Đền Độc Cước nằm dưới chân núi Trường Lệ (Sầm Sơn, Thanh Hóa) nức tiếng linh thiêng. Chính vì vậy mà mỗi năm, du khách đến dâng hương, thưởng ngoạn ngày một đông.
Đền Độc Cước thờ Đức thánh Độc Cước (nghĩa là một chân) gắn liền với sự tích chàng trai khổng lồ đã tự xẻ đôi thân mình để vừa đánh đuổi quỷ ngoài khơi vừa đánh giặc trong đất liền cứu dân làng.
Theo truyền thuyết dân gian, Sầm Sơn xưa kia là một vùng biển yên bình. Một ngày nọ đám quỷ biển xuất hiện, chúng cướp phá, đánh giết dân làng. Cậu bé Độc Cước lớn nhanh như thổi thành chàng trai cao to, có sức khỏe phi thường, đánh đuổi bọn quỷ biển.
Nhưng khi cậu vào bờ thì chúng phá trên biển và ngược lại, khiến người dân muôn phần sợ hãi. Để bảo vệ dân làng, chàng đã xẻ thân mình làm đôi. Một nửa theo người dân ra khơi đánh cá, một nửa lưu lại trên hòn Cổ Giải để chống loài quỷ biển.
Đền Độc Cước được xây dựng vào thời Trần, được trùng tu lại nhiều lần vào thời nhà Lê. Kiến trúc của ngôi đền có giá trị cao cả về bố cục mặt bằng cũng như về nghệ thuật điêu khắc gỗ của thế kỷ XVII. Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, đền Độc Cước vẫn uy nghi tọa lạc trên bờ biển.
Muốn lên đền du khách phải trèo qua 40 bậc đá. Trong đền là tượng thần Độc Cước được làm bằng gỗ với một tay và một chân. Ngoài ra, trong đền còn có hai pho tượng ngựa được đúc bằng đồng, cặp tượng phỗng tạc bằng đá khối cùng hàng loạt câu đối bằng chữ nho ca ngợi công lao của thần Độc Cước.
Ngoài ra, trong đền Độc Cước vẫn còn lưu giữ 8 đạo sắc phong thần Độc Cước được triều đình các đời ban tặng. Phía sau đền có Môn Lâu bằng gỗ được dựng năm 1863. Đền Độc Cước cũng là ngôi đền có địa thế đẹp, hướng Đông và Tây giáp núi, hướng Nam giáp biển Sầm Sơn, rất thích hợp để du khách tham quan và ngắm cảnh.
Sắc phong Cảnh Hưng năm thứ 44 ngày 26 tháng 7 có ghi: “Độc Cước là vị thánh linh thiêng vào bậc nhất trong hàng Thánh mà không vị nào bằng. Ngài đem sự tài giỏi, linh thiêng ấy để gìn giữ bờ cõi cho đất nước bảo vệ dân làng và muôn vật. Đối với kẻ ác thì trừng trị thẳng tay, thật là một vị thánh đầy đủ nhân hậu”.
Theo thống kê của TP Sầm Sơn, từ sau Giao thừa Tết Ất Tỵ đến thời điểm hiện tại, Ban Quản lý đền Độc Cước đón khoảng hơn 8.000 lượt du khách về dâng hương, chiêm bái.
Để phục vụ người dân và du khách ngày một tốt hơn, Ban Quản lý đền đã phối hợp với các đơn vị liên quan, tăng cường công tác quản lý. Các đơn vị đảm bảo an ninh, trật tự cùng với hệ thống camera giám sát người dân yên tâm khi vào thắp hương, chiêm bái.
Các hoạt động mê tín dị đoan được loại bỏ, công tác phòng chống cháy nổ được đặc biệt chú trọng, tuyên truyền thường xuyên trên hệ thống loa truyền thanh. Sau khi lễ, người dân, du khách có nơi hóa vàng đảm bảo.
Ngay từ phía dưới cổng vào, đơn vị quản lý đã bố trí nhân lực hướng dẫn người dân, du khách vào đậu, đổ xe ngăn nắp, trật tự, giá vé được niêm iếp công khai. Có đường dây nóng để người dân phản ánh những bất thường tại khu di tích.
Cứ vào ngày 16/2 âm lịch hàng năm, cư dân biển Sầm Sơn lại tổ chức lễ hội nhằm tưởng nhớ công lao của thần Độc Cước và các bậc tiền nhân, cầu cho quốc thái dân an, nhân khang vật thịnh, tôm cá đầy khoang, mùa màng thắng lợi, du lịch phát triển.