Ecuador: Tổng thống bỏ công du để theo kiện một tờ báo

Tuy nhiên, có vẻ như tình hình sẽ ít nhiều đổi khác khi ông Rafael Correa tiến hành một cách “có hiệu quả” đợt phản công, bằng cách thưa kiện với tư cách cá nhân các tờ báo chỉ trích mình ra Tòa. Nhất cử lưỡng tiện, không những khiến các tiếng nói chỉ trích phải “im hơi lặng tiếng”, mà ông còn kiếm thêm được khá tiền.

Dân “yêu”, báo “ghét”

Mặc dù đạt mức uy tín rất cao trong dân chúng nhưng Tổng thống Ecuador, ông Rafael Correa chưa bao giờ có quan hệ suôn sẻ với giới truyền thông. Thực tế, có thể coi ông Correa là người được lòng dân, khi mà các cuộc thăm dò dư luận trong nước và khu vực năm 2011 luôn cho thấy mức tín nhiệm trên 75%. Ông là nguyên thủ duy nhất tại Mỹ Latinh có uy tín vượt trội và đạt mức cao như khi nhậm chức cách đây 5 năm. Sự ủng hộ này đến từ việc ông đã đưa ra những thay đổi mạnh mẽ nhằm cải cách hệ thống chính trị, trong đó có việc cải tổ hiến pháp và tiến hành các chính sách kinh tế xã hội vì lợi ích của người nghèo.

 Tổng thống Ecuador, ông Rafael Correa không phải là gương mặt được giới truyền thông nước này “ưu ái”

Thế nhưng với báo giới nước này thì khác, ông Correa luôn coi các phương tiện truyền thông là "kẻ thù lớn nhất" của mình và là trở ngại chính trong việc thực hiện những cải cách. Tại Ecuador, các phương tiện truyền thông thường chỉ để phục vụ lợi ích cho chủ sở hữu đằng sau là những tập đoàn khổng lồ, Tổng thống Correa chỉ trích giới thượng lưu không muốn sự giàu có được phân phối một cách công bằng trên khắp đất nước.

Trong thời gian tại nhiệm của ông Correa, Chính phủ đã đưa ra các luật định hạn chế hoạt động của các phương tiện truyền thông. Năm 2008, một số phương tiện truyền thông, trong đó có 2 đài truyền hình, đã bị ngưng hoạt động sau khi bị cáo buộc tham nhũng từ các ngân hàng. Chính phủ chỉ cho phép các đài phát thanh và truyền hình nhà nước hoạt động để làm nhiệm vụ phát sóng chương trình hằng tuần của Tổng thống. Đổi lại, báo chí Ecuador liên tục chĩa mũi dùi vào ông Correa với hàng loạt cáo buộc tham nhũng, chuyên quyền, độc tài và dung túng cho người nhà kiếm chác.

Hàng loạt vụ kiện chống lại giới truyền thông

Để chống lại các cáo buộc này, ông Correa có một “độc chiêu”, đó là dùng tư cách cá nhân (chứ không phải Tổng thống) kiện các tờ báo chọc ngoáy mình ra Tòa và có thể tưởng tượng được, kết quả thường xuyên nghiêng về bên nào. Mới đây nhất, ông này đã quyết tâm hủy chuyến công du Cuba để tham dự một phiên tòa với tư cách nguyên đơn kiện tờ báo El Universo vì tội xúc phạm. Cụ thể, Tổng thống Correa đã đâm đơn kiện tờ El Universo vì đã đăng tải bài viết “Không cần sự dối trá nữa”, trong đó cáo buộc Tổng thống “phạm tội chống lại nhân loại” vì đã ra lệnh cho quân đội bắn có chủ ý vào bệnh viện có đông người vô tội, ám chỉ việc quân đội nước này giải thoát Tổng thống khi ông này bị một nhóm Cảnh sát bất mãn làm binh biến bắt giữ vào 9-2010.

Mặc dù tác giả bài báo, Emilio Palacio, cựu Biên tập viên mục ý kiến bình luận tại El Universo, trình bày rằng ông ta không hề cáo buộc Tổng thống đương nhiệm sắp đặt cuộc tấn công vào thường dân vô tội, mà giả định một Tổng thống tương lai, kẻ thù của Correa, là người có thể làm điều đó. Tuy nhiên trong phiên sơ thẩm cuối năm 2011, Tòa án đã buộc tờ báo phải bồi thường 10 triệu USD, đồng thời phạt 3 người đứng đầu (3 anh em ruột) Carlos Pérez (Giám đốc), César Pérez, Nicolás Pérez (đều là Phó Giám đốc) và Emilio Palacio mỗi người 3 năm tù giam cùng số tiền phạt tổng cộng 30 triệu USD cho cả 4 bị can.

Sau khi luật sư bên bị đơn kháng án, phiên tòa phúc thẩm đã vừa diễn ra mới đây. Ngoài việc y án phạt tiền, báo còn phải thanh toán khoản án phí trên 2 triệu USD. Mọi người cho rằng, sau cú “ra đòn” này, tờ El Universo khó mà còn gượng dậy được. Phát biểu tại cuộc họp báo tại trụ sở Tòa án công lý quốc gia Ecuador, Tổng thống Correa nói ông sẵn sàng đề nghị tha bổng cho những người bị phạt bởi vì ông đã đạt được mục đích là chứng minh rằng tờ El Universo đã vu cáo và lăng mạ ông không có căn cứ.

Đây không phải là lần đầu tiên ông Correa thắng kiện báo chí. Trước khi phiên tòa phúc thẩm nói trên diễn ra ít lâu, trong một vụ kiện khác, Thẩm phán Mercedes Portilla đã kết tội 2 nhà báo Juan Carlos Calderon và Cristian Zurita sau khi ông Correa kiện họ vì đã xuất bản quyển sách hồi 2010 có tựa: “Người anh lớn” trong đó nêu chi tiết những hợp đồng của Chính phủ nhằm mang lại lợi ích cho người anh trai của Tổng thống Correa, ông Fabricio. Kết quả là hai ông này mỗi người phải chịu phạt 1 triệu USD. Ngoài ra, Jaime Mantilla, Tổng Biên tập báo Hoy cũng từng bị kết án 3 tháng tù giam hồi cuối năm 2011 do không tiết lộ nguồn gốc của hàng loạt các bài báo sỉ nhục ông Pedro Delgado, người hiện đứng đầu ngân hàng Trung ương Ecuador và là một người em họ của Tổng thống Correa.

Hải Yến (theo BBC)