Bộ đội biên phòng nâng cao chất lượng huấn luyện và phòng, chống dịch Covid-19 trong giai đoạn hiện nay

Thiếu tá, NGUYỄN HOÀNG LONG; trung tá, ĐẶNG VIỆT DŨNG; trung tá, NGUYỄN THIỆU MẪN

                                        Trợ lý Ban Khảo thí và Đảm bảo chất lượng/HVBP

Công tác huấn luyện chiến đấu là một trong những nhiệm vụ rất quan trọng, quyết định trực tiếp tới sức mạnh chiến đấu của Quân đội. Ở các đơn vị cơ sở BĐBP, công tác huấn luyện được triển khai thực hiện trong điều kiện phải thường xuyên tiến hành các hoạt động quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, như: Tuần tra bảo vệ đường biên giới, mốc quốc giới; kiểm tra, kiểm soát xuất, nhập cảnh tại cửa khẩu; tổ chức, bố trí lực lượng nắm tình hình và đấu tranh phòng, chống tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội... Các công việc này luôn đòi hỏi phải được duy trì thường xuyên, liên tục mới đảm bảo hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Đầu năm 2020, trước tình hình bùng phát dịch COVID-19 với nhiều diễn biến rất phức tạp, khó lường và có nguy cơ lây lan rộng. Quán triệt và thực hiện tốt phương châm hành động “chống dịch như chống giặc”. Nhằm ngăn chặn, đẩy lùi và hạn chế bùng phát dịch bệnh, các đơn vị BĐBP đã làm tốt công tác tuyên truyền, hướng dẫn công tác phòng, chống dịch cho quần chúng nhân dân KVBG; tích cực và chủ động trong quán triệt, triển khai quyết liệt, nghiêm túc các văn bản, hướng dẫn của ban chỉ đạo phòng, chống dịch các cấp. Chủ động báo cáo cấp trên và hướng dẫn, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thực hiện tạm dừng việc qua lại tại các đường mòn, lối mở, cửa khẩu phụ và các bến sông; đồng thời, thành lập các tổ, chốt trên biên giới và phối hợp chặt chẽ với các lực lượng tại chỗ nhằm tăng cường lực lượng, phương tiện kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ người, phương tiện qua lại cửa khẩu quốc tế và cảng biển để phòng ngừa, ngăn chặn nguy cơ dịch COVID-19 từ bên ngoài lây lan vào nước ta; góp phần quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia. Do đó, kết hợp và giải quyết hài hòa giữa tổ chức huấn luyện với thực hiện nhiệm vụ chuyên môn và phòng, chống dịch COVID-19 là yêu cầu rất quan trọng đối với lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị BĐBP, bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia của BĐBP trong giai đoạn hiện nay.

Thực hiện nghiêm túc quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng về công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, trọng tâm là Nghị quyết số 765-NQ/QUTW ngày 20/12/2012 của Quân ủy Trung ương trong về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo; những năm qua, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết lãnh đạo, chỉ đạo công tác huấn luyện, cấp ủy, chỉ huy các đơn vị xây dựng nghị quyết chuyên đề, chương trình, kế hoạch huấn luyện; thường xuyên tổ chức học tập, quán triệt, tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy và cán bộ, chiến sĩ về công tác huấn luyện, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Công tác huấn luyện ở các đơn vị BĐBP thời gian qua đã có bước chuyển biến tích cực và tương đối toàn diện; công tác tổ chức, quản lý, điều hành có nhiều đổi mới, sáng tạo, bám sát tình hình, địa bàn, yêu cầu nhiệm vụ thường xuyên và đột xuất, qua đó cơ bản khắc phục được tình trạng chồng chéo, thiếu đồng bộ trong chỉ đạo, tổ chức huấn luyện. Công tác kiểm tra từng bước được đổi mới, lấy kiểm tra thực hành, thực tế là chính, gắn với chức trách nhiệm vụ được giao. Tích cực cập nhật những nội dung mới về tình hình, diễn biến các vụ việc xảy ra trên biên giới, vùng biển, quan hệ đối ngoại, đấu tranh bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia... để huấn luyện cho các đơn vị đáp ứng các yêu cầu chính trị, quân sự, nghiệp vụ, pháp luật và đối ngoại, góp phần nâng cao năng lực, hạn chế sơ hở, thiếu sót của cán bộ, chiến sĩ khi thực hiện nhiệm vụ, không để các thế lực thù địch lợi dụng chống phá, gây mất ổn định trên các tuyến biên giới, vùng biển của Tổ quốc.

Chương trình huấn luyện cơ bản phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ và tính chất hoạt động của BĐBP. Trong đó, thời gian huấn luyện các đối tượng trung bình 70 ngày/năm, được phân chia theo tỷ lệ: 20% chính trị; 72% quân sự - nghiệp vụ; 4% hậu cần; 4% kỹ thuật. Trong nội dung quân sự - nghiệp vụ có 54% dành cho nghiệp vụ, pháp luật, kỹ - chiến thuật Biên phòng; 46% dành cho quân sự: kỹ thuật, chiến thuật, điều lệnh, thể lực. Chương trình huấn luyện cơ bản đã phát huy hiệu quả, đáp ứng yêu cầu quản lý, bảo vệ biên giới, đấu tranh phòng, chống tội phạm, sẵn sàng chiến đấu và xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện.

Từ năm 2016 đến nay, Bộ Tư lệnh BĐBP đã tổ chức tập huấn 238 lớp/17.986 người cho các đối tượng; trong đó, chú trọng tập huấn, kiểm tra trực tiếp vào đội ngũ cán bộ chủ trì. Đã tập huấn, kiểm tra đối với 100% cán bộ là đồn trưởng, chính trị viên đồn Biên phòng; kiểm tra chỉ huy trưởng, chính ủy BĐBP cấp tỉnh (năm 2016); kiểm tra phó tham mưu trưởng, chủ nhiệm chính trị BĐBP cấp tỉnh (năm 2017); kiểm tra trưởng phòng trinh sát, phòng chống ma túy và tội phạm (năm 2018); tổ chức tập huấn, kiểm tra, phúc tra phó tham mưu trưởng, phó chủ nhiệm chính trị BĐBP tỉnh, thành phố, chỉ huy khoa giáo viên các trường và đồn trưởng đồn Biên phòng (năm 2019); tổ chức tập huấn, kiểm tra phó tham mưu trưởng BĐBP tỉnh, thành phố, chỉ huy khoa giáo viên các trường và cán bộ huấn luyện về công tác tham mưu huấn luyện, công tác cứu hộ, cứu nạn và cửa khẩu đối với cán bộ phụ trách công tác Hải quân, đồn trưởng, trạm trưởng và trưởng ban cửa khẩu (năm 2020). Việc tổ chức tập huấn, kiểm tra trực tiếp vào cương vị, chức trách của đội ngũ cán bộ chủ trì đã nâng cao nhận thức về nhiệm vụ huấn luyện, giúp cán bộ kịp thời củng cố, bổ sung kiến thức theo chức trách, nhiệm vụ được giao, nâng cao năng lực công tác, góp phần cùng đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia.

Bộ Tư lệnh BĐBP đã chỉ đạo các đơn vị tích cực tổ chức diễn tập và tham gia diễn tập khu vực phòng thủ do các quân khu chỉ đạo. Từ năm 2016 đến nay, tham gia diễn tập: 292 cuộc/23.016 người (trong đó, diễn tập chỉ huy - tham mưu: 109 cuộc/9.565 người, diễn tập khu vực phòng thủ 183 cuộc/13.451 người, đạt loại giỏi: 123 cuộc = 42,1%, khá: 169 cuộc = 57,9%). 6 tháng đầu năm 2020, BĐBP 10 tỉnh từ Quảng Nam đến Bến Tre và Hải đoàn 48, Hải đoàn 18 tổ chức lực lượng, phương tiện tham gia diễn tập CH-TM 1 bên 2 cấp trên bản đồ, có một phần thực binh của Quân chủng Hải quân (CH20); tham gia diễn tập phòng, chống dịch Covid-19 của Bộ Quốc phòng.

Bên cạnh đó, quá trình huấn luyện một số đơn vị vẫn còn một số hạn chế nhất định như: Cấp ủy, chỉ huy một số đơn vị nhận thức chưa đầy đủ khi tổ chức kết hợp huấn luyện với thực hiện nhiệm vụ chuyên môn và công tác phòng, chống dịch Covid-19, mới coi trọng thực hiện nhiệm vụ chuyên môn và phòng, chống dịch Covid-19 mà chưa chú trọng đến công tác huấn luyện, hoặc còn đơn vị quá cứng nhắc trong việc tổ chức huấn luyện làm ảnh hưởng tới kết quả thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của đơn vị cũng như công tác phòng, chống dịch Covid-19. Việc chủ động trong đổi mới hình thức, phương pháp huấn luyện chuyên sâu theo hướng kết hợp chặt chẽ với thực hiện nhiệm vụ chuyên môn và phòng, chống dịch Covid-19 chưa đạt được kết quả tốt nhất. Từ yếu tố đặc thù khi luôn thực hiện nhiệm vụ đóng quân phân tán trên biên giới, luôn xa sự chỉ huy chỉ đạo với nhiều khó khăn, gian khổ trong thời gian dài, quân số đông (chiếm tỉ lệ trên 35% quân số của đơn vị); từ đó, nhằm đảm bảo công tác huấn luyện chiến đấu theo đúng nội dung, thời gian quy định, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã tích cực và chủ động rà soát, điều chỉnh, bổ sung nội dung, phương pháp huấn luyện gắn sát với điều kiện thực tiễn khi thực hiện nhiệm vụ chính trị thường xuyên và trong điều kiện phòng, chống dịch. Trong quá trình huấn luyện luôn tuân thủ thực hiện và duy trì đúng khoảng cách, đeo khẩu trang, sát khuẩn vũ khí, trang bị, dụng cụ học tập theo quy định của ngành y tế; chủ động tăng thời gian huấn luyện trong tuần cho các đối tượng; điều chỉnh kế hoạch, nội dung, phương pháp và tập trung huấn luyện chuyên sâu cho các đối tượng bảo đảm sát với thời gian, địa hình, quân số tại các đơn vị và tổ chốt.

