Chịu trách nhiệm đến cùng với dự án luật

Tiếp tục chương trình làm việc Phiên họp 42, chiều 5/2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) sửa đổi.

3 vấn đề lớn trong xây dựng, ban hành VBQPPL

Trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, Dự thảo Luật được thiết kế gọn hơn với 8 chương, 72 điều (giảm 101 điều so với Luật hiện hành).

Dự thảo Luật quy định theo hướng bảo đảm Chính phủ làm đúng vai là cơ quan trình dự án luật và chịu trách nhiệm đến cùng với dự án luật do mình trình; Quốc hội là cơ quan lập pháp, có quyền thông qua hoặc không thông qua dự án luật do Chính phủ trình.

Đáng chú ý, trong quy trình xây dựng, ban hành VBQPPL tập trung vào 3 vấn đề lớn, trọng tâm: Đổi mới quy trình xây dựng, ban hành VBQPPL của QH, UBTVQH; hoàn thiện quy trình xây dựng, ban hành VBQPPL theo trình tự, thủ tục rút gọn; ban hành VBQPPL trong trường hợp đặc biệt.

Trong đó, thời gian ban hành luật có thể rút ngắn từ 22 tháng xuống 12 tháng, thậm chí xuống 5 tháng hay thời gian để xây dựng, ban hành VBQPPL theo thủ tục rút gọn chỉ mất khoảng 1 - 2 tháng (giảm được 6 - 8 tháng).

Ngoài ra, dự thảo Luật quy định cơ quan trình chịu trách nhiệm chủ trì, phối hợp với cơ quan thẩm tra và các cơ quan có liên quan trong việc nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của UBTVQH, QH để chỉnh lý dự thảo luật. Đồng thời, dự thảo Luật bổ sung các quy định nhằm phân định rõ vai trò cũng như tăng cường cơ chế phối hợp giữa của cơ quan trình, cơ quan thẩm tra và UBTVQH trong quá trình trình, thẩm tra, cho ý kiến, chỉnh lý, hoàn thiện dự án luật.

Thẩm tra dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng đề nghị tiếp tục rà soát để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, nhất là với các dự án luật khác được trình Quốc hội xem xét thông qua tại cùng Kỳ họp.

Về tham vấn chính sách, đa số ý kiến các cơ quan đều tán thành với đề xuất mới này và nhận thấy quy định về tham vấn chính sách giúp các cơ quan phối hợp chặt chẽ, hiệu quả hơn, góp phần nâng cao chất lượng, đẩy nhanh tiến độ xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Tuy nhiên, do đây là vấn đề mới nên đề nghị nghiên cứu quy định rõ khái niệm, nội dung của “tham vấn chính sách”, trách nhiệm của các cơ quan được tham vấn, thời điểm thực hiện tham vấn, phân biệt rành mạch giữa “tham vấn chính sách” với “lấy ý kiến” trong quá trình xây dựng chính sách, soạn thảo dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết.

Đề nghị làm rõ việc chịu trách nhiệm đến cùng

Lưu ý dự thảo Luật giảm 101 điều so với luật hiện hành, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị, cơ quan soạn thảo cần có phụ lục làm rõ giảm điều luật nào, điều luật nào được bổ sung mới. Vì sao phải giảm các điều luật và việc giảm các điều luật có tháo gỡ được vướng mắc trong luật hiện hành hay không.

Đề nghị làm rõ việc chịu trách nhiệm đến cùng của các cơ quan trình dự án luật được thể hiện như thế nào trong dự thảo Luật, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, “Bộ trưởng, trưởng ngành phải chịu trách nhiệm từ đầu đến cuối trong việc soạn thảo dự án luật”.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, dự thảo Luật cần tiếp tục làm rõ 3 vấn đề: tách quy trình chính sách ra khỏi quy trình dự kiến chương trình lập pháp; phân định rõ quy trình chính sách và quy trình soạn thảo; hoàn thiện cơ chế một luật sửa nhiều luật.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, UBTVQH cơ bản tán thành có tham vấn chính sách nhưng cần viết rõ ràng, đầy đủ hơn về tham vấn chính sách, phân biệt giữa tham vấn chính sách và lấy ý kiến.

Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, dự thảo luật đề xuất lược giảm hình thức văn bản quy phạm pháp luật của UBND quận, đề nghị cân nhắc thêm, vì UBND quận là cơ quan chịu trách nhiệm quản lý nhà nước, chỉ đạo, điều hành các hoạt động trên địa bàn, nếu không được giao thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật thì có thể sẽ phát sinh khó khăn, vướng mắc trong thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao cũng như thực hiện phân cấp nhiệm vụ, quyền hạn cho các cơ quan, tổ chức cấp dưới.