Chủ tịch Quốc hội: Mở đường ngang dân sinh trái phép phải xử lý Chủ tịch UBND

Phải xử lý nghiêm…

Theo cơ quan thẩm tra, khi thảo luận về dự thảo Luật Đường sắt (sửa đổi), nhiều ý kiến ĐBQH đề nghị nên có một chương riêng quy định về quản lý nhà nước trong hoạt động đường sắt để phân định rõ hơn quản lý nhà nước với quản lý kinh doanh đường sắt của doanh nghiệp, khắc phục sự chồng chéo, bất cập trong thực hiện chức năng quản lý nhà nước chuyên ngành về giao thông vận tải đường sắt; đề nghị quy định rõ hơn trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc bảo đảm an toàn giao thông đường sắt; trách nhiệm QLNN của Bộ Giao thông vận tải đối với đường sắt đô thị, tài sản công đầu tư trong lĩnh vực đường sắt; trách nhiệm quản lý của cơ quan nhà nước về đường sắt ở Trung ương, ở địa phương.

Theo thống kê của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, hiện cả nước có 5.726 đường ngang dân sinh và lối đi dân sinh, trong có 1.511 đường ngang hợp pháp. Trong số 1.511 đường ngang hợp pháp này thì 645 đường ngang có người gác, rào chắn; 363 đường ngang đã lắp cần chắn tự động, 507 đường ngang bố trí biển báo cảnh báo. Trong thời gian tới, Tổng Công ty đã báo cáo Bộ GTVT, Thủ tướng Chính phủ để thực hiện 507 đường ngang có biển báo này được lắp cần chắn tự động.

Đáng chú ý, hiện còn 4.211 lối đi dân sinh, mà theo quy định của Luật Đường sắt, đây là đường ngang trái phép, không được cấp có thẩm quyền cấp, do vậy các đường này hầu hết không có cảnh báo.

Ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng công ty Đường sắt Việt Nam cho biết, thời gian qua, dưới áp lực của các vụ tai nạn giao thông, đơn vị này đã cùng các địa phương cố gắng rà soát các điểm đen, tập trung cho người gác tạm thời, chứ không thể lắp đặt cảnh báo được và tiến tới xóa bỏ.

Thảo luận về vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga đề nghị làm rõ trách nhiệm của chính quyền và trách nhiệm của ngành đường sắt trong việc để mở đường ngang dân sinh trái phép, bởi thời gian vừa qua nhiều vụ tai nạn thương tâm đã xảy ra.

Bà Nga cũng đề nghị Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải báo cáo rõ hơn về số đường ngang dân sinh hiện nay và thực trạng thời gian vừa qua thế nào. Trách nhiệm thuộc các cơ quan thế nào, có vướng luật không, do luật hay do quản lý nhà nước. Nếu quản lý nhà nước để đường ngang dân sinh mở nhiều thế này (gần 6.000 đường ngang) thì trách nhiệm thuộc về ai, luật có giải quyết dứt điểm được vấn đề không?

Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định phát biểu tại phiên họp

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho rằng, cần xác định phần nào dân lấn và không lấn đường sắt để đảm bảo quyền lợi của người dân. Dứt khoát đường mới không được lấn dân, phải để dân đi. Về giải pháp, phải làm khác mức hoặc đường gom nhưng phải gần, không như ở cao tốc Nhật Tân đi Nội Bài người ta nói trước đây dắt trâu thẳng ra đồng còn bây giờ phải đi vòng mấy cây số, ông Định dẫn chứng.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nêu ý kiến: Luật phải nghiêm nếu không sẽ không xử lý được ai cả. Hơn 4.000 đường ngang trái phép mà không có chế tài nghiêm thì khó xử lý được. Vì vậy Luật phải quy định không chỉ gắn với trách nhiệm của ngành giao thông mà của cả địa phương có đường sắt đi qua.

“Nơi nào để mở đường dân sinh trái phép, tức là vi phạm pháp luật, rồi để xảy ra tai nạn thì phải xem xét trách nhiệm. Luật phải nghiêm, nơi nào chính quyền mở đường dân sinh trái phép thì kỷ luật ngay Chủ tịch xã, Chủ tịch huyện. Còn thực sự phải mở thì Nhà nước đầu tư” - Chủ tịch Quốc hội nói.

Đang sử dụng công nghệ từ những năm 1980

Đường sắt của Việt Nam hiện nay đang rất lạc hậu vì công nghiệp đường sắt một nền công nghiệp đã được đầu tư vào loại hiện đại nhất Đông Nam Á vào những năm 1970-1980, nay trở nên tụt hậu rất xa…

Nhiều ý kiến của các vị ĐBQH cho rằng dự thảo Luật cần quy định rõ, đầy đủ hơn và mang tính chất đột phá đối với chính sách phát triển ngành đường sắt, nhất là về đầu tư để đưa đường sắt sớm thoát ra khỏi tình trạng rất lạc hậu, yếu kém như hiện nay, vì Việt Nam hiện là một trong vài nước còn lại trên thế giới vẫn sử dụng đường sắt khổ 1m.

Một số ý kiến ĐBQH đề nghị cần có chính sách mạnh mẽ quyết liệt về vấn đề này nhằm kiến tạo nên một hệ thống GTVT đường sắt đồng bộ, bền vững, an toàn, hiệu quả, ít tác động tiêu cực tới môi trường, bảo đảm mục tiêu quốc phòng, an ninh và đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.

Chủ nhiệm Uỷ ban KH-CN&MT của Quốc hội, ông Phan Xuân Dũng cho hay, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng dự thảo Luật cần quy định rõ, đầy đủ hơn và mang tính chất đột phá đối với chính sách phát triển ngành đường sắt, nhất là về đầu tư để đưa đường sắt sớm thoát ra khỏi tình trạng rất lạc hậu, yếu kém như hiện nay; bảo đảm mục tiêu quốc phòng, an ninh và đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.

Thường trực Ủy ban KH-CN&MT đã rà soát, chỉnh sửa theo hướng quy định Nhà nước ưu tiên tập trung nguồn lực để đầu tư phát triển, bảo trì, bảo vệ kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia, đường sắt đô thị theo quy hoạch phát triển giao thông vận tải đường sắt được phê duyệt cùng như khuyến khích, hỗ trợ, tạo điều kiện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đầu tư, kinh doanh đường sắt...

Cho rằng đây là cơ hội để ngành đường sắt phát triển, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân lưu ý, Luật này ra đời phải giải quyết được bất cập cho ngành giao thông đường sắt và sự phát triển của ngành, phải tạo ra bước đột phá mới về chính sách pháp luật để đường sắt trong 5 đến 10 năm tới trở thành một trong những hình thức giao thông chủ đạo.

Tuy nhiên, liên quan đến quy định về ưu đãi, hỗ trợ, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định dẫn chứng nhiều Luật đã và đang trình đều đề cập đến chính sách đặc thù, ưu đãi đòi hỏi nguồn ngân sách bỏ ra rất lớn.

Như vậy vô hình chung tư tưởng bao cấp lại bắt đầu quay lại, trong khi Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp hay luật thuế đã có rồi. Thậm chí trong các luật kia còn quy định rộng hơn về các loại ưu đãi, trong khi các luật này lại quay lại quy định cụ thể. Do đó cần tính thêm nếu không sẽ chồng chéo, ông Định phân tích.

Các ý kiến trong UBTVQH cũng cho rằng cần rà soát để đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống Luật và có thể dẫn chiếu những chính sách ưu đãi cao nhất ở các luật liên quan nhằm thúc đẩy ngành đường sắt phát triển xứng tầm.