Đơn giản hóa thủ tục hải quan, xây dựng cửa khẩu hiện đại

Đơn giản hóa, hiện đại hóa quy trình thủ tục hải quan

Năm 2024, Tổng cục Hải quan không ngừng đẩy mạnh việc đơn giản hóa và tự động hóa các quy trình thủ tục, nhằm tạo thuận lợi thương mại và thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu. Với vai trò là cơ quan thường trực của Ủy ban chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại, Tổng cục Hải quan đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành để thực hiện kế hoạch tổng thể triển khai các cơ chế này.

Tính đến ngày 15/11/2024, đã có 250 thủ tục hành chính của 13 bộ, ngành được kết nối trên Cơ chế một cửa quốc gia, phục vụ hơn 75.400 doanh nghiệp. Đồng thời, Việt Nam duy trì kết nối chính thức để trao đổi chứng nhận xuất xứ điện tử mẫu D với 9 quốc gia thành viên ASEAN và đang thử nghiệm với Lào, mở rộng trao đổi thông tin với các đối tác thương mại lớn như Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc và Hoa Kỳ.

Trong lĩnh vực kiểm tra chuyên ngành, Tổng cục Hải quan đã tham gia xây dựng và sửa đổi 69 văn bản quy phạm pháp luật, đồng thời rà soát, chuẩn hóa danh mục hàng hóa chuyên ngành của các bộ để đảm bảo phù hợp với danh mục hàng hóa xuất nhập khẩu năm 2022.

Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và dịch vụ công trực tuyến là một trọng tâm lớn của Tổng cục Hải quan trong năm 2024. Ngay từ đầu năm, đơn vị đã ban hành Chỉ thị 381/CT-TCHQ để thúc đẩy chuyển đổi số trong giai đoạn 2024-2025, đồng thời triển khai mô hình hải quan số và hải quan thông minh. Các kế hoạch chuyển đổi số cụ thể đã được xây dựng, bao gồm đảm bảo an toàn cho trung tâm dữ liệu, cải thiện hệ thống xử lý thông quan và nâng cấp thiết bị công nghệ thông tin.

Hiện tại, 225 thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan đã được cung cấp dịch vụ công trực tuyến, trong đó có 132 thủ tục được triển khai toàn trình và 61 thủ tục thực hiện một phần. Ngoài ra, Tổng cục Hải quan đã kết nối, tích hợp 98 dịch vụ công trực tuyến lên Cổng Dịch vụ công quốc gia, đồng thời hoàn thành xây dựng cổng kết nối tra cứu thông tin công dân từ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Những nỗ lực này không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý mà còn tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp trong hoạt động xuất nhập khẩu.

Đẩy mạnh giám sát và xây dựng mô hình cửa khẩu hiện đại

Công tác quản lý và giám sát hải quan được tăng cường trên tất cả các khâu, với trọng tâm là nghiên cứu, ứng dụng công nghệ thông tin nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thủ tục cho doanh nghiệp. Trong năm 2024, Tổng cục Hải quan đã tập trung nguồn lực để xây dựng, sửa đổi 9 quy trình nghiệp vụ liên quan đến thủ tục kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu, hành lý tại các cửa khẩu và xác định xuất xứ hàng hóa. Bên cạnh đó, đơn vị đã triển khai hai đề án quan trọng nhằm hiện đại hóa hoạt động tại các cửa khẩu.

Đề án thí điểm mô hình cửa khẩu thông minh tại tỉnh Lạng Sơn, kết hợp với Hải quan Nam Ninh, Trung Quốc, đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 865/QĐ-TTg ngày 17/8/2024. Dự án này tập trung vào việc xây dựng hai tuyến đường chuyên dụng vận chuyển hàng hóa tại cặp cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị - Hữu Nghị Quan, với các nhiệm vụ cụ thể được giao trong Quyết định số 2521/QĐ-BTC ngày 24/10/2024.

Ngoài ra, Tổng cục Hải quan đang hoàn thiện đề án mô hình cửa khẩu số tại các cửa khẩu đường bộ, đảm bảo phù hợp với các đặc thù khác nhau về pháp lý, quy trình và nguồn lực. Dự án này được thực hiện thông qua sự phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan, nhằm thống nhất hướng dẫn và tránh lãng phí đầu tư. Những mô hình mới không chỉ tối ưu hóa quy trình kiểm tra, giám sát mà còn thúc đẩy giao thương hiệu quả giữa Việt Nam và các quốc gia đối tác. Với định hướng này, Tổng cục Hải quan tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong trong việc hiện đại hóa hoạt động hải quan, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế của đất nước.