Đối với các đơn vị tuyến biển, đảo các nội dung huấn luyện ngoài doanh trại đã được các đơn vị điều chỉnh về thao trường, vận dụng địa hình, địa vật trong doanh trại để huấn luyện bộ đội sát với thực tế chiến đấu; đồng thời tăng cường huấn luyện thể lực, điều lệnh, bảo đảm cho mọi cán bộ, chiến sĩ có đủ năng lực trình độ, kiến thức và khả năng khi xử lý các tình huống; các đơn vị tuyên rừng đã kết hợp việc thực hiện nhiệm vụ phòng, chống dịch tại các tổ, chốt với công tác huấn luyện chuyên sâu. Khai thác, tận dụng tối đa, triệt để các điều kiện, hoàn cảnh thực tế để bổ sung vào nội dung huấn luyện theo các chuyên ngành như:

Thứ nhất, với nội dung huấn luyện công tác vận động quần chúng trong bảo vệ biên giới: Tập trung tìm hiểu, nắm vững phong tục, tập quán sinh hoạt, ngôn ngữ (tiếng địa phương)... nhằm tăng cường công tác tuyên truyền, phát huy vai trò cán bộ, đảng viên đồn biên phòng phụ trách hộ gia đình và tham gia sinh hoạt ở các chi bộ thôn, bản yếu kém để tập trung huấn luyện công tác vận động quần chúng, tuyên truyền đặc biệt về công tác phòng, chống dịch COVID-19 kết hợp với tuyên truyền phòng, chống xuất nhập cảnh trái phép, phát triển đạo trái pháp luật và di cư tự do.

Thứ hai, với nội dung huấn luyện chiến thuật biên phòng và nghiệp vụ quản lý, bảo vệ biên giới: Chú trọng huấn luyện các nội dung về xây dựng kế hoạch chiến đấu tại chỗ bảo vệ tổ, chốt; công tác đóng quân, canh phòng tuần tra, kiểm soát trên biển giới, gác, quan sát, mật phục; chiến thuật biên phòng; quy trình xử lý các tình huống xảy ra trên biên giới; hành động dã ngoại, các tư thế vận động trên chiến trường...

Thứ ba, với nội dung huấn luyện nghiệp vụ công tác trinh sát, phòng, chống ma túy và tội phạm: Tập trung huấn luyện chuyên sâu cho cán bộ, chiến sĩ đơn vị thành thạo các biện pháp nắm chắc tình hình hoạt động phía đối diện và của các loại đối tượng nội, ngoại biên... trong điều kiện cách ly xã hội, tạm dừng việc qua lại biên giới; công tác xử phạt vi phạm hành chính, đấu tranh với các chuyên án, vụ án tại các tổ, chốt độc lập.

Thứ tư, với nội dung huấn luyện công tác hậu cần, kỹ thuật: Chú trọng huấn luyện cách mắc tăng võng, làm lán trại, đào bếp Hoàng Cầm trong điều kiện dã chiến, đảm bảo tự túc một phần lương thực, thực phẩm; phương pháp tìm nguồn nước sạch để phục vụ nhu cầu sinh hoạt; một số kinh nghiệm về các bài thuốc dân gian phòng, chữa bệnh thông thường và tăng cường sức đề kháng cho bộ đội; công tác quản lý, bảo dưỡng, sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ... tại các tổ, chốt phòng, chống dịch.

Chủ động và tích cức trong huấn luyện chuyên sâu vừa đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị thường xuyên của BĐBP trong thời gian qua; đồng thời, vừa đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ phòng, chống dịch trong giai đoạn hiện nay, qua đó chủ động được nội dung, thời gian huấn luyện luôn bám sát kế hoạch. Kết thúc huấn luyện, có tổ chức kiểm tra đánh giá kết quả và viết bài thu hoạch đối với từng đối tượng; do đó, chất lượng huấn luyện được nâng lên, nhất là kinh nghiệm về thực tế quản lý, bảo vệ biên giới.

Thời gian tới, tình hình dịch COVID-19 còn tiếp tục diễn biến phức tạp, kéo dài; bên cạnh đó, các loại dịch bệnh khác vẫn còn nhiều nguy cơ xảy ra như: Dịch