Cán bộ đi du lịch bằng tiền của doanh nghiệp có vi phạm pháp luật không?

Thời gian gần đây, báo chí phán ánh nhiều về việc các doanh nghiệp lớn đóng trên địa bàn tỉnh “bao” trọn gói kinh phí cho nhiều cán bộ, lãnh đạo của một số đơn vị  đi du lịch qua nhiều nước châu Âu. Xin hỏi Qúy báo, việc cán bộ đi du lịch bằng tiền của doanh nghiệp như vậy có vi phạm pháp luật hay không?

Độc giả Nguyễn Văn Vinh, Hà Nội

Dựa trên căn cứ bạn đã nêu, chúng tôi  tư vấn những quy định của pháp luật như sau:

Theo Chỉ thị số 21-CT/TW ngày 21/12/2012 của Ban chấp hành Trung ương Đảng về việc đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Mục 5 nêu rõ - Chấn chỉnh việc cử đoàn đi tham quan, khảo sát, học tập kinh nghiệm nước ngoài. Việc đi nghiên cứu, tìm hiểu tình hình các nước, cần phải có mục đích, nội dung, kế hoạch rõ ràng, tránh trùng lặp với các đoàn đi trước. Thành phần đoàn cần gọn, bao gồm những người thật sự cần thiết cho công việc, thời gian đi hợp lý, chi phí phải tiết kiệm theo đúng quy định. Khi kết thúc, phải có báo cáo về kết quả chuyến đi cho cấp có thẩm quyền.

Các đồng chí lãnh đạo của các ban đảng, các bộ, ngành, Hội đồng Dân tộc và các ủy ban của Quốc hội, các tổ chức chính trị-xã hội, các đoàn thể nhân dân, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cần cân nhắc kỹ việc đi công tác ngoài nước; thực hiện đúng quy định trong một năm đi nước ngoài tối đa là hai lần, trừ trường hợp có nhu cầu đột xuất, hoặc công việc thật cần thiết. Không bố trí hai đồng chí lãnh đạo chủ chốt của một bộ, ngành, địa phương cùng tham gia một đoàn đi công tác nước ngoài.

Các đồng chí lãnh đạo chủ chốt của bộ, ngành, địa phương không tham gia đoàn của các doanh nghiệp đi nước ngoài hoặc do các doanh nghiệp nước ngoài mời đích danh. Các cơ quan, đơn vị không được tổ chức các chuyến thăm quan, du lịch nước ngoài cho cán bộ bằng ngân sách nhà nước.

Như vậy, việc các cán bộ nhà nước đi du lịch bằng tiền của Doanh nghiệp, theo lời mời của Doanh nghiệp dễ gây phản cảm và có thể bị hiểu lầm hoặc bị lợi dụng để vi phạm pháp luật.

Theo các quy định nói trên, nếu xác định các lãnh đạo đi du lịch bằng tiền của Doanh nghiệp là đúng và việc đi không rõ mục đích, không có kế hoạch rõ ràng, không minh bạch thành phần, mục đích, nội dung, kinh phí đến hiệu quả của chuyến đi thì những hành vi nói trên là một dạng tham nhũng, vi phạm điều cấm của luật.

Tuy nhiên, cần làm rõ cả đơn vị tài trợ và người được mời đi được gì sau chuyến công du. Trường hợp là các khoản chi sai của Doanh nghiệp nhà nước thì phải nộp lại nhà nước và truy trách nhiệm lãnh đạo doanh nghiệp. Người được mời cũng phải làm rõ trách nhiệm, xử lý kỷ luật theo quy định luật về cán bộ công chức, điều lệ Đảng và không áp dụng hình thức “xử lý nội bộ” nếu vi phạm của Đảng viên đến mức độ truy cứu trách nhiệm hình sự (Quyết định 102-QĐ/TW ngày 15/11/2017 của Bộ chính trị).

Trường hợp là Doanh nghiệp tư nhân đài thọ cho cán bộ, công chức đi công tác kết hợp đi du lịch có đúng quy định nhà nước hay không thì quy định đã chỉ rõ cán bộ không được phép. “Các cơ quan, đơn vị, các địa phương không được tổ chức các chuyến tham quan, du lịch nước ngoài cho cán bộ, công chức, viên chức... bằng ngân sách nhà nước. Không được tham gia các đoàn đi nước ngoài do các Doanh nghiệp tổ chức và đài thọ hoặc do các Doanh nghiệp nước ngoài mời đích danh. Tổ chức thành phần đoàn đi gọn nhẹ theo đúng quy định. Cán bộ tham gia đoàn phải đúng người, đúng việc, có tính đến nhu cầu đào tạo cán bộ”. (Chỉ thị 38-CT/TW ngày 21/7/2014 của Bộ Chính trị về tăng cường quản lý các đoàn đi công tác nước ngoài).

Về nguyên tắc, Luật Phòng chống tham nhũng đã chỉ rõ, người nào lạm dụng quyền lực để lợi dụng, trục lợi cá nhân là tham nhũng. Do đó, cần phải làm rõ các chuyến đi đó có đúng mục đích hay không?. Trên giấy tờ mục đích đoàn đi học hỏi kinh nghiệm, công tác rất hay và cần thiết, nhưng thực tế lại là đi chơi, đi du lịch thì rõ ràng đó là một dạng tham nhũng rất đáng lên án và quy trách nhiệm, xử lý kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với cả người đứng đầu cơ quan, tổ chức đơn vị khi để xảy ra hành vi tham nhũng trong cơ quan, tổ chức, đơn vị do mình quản lý phụ trách.