Đại biểu Quốc hội đề nghị giám sát chuyên đề đổi mới sách giáo khoa

Nội dung giám sát liên quan đến giáo dục nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các đại biểu.

Trước đó, Quốc hội đã nghe Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường trình bày Tờ trình về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2023.

Căn cứ vào tiêu chí lựa chọn, nội dung đã thực hiện, năng lực thực hiện của các cơ quan, đã tiến hành lựa chọn các chuyên đề giám sát theo quy trình chặt chẽ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã lựa chọn 04 chuyên đề trình Quốc hội xem xét, quyết định chọn 02 chuyên đề để giám sát tối cao, 02 chuyên đề còn lại sẽ giao cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức giám sát. Cụ thể như sau:

Chuyên đề 1: Việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng (dự kiến giao Ủy ban Xã hội chủ trì tham mưu về nội dung).

Chuyên đề 2: Việc triển khai thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về các Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 (dự kiến giao Hội đồng Dân tộc chủ trì, phối hợp với Ủy ban Kinh tế, Ủy ban Xã hội tham mưu về nội dung).

Chuyên đề 3: Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông (dự kiến giao Ủy ban Văn hóa, Giáo dục chủ trì tham mưu về nội dung).

Chuyên đề 4: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016-2021 (dự kiến giao Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường chủ trì tham mưu về nội dung).

Phát biểu thảo luận, đại biểu Nguyễn Anh Trí - TP Hà Nội cho rằng, cả 4 nội dung mà Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chọn rất đúng và là 4 nhóm vấn đề hết sức quan trọng.

Về chuyên đề 3, giám sát đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông, đại biểu cho rằng rất cấp thiết. Vấn đề đổi mới chương trình và đổi mới sách giáo khoa giáo dục phổ thông là nội dung cốt lõi của đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục phổ thông và có tầm quan trọng và ý nghĩa hết sức to lớn.

Tuy nhiên, trên thực tiễn cho thấy cử tri đang rất bức xúc về các chương trình giáo dục phổ thông có nhiều điểm không phù hợp. Đặc biệt trong thời gian vừa qua đó là vấn đề dạy và học môn Lịch sử, cực kỳ bức xúc trong toàn xã hội. Sách giáo khoa khi thì in sai, ngôn từ còn nhiều chỗ không phù hợp, hình ảnh chưa được chuẩn mực. Nhiều bộ sách giáo khoa đã được đề nghị sử dụng, vì quá nhiều bộ sách được đề nghị sử dụng cho nên gây ra sự lúng túng trong việc lựa chọn, không chỉ đối với phụ huynh, thậm chí ở các trường, các sở giáo dục. Vấn đề này gây khó khăn.

Đặc biệt, sách giáo khoa không được sử dụng lại nên hằng năm cả xã hội vẫn phải tốn hàng ngàn tỷ đồng để mua sắm sách mới, gây khó khăn lớn cho các gia đình có con đi học, đặc biệt những gia đình nghèo có con đi học. Quốc hội khóa XIV cũng đã rất nhiều lần được đề cập, tình trạng gần như giậm chân tại chỗ. Vậy nên cần giám sát kỹ vấn đề này.

Về chuyên đề 4, đó là việc thực hiện chính sách pháp luật về phát triển nguồn năng lượng giai đoạn 2021-2026 cũng nên được thực hiện giám sát tối cao.

Lý do, theo đại biểu là chúng ta có Nghị quyết số 55 của Trung ương nhằm phát triển năng lực quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Thời gian vẫn còn, nhưng về mặt năng lượng thì đất nước ta đang đứng trước những thách thức lớn về nhu cầu đủ năng lượng cho một đất nước trăm triệu dân đang rất cần có năng lượng để sống, để phát triển kinh tế. Chúng ta đang đứng trước đòi hỏi cấp thiết về việc chuyển đổi nguồn năng lượng hóa thạch sang năng lượng sạch, năng lượng gió, năng lượng mặt trời sinh khối…

Đặc biệt trong tháng 5/2022, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch điện 8, tất cả những việc này rất cần thiết được giám sát Quốc hội để rút ra những điều được và chưa được, những điều cần thiết để thực hiện những việc quy hoạch đó.

Về chuyên đề 1: Việc huy động quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng chống dịch COVID-19, việc thực hiện chính sách pháp luật y tế cơ sở và y tế dự phòng, đại biểu khẳng định đây là vấn đề rất quan trọng và rất đáng quan tâm. Dù giám sát hay không thì Quốc hội cũng phải quan tâm để làm tốt hơn, hiệu quả hơn.

Cho nên quyết định giám phát là một quyết định đúng. Nhưng trên thực tế Chính phủ và các ban ngành cũng đang rất tích cực triển khai công việc, rất nhiều nhiệm vụ rất lớn và tính chất rất khẩn cấp. Thành công được như hiện nay về phòng, chống dịch COVID-19 cũng rất đáng được ghi nhận. Có thể nói, bên cạnh những sai sót tiêu cực thì cơ bản việc chống dịch COVID-19 ở Việt Nam rất thành công.

Vấn đề tham nhũng, tiêu cực trong phòng, chống dịch về cơ bản đã được nhân dân, cử tri phát hiện và đang triển khai xử lý rất tích cực theo chị chỉ đạo của Đảng. Bởi vậy rất mong Quốc hội xem xét để việc giám sát có thể lùi lại một thời gian ngắn khi dịch bệnh ổn định hơn thì việc phòng chống và xử lý sai phạm có kết luận chính xác và đầy đủ hơn. Khi xã hội, đặc biệt là y tế bình tĩnh hơn, có đủ thời gian để thực hiện giải pháp đúng, đủ và xác thực. Nếu được, có thể đây là một giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Còn theo đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy - TP Đà Nẵng, việc giám sát chuyên đề đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông vào 2023 là cần thiết. Vì hai nghị quyết của Quốc hội về đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Việc Quốc hội thực hiện giám sát tối cao vào thời điểm này sẽ giúp đánh giá được đầy đủ, kịp thời ưu điểm, khuyết điểm trong quá trình thực hiện các Nghị quyết để từ đó có định hướng chỉ đạo.

Lý do nữa được đại biểu đề cập đến là trong 8 năm qua ngành giáo dục đã có nhiều cố gắng, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức để triển khai các nghị quyết của Quốc hội về đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Tuy nhiên, dư luận cũng còn nhiều ý kiến khác nhau về một số kết quả triển khai, như là vấn đề giá sách giáo khoa… Nhiều vấn đề được nêu ra trong các kỳ họp Quốc hội nhưng chưa được giải quyết.

Điển hình như những sai sót trong cả 3 bộ sách giáo khoa lớp 1, lớp 2 và lớp 6 của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Trong báo cáo trả lời đại biểu Quốc hội chất vấn, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn có nêu: Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã thu hồi để sửa chữa 110.000 cuốn, đồng thời hủy và in lại 38.000 cuốn sách khoa học tự nhiên 6 của bộ kết nối tri thức với cuộc sống, tuy nhiên thực tế không đúng như Bộ trưởng trả lời. Một số tờ báo cũng đã phản ánh về nội dung này.

Vì vậy, việc thực hiện Nghị quyết số 88 và Nghị quyết số 51 về đổi mới Chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông rất cần có sự giám sát tối cao của Quốc hội, đề nghị Quốc hội cân nhắc, quyết định, đại biểu nhấn mạnh.