Chính phủ đề nghị phát hành trái phiếu để trả nợ BHXH

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết về xử lý một số vấn đề phát sinh trong điều hành ngân sách nhà nước năm 2017 và dự toán ngân sách nhà nước năm 2018. Một trong hai nội dung chính tại Tờ trình đó là việc xử lý nghĩa vụ của ngân sách nhà nước đối với quỹ bảo hiểm xã hội liên quan đến khoản đóng góp bảo hiểm xã hội cho người lao động làm việc trong khu vực nhà nước trước 1/1/1995.

Ảnh minh họa

Đối với vấn đề phát sinh là việc xử lý nghĩa vụ của ngân sách nhà nước đối với quỹ bảo hiểm xã hội liên quan đến khoản đóng góp bảo hiểm xã hội cho người lao động làm việc trong khu vực nhà nước trước 1/1/1995. Khoản này được xác định là 22.090 tỷ đồng. Ngày 16/12/2015, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã có nghị quyết giao Chính phủ thực hiện chuyển kinh phí từ ngân sách hằng năm vào quỹ để đóng khoản này. Nhưng trong dự toán ngân sách năm 2016-2017 chưa bố trí để xử lý khoản nợ 22.090 tỷ đồng nêu trên. Lý do là hiện tại hằng năm Quỹ Bảo hiểm xã hội đều có kết dư, nếu ngân sách bố trí chuyển 22.090 tỷ đồng vào quỹ thì cũng được Bảo hiểm xã hội Việt Nam sử dụng để đầu tư mua trái phiếu Chính phủ.

Thay mặt Uỷ ban Tài chính ngân sách của Quốc hội, ông Nguyễn Đức Hải, chủ nhiệm Uỷ ban cũng đã có tờ trình, thẩm định về vấn đề trên trước Quốc hội.

Theo đó, Uỷ ban Tài chính ngân sách cho rằng trong những năm qua, do ngân sách gặp khó khăn, chưa chuyển được kinh phí theo đúng quy định của Luật BHXH và Nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội khiến Quỹ BHXH gặp khó khăn, đồng thời không phản ánh hết các khoản ngân sách còn nợ, chưa tính đủ nợ công.

Về việc phát hành Trái phiếu Chính phủ nhận nợ với quỹ bảo hiểm xã hội về khoản đóng góp bảo hiểm xã hội cho người lao động làm việc trong khu vực nhà nước trước ngày 01 tháng 01 năm 1995, về lộ trình phát hành trái phiếu Chính phủ, Chính phủ trình Quốc hội cho phép phát hành 22.090 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ để nhận nợ với Bảo hiểm xã hội Việt Nam đối với khoản nợ nêu trên, trong đó: năm 2018 khoảng 6.000 tỷ đồng, năm 2019 khoảng 7.000 tỷ đồng và năm 2020 khoảng 9.090 tỷ đồng. Đồng thời, tính lãi  đối với khoản nợ này từ ngày 01 tháng 01 năm 2016.

Theo Bộ Tài chính, việc phát hành Trái phiếu Chính phủ nhận nợ với BHXH Việt Nam theo nguyên tắc như trên không làm tăng bội chi ngân sách Nhà nước và vẫn đảm bảo cân đối ngân sách, an toàn nợ công giai đoạn 2018-2020.

Ủy ban Tài chính, Ngân sách cơ bản nhất trí với lộ trình phát hành Trái phiếu Chính phủ như Chính phủ đề nghị. Đối với số lãi phát sinh, có thể phát hành trái phiếu Chính phủ để nhận nợ với Quỹ bảo hiểm xã hội Việt Nam phù hợp với thực tế hoặc sẽ được cộng dồn vào năm 2020 để thanh toán. Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ giải trình rõ tính hợp lý của việc tính lãi từ thời điểm 01/01/2016 trong khi phát hành trái phiếu Chính phủ ghi nợ có lộ trình 3 năm, bắt đầu từ năm 2018. Một số ý kiến đề nghị tính lãi từ thời điểm phát hành TPCP nhận nợ, bảo đảm rõ ràng, nhất quán.

Đối với tác động của việc phát hành trái phiếu Chính phủ, dù Chính phủ khẳng định không làm tăng bội chi ngân sách, nợ công vẫn được an toàn, Uỷ ban vẫn đề nghị Chính phủ chú trọng trong điều hành cân đối ngân sách.