thương hiệu văn hóa chính danh cho tỉnh.

Đây là nền tảng quan trọng để Tuyên Quang giới thiệu mình như một điểm đến du lịch độc đáo, gia tăng sức cạnh tranh so với các địa phương khác. Đồng thời, sự kiện này gắn liền với Chương trình hành động số 15-CTr/TU ngày 27/6/2017 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, cụ thể hóa mục tiêu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trong thời kỳ hội nhập.

Nhìn rộng hơn, Lễ hội Thành Tuyên còn mở ra cơ hội phát triển bền vững. Mỗi năm, lễ hội được kết hợp với các hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch như trưng bày ẩm thực, tổ chức giải thể thao, tour tham quan di tích - danh thắng. Nhờ đó, thời gian lưu trú của du khách được kéo dài, mức chi tiêu bình quân tăng khoảng 25% so với ngày thường. Sự gia tăng này là nguồn lực quan trọng để địa phương đầu tư hạ tầng, nâng cao chất lượng dịch vụ, từng bước hiện thực hóa mục tiêu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trong kỷ nguyên vươn mình, hội nhập và phát triển.