Những xác chết người lớn và trẻ em được ướp và đặt vào trong các thân cây rỗng, tự tìm đường về nhà, có thể sẽ khiến nhiều người hãi hùng và hoảng sợ. Tuy nhiên, đối với người dân bộ lạc Toraja ở Indonesia thì việc này hết sức bình thường.
Vùng núi đẹp như tranh vẽ ở phía Nam Sulawesi, Indonesia, là địa bàn cư trú của bộ lạc Toraja. Bộ lạc này tin vào thuyết vạn vật hữu linh bởi người dân tại đây quan điểm rằng, tất cả các thực thể không chỉ riêng con người như cây cối, vật nuôi, thậm chí cả vật vô tri vô giác đều có linh hồn và hiện hữu trong cuộc sống.
Mỗi khi ghé thăm mảnh đất này, điểm ấn tượng khó phai đọng lại trong tâm trí khách du lịch không chỉ ở cảnh đẹp thiên nhiên say đắm lòng người mà nơi đây còn có nghi thức an táng rất kỳ lạ.
Bộ lạc Toraja có nghi thức an táng rất kỳ lạ
Tang lễ là một sự kiện quan trọng trong đời sống tâm linh của người Toraja vùng núi Tana Toraja. Đây là dịp để các thành viên trong mỗi gia đình cùng dân làng tụ họp, quây quần, gắn kết lẫn nhau và tôn vinh truyền thống của bộ lạc. Theo đó, mỗi đám tang thường kéo dài 2 - 4 ngày.
Khi một thành viên Toraja qua đời, gia đình người đó phải thực hiện một nghi lễ bắt buộc được gọi là Rambu Solog trong vài ngày. Thông thường, gia đình không có đủ tiền trang trải tang phí nên các nghi lễ này không diễn ra ngay sau khi người thân vừa chết. Do đó, để góp đủ tiền, họ phải đợi hàng tuần, hàng tháng, thậm chí hàng năm.
Trong thời gian này, xác chết chưa được chôn mà được ướp và cất giữ trong ngôi nhà truyền thống tại làng. Cho đến khi tang lễ được hoàn thành, người đó vẫn chưa được coi là người chết, mà đơn giản chỉ là đang mắc bệnh và nằm một chỗ.
Người chết thường được cất giữ trong những hang đá
Sau khi đã có đủ tiền, người dân bắt tay vào tổ chức các nghi lễ. Trước tiên, họ mổ trâu và lợn trong tiếng nhạc hòa cùng các điệu múa rộn ràng. Các chàng trai trẻ dùng những ống tre dài để hứng tiết phụt ra. Người chết càng có uy tín và quyền lực trong bộ lạc Toraja thì số lượng trâu và lợn được mổ càng nhiều. Sau đó, người nhà sẽ chia số thịt này cho khách tới dự tang lễ.
Các thành viên bộ lạc Toraja hiếm khi được chôn xuống đất. Họ thường được cất giữ trong những hang đá được trổ ở một ngọn núi hay trong quan tài bằng gỗ được treo lên các vách đá.
Các ngôi mộ này khá tốn kém và mất nhiều thời gian để xây dựng. Một hình nộm gỗ được chạm khắc, tượng trưng cho người chết, thường được đặt phía ngoài cửa hang. Nếu để thi thể trong quan tài thì các quan tài phải được trang trí cầu kỳ và đẹp mắt. Qua thời gian, gỗ quan tài dần dần mục nát, hài cốt rơi xuống đất và lẫn vào đất đá núi rừng Tana Toraja.
Hình nộm gỗ được chạm khắc, tượng trưng cho người chết
Hình nộm gỗ thường được đặt phía ngoài cửa hang
Xác chết được ướp trước khi chôn
Mặt người phụ nữ được sơn và đưa đi trong làng
Một xác ướp mặc áo đầy đủ và sẵn sàng cho cuộc diễu hành
Ngày nay, phong tục ma chay tang lễ của bộ lạc Toraja trở nên nổi tiếng và thu hút hàng triệu khách du lịch và các nhà nhân chủng học đến đây mỗi năm. Từ năm 1984, Bộ Du lịch Indonesia xếp vùng núi Tana Toraja là điểm du lịch quan trọng thứ hai nước này.