Chính quyền “đứng ngoài cuộc”?

Thi nhau thành lập “Trung tâm”

Bắt đầu từ điểm đầu tiên, tự nhận là Trung tâm tìm kiếm mộ liệt sỹ của cô Phan Thị Hạnh (SN 1980) ở xóm Hòa Hội, xã Nam Cát (huyện Nam Đàn - Nghệ An), hoạt động từ cuối năm 2010. Cô Hạnh trước đây làm nghề nuôi dạy trẻ tại Hà Nội. Tháng 9-2010, sau khi đi tìm mộ của chú ruột là liệt sỹ Phan Văn Dũng về thì cô Hạnh nói rằng “vong” của chú nhập vào và chỉ đạo cô Hạnh phải giúp đỡ chú đưa đồng đội của chú về quê an nghỉ. Và, cô bắt đầu lập bàn thờ tìm kiếm hài cốt liệt sỹ. Sau khi cô Hạnh mở trung tâm tìm kiếm mộ liệt sỹ một thời gian, thì những tháng gần đây hàng loạt "trung tâm" đã xuất hiện sau khi một số người đi tìm mộ liệt sỹ tại điểm cô Hạnh về.

Cô Lê Thị Hoà ở xã Xuân Hoà (huyện Nam Đàn) cũng tự nhận mình có khả năng tìm mộ do được "vong" liệt sỹ nhập vào và điểm cô Hoà bắt đầu hoạt động từ tháng 3-2011; điểm của cô Nguyễn Thị Phương Mai (ủy nhiệm cho anh rể là Trần Văn Vinh chủ trì mở tại nhà Trần Xuân Hạnh (em anh Vinh) ở khối Sa Nam, thị trấn Nam Đàn (huyện Nam Đàn), hoạt động từ tháng 4-2011; cô Nguyễn Thị Sâm, (SN 1985) ở xóm 5, xã Nam Trung (huyện Nam Đàn) hoạt động từ tháng 4-2011; Lê Hoài Nam (SN 1984) ở xóm 1, xã Nam Cường (huyện Nam Đàn) cũng hoạt động từ thời điểm trên...

Tại huyện Hưng Nguyên cũng "mọc" lên 4 điểm, trong đó có 2 điểm của cô Phạm Thị Thương tại xã Hưng Đạo và cô Lê Thị Kiều ở thị trấn Hưng Nguyên. Rồi ở Diễn Châu cũng ra đời 1 điểm, Đô Lương có 2 điểm, TP. Vinh cũng xuất hiện 2 điểm và Yên Thành 1 điểm (thời điểm này ở Yên Thành đã dừng hoạt động). Tất cả các điểm đều áp dụng hình thức tìm mộ bằng phương pháp tâm linh. Trình tự gồm: Các gia đình liệt sỹ đến đăng kí danh sách, để số điện thoại lại, khi nào người "chỉ huy" (người tự nhận có khả năng tìm kiếm mộ) làm lễ gọi được "vong" liệt sỹ về thì gọi điện thoại cho gia đình đến lập bàn thờ, cầu "vong" tại các điểm tìm kiếm. Tuỳ theo thời gian (từ 2-50 ngày) khi nào "vong" của liệt sỹ về nhập vào người nhà và cho phép đi tìm mộ thì gia đình sẽ tiến hành đi tìm. Một số điểm còn có "dịch vụ trọn gói", đó là đi cất bốc mộ liệt sỹ về cho gia đình người thân. Riêng điểm tìm kiếm mộ của cô Lê Thị Kiều ở khối 7, thị trấn Hưng Nguyên thì khác, thay vì phải đến cầu ở sân nhà cô, người nhà chỉ cần đăng ký tên liệt sỹ cần tìm mộ. Cô Kiều thắp hương, sau đó gia đình xin chân hương về cầu tại gia.

Tại điểm tìm mộ liệt sỹ ở xóm 7, xã Diễn Thái, Diễn Châu, gần như liên tục có người vào ra tấp nập. Chủ nhà là ông Nguyễn Xuân Nguyệt (SN 1962) là một thầy cúng, kiên trì ngồi và hành lễ cho đến khi có hiện tượng lên đồng, nhập hồn nói chuyện. Hiện trung bình ở đây mỗi ngày có hàng trăm người được ngồi theo từng ô, mỗi ô có từ 5-7 người cầu cúng, có những nhóm thì hò hét, cổ vũ để "vong" liệt sỹ nhanh về; có nhóm thì ngồi thủ thỉ, động viên để "vong" nói... Khi tìm được mộ liệt sỹ thì gia đình sẽ quay lại tạ lễ. Thường mỗi ngày có khoảng 20 trường hợp "nhập đồng" để nói chuyện. Những trường hợp khác, nếu may mắn thì ngồi gần 1 ngày là "nhập vong", khó gọi thì có gia đình ngồi đến nửa tháng vẫn chưa gặp được "vong" liệt sỹ.

Và dịch vụ "chặt chém"

Từ khi những lời đồn thổi về các điểm tự xưng trung tâm tìm kiếm mộ liệt sỹ, lượng người tìm về những địa điểm này ngày càng đông. Các dịch vụ "ăn theo" cũng xuất hiện với giá cả "trên trời". Chúng tôi đến điểm tìm kiếm mộ của cô Phan Thị Hạnh ở xã Nam Cát, huyện Nam Đàn vào một ngày cuối tháng 6. Biển quảng cáo các dịch vụ treo dọc theo các trục đường từ đầu làng đến cuối xóm. Vừa rà xe tiến vào, ngay lập tức chúng tôi bị bao vây tứ phía bởi những lời mời chào và hướng dẫn: "Mua hoa, mua hương đi các chú, liệt sỹ là nam thì 10 thẻ, nữ thì 12 thẻ. Mua nến luôn đi con, kiểu chi vô đó cô Hạnh cũng yêu cầu phải có nến!".

Trong vai người đi tìm mộ, chúng tôi mua một bó hương (10 thẻ) với giá 30.000 đồng và một bó hoa cúc 35.000 đồng. So với thị trường, giá các mặt hàng này tại đây gấp 2-3 lần. Không chỉ hàng hóa phục vụ cho việc làm lễ tìm mộ liệt sỹ bị đẩy giá mà các dịch vụ ăn, nghỉ cũng có giá không mấy dễ chịu. Một người đi tìm mộ tên Long nói: "Một suất cơm thấp nhất cũng có giá 30.000 đồng chú ạ, nhà tôi đi 7 người mỗi bữa mất 210 ngàn tiền ăn, chưa kể tiền thuê chỗ ngủ. Gần 1 tháng rồi mà chưa thấy cô Hạnh bảo "vong" về, không biết thế nào nữa...".