Cổ phần hóa DNNN: Cần kiên quyết thực hiện theo thị trường

Cổ phần hóa, thoái vốn là giải pháp quan trọng để đổi mới hoạt động của DNNN. Chia sẻ tại tọa đàm toạ đàm “Nâng cao hiệu quả doanh nghiệp Nhà nước" được tổ chức mới đây tại Hà Nội, chuyên gia kinh tế Lưu Bích Hồ đánh giá những năm qua, chất lượng CPH đã nâng lên rất nhiều với các thương vụ lớn, minh bạch, gia tăng lợi ích của Nhà nước, nhưng tiến độ vẫn chậm so với kế hoạch của Chính phủ.

Ảnh minh họa

Tuy nhiên, có thực tế nhiều doanh nghiệp vẫn xin cơ chế từ Nhà nước hay các bộ, ngành vẫn còn “bao bọc”, tạo ra những cạnh tranh không bình đẳng với các loại hình doanh nghiệp khác. Đánh giá về vấn đề này, TS Lưu Bích Hồ cho rằng DNNN đã tồn tại quá lâu trong thể chế được ưu tiên, ưu đãi, bao cấp nên tư duy và thói quen vẫn chưa thay đổi được triệt để. Trong khi đó, môi trường đầu tư kinh doanh còn có phần chưa thật sự bình đẳng, DNNN vẫn được ưu tiên, ưu đãi về số mặt như đất đai, vốn,… Một lý do nữa, nhiều DNNN hoạt động không hiệu quả, hoặc hiệu quả thấp, sức cạnh tranh trên thị trường yếu, thua lỗ kéo dài không giải quyết được nên vẫn trông vào Nhà nước hỗ trợ.

DNNN thì cũng phải tuân thủ các quy định của pháp luật như Luật DN, Luật Đầu tư quản lý vốn Nhà nước tại DN. TS Lưu Bích Hồ cho rằng đã có luật dứt khoát phải làm theo luật. Không chỉ về phía DN, mà còn về phía các cơ quan quản lý cần phải nghiêm khắc, nghiêm túc trong vấn đề này, dứt khoát chấm dứt xin-cho với nghĩa là không hợp lý.

“Tôi hoàn toàn ủng hộ ý kiến chỉ  đạo của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ vừa qua là kiên quyết thực hiện theo thị trường, dân chủ, tự chịu trách nhiệm trong việc giải quyết những yếu kém của DNNN và trong việc thực hiện CPH. Các ngành, các bộ, cơ quan quản lý cùng DN phải thấu triệt và chấp hành”, chuyên gia Lưu Bích Hồ nói.

Liên quan đến việc mới đây Tập đoàn Hoá chất Việt Nam (Vinachem) vừa xin sửa luật thuế để tăng thuế giá trị gia tăng đối với phân đạm nhập khẩu để giá thành phân đạm của Vinachem sản xuất cạnh tranh được với hàng nhập khẩu, tạo điều kiện cho tập đoàn xử lý các DN yếu kém, TS Lưu Bích Hồ cho rằng cần xem xét rất cụ thể, rất cẩn thận. Bởi vì nhiều DN khác cũng rơi vào tình trạng như vậy, nên xin tăng mức thuế giá trị gia tăng là rất khó. Tuy nhiên đề nghị Quốc hội cân nhắc, xem xét thật kỹ để đồng bộ với các DN khác, bảo vệ lợi ích của người dân.

Theo ông Đặng Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp, Bộ Tài chính, vấn đề Vinachem đề xuất tăng thuế giá trị gia tăng đối với phân bón, sản xuất phân bón... là một trong những ý kiến của rất nhiều DN sản xuất phân bón trong Hiệp hội Phân bón Việt Nam, vì vậy cần rà soát kỹ. Nếu việc tăng thuế này đem lại lợi ích cao hơn cho các DN, đặc biệt hỗ trợ cho phát triển nông nghiệp nông thôn theo đúng định hướng công nghệ cao và công nghệ sạch, thì cần xem xét đánh giá tác động để ủng hộ.

Đại diện Bộ Tài chính cho biết hiện nay Vinachem có 4 dự án đang khó khăn, thua lỗ. Việc cơ cấu sắp xếp lại DN này phải tôn trọng theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, đúng theo Nghị quyết của Đảng và chỉ đạo của Quốc hội, đó là theo cơ chế thị trường. Nhà nước, ngân sách không bỏ vốn vào đây.

“Theo thị trường có nghĩa, đầu tiên phải cắt giảm chi phí, đổi mới lại cách quản trị, những gì không hơp lý phải bỏ đi. Thứ hai, giá thành sản xuất phải có sức cạnh tranh bán được, nếu sản xuất ra không bán được thì phải dùng biện pháp khác mạnh hơn, chứ không chỉ giải pháp về thuế. Thuế chỉ là một trong những giải pháp hỗ trợ chung và bình đẳng cho các thành phần kinh tế. Luật đã quy định, các thành phần kinh tế phải hoạt động bình đẳng theo luật”, ông Tiến nhấn mạnh.