Cảnh báo thủ đoạn lừa đảo mới núp bóng thương mại điện tử

Cụ thể, các đối tượng lừa đảo sử dụng chiêu thức hướng dẫn người dân cài đặt phần mềm giả mạo với “hướng dẫn” để hoàn tiền thanh toán đơn hàng.

Khi cài đặt phần mềm giả mạo, có nguy cơ sẽ bị chiếm quyền điều khiển toàn bộ điện thoại. Các tin nhắn, cuộc gọi đến máy điện thoại của nạn nhân sẽ được ứng dụng kiểm soát, ngầm chuyển về máy chủ do đối tượng quản lý, không hiển thị trên điện thoại của nạn nhân. Nguy hiểm hơn, các đối tượng chiếm quyền điều khiển điện thoại di động từ xa, sau đó truy cập vào tài khoản, chuyển tiền của bị hại.

Ví dụ điển hình như mới đây, Công an quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội cho biết, đơn vị đang điều tra, xác minh một vụ lừa đảo với thủ đoạn như trên.

Theo đó, vào khoảng 9h ngày 01/11/2024, chị B (SN 2001) có nhận được điện thoại của đối tượng thông báo có đơn hàng gửi đến. Chị B trao đổi shipper là để hàng vào nhà và bảo đưa số tài khoản để thanh toán.

Sau khi chuyển khoản, shipper đã gọi lại thông báo là gửi nhầm tài khoản thanh toán của shipper khác và yêu cầu chị phải truy cập vào một đường link của công ty giao hàng để nhận lại tiền gửi nhầm.

Khi truy cập vào đường link, thực hiện theo hướng dẫn và quét mã QR thì tài khoản chị B bị trừ gần 100 triệu đồng. Phát hiện mình bị lừa, chị B đã đến Công an phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy trình báo sự việc.

Trước thực trạng trên, Công an TP Hà Nội khuyến cáo người dân hết sức cảnh giác khi nhận số điện thoại lạ, không chuyển khoản khi chưa trực tiếp nhận hàng đã đặt và cần xác minh thật kỹ các thông tin trước khi chuyển khoản. Tuyệt đối không đăng nhập vào các đường link do người lạ gửi tới để tránh mắc bẫy lừa đảo.

Hiện nay, các doanh nghiệp bưu chính, chuyển phát đều có website và ứng dụng để tra cứu thông tin mã vận đơn, do đó người dân nên chủ động truy cập để theo dõi đường đi của đơn hàng, đảm bảo đúng đơn hàng đã đặt trước khi nhận hàng. Khi bị các đối tượng lừa đảo, chiếm đoạt tài sản người dân cần đến cơ quan Công an gần nhất trình báo để được hỗ trợ kịp thời.

Một loại hình lừa đảo khác cũng được lực lượng chức năng cảnh báo là các đối tượng sử dụng những số điện thoại từ sim rác gọi cho nạn nhân, tự xưng là cán bộ Công an.

Đối tượng này thông báo nạn nhân chưa hoàn thiện đồng bộ dữ liệu dân cư trên hệ thống; hoặc Căn cước công dân chưa được đồng bộ dữ liệu đất đai thành công, chưa cập nhật thông tin thẻ bảo hiểm y tế, cập nhật thông tin bằng lái xe chưa thành công,…; hoặc do hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia bị trục trặc, dẫn đến bị mất thông tin người dân nên cần khai báo lại từ đầu và yêu cầu phải lên ngay cơ quan công an nơi nạn nhân cư trú để khai lại thông tin để đồng bộ vào phần mềm VIEID.

Tuy nhiên, trong trường hợp người dân bận công việc cá nhân, có thể “khai báo thông tin online trên điện thoại” vì cơ quan công an phải hoàn thành công việc ngay trong ngày, cập nhật trực tiếp trên ứng dụng được, cài phần mềm để lấy số thứ tự nhanh không phải chờ đợi,…, và từ đây, các hoat động lợi dụng công nghệ cao để chiếm đoạt trái phép tài sản bắt đầu.

Đối tượng ngay lúc này sẽ “hướng dẫn” các nạn nhân cập nhật lại thông tin mà không cần tới trụ sở cơ quan Công an bằng cách... gửi link truy cập qua zalo hoặc telegram để cập nhật thông tin “vì tính bảo mật thông tin người dùng của các ứng dụng trên”. Để tăng niềm tin cho nạn nhân, các đối tượng trực tiếp gọi video call cho nạn nhân nhưng thực chất, toàn bộ hình ảnh, âm thanh cuộc trò chuyện đã bị công nghệ “Deep Fake” làm giả, trông không khác gì một cán bộ công an bình thường.

Do quá tin tưởng, các nạn nhân đã làm theo hướng dẫn; sau khi cài đặt ứng dụng giả mạo về điện thoại hoặc truy cập vào đường link cài đặt ứng dụng giả mạo gần giống với các trang Web chính thống. Mã độc sẽ được tải về cùng lúc trong điện thoại, cho phép đối tượng truy cập vào thiết bị để hoạt động truy cập dữ liệu, chụp ảnh màn hình, đọc tin nhắn, đặc biệt là quyền trợ năng để chiếm quyền điều khiển điện thoại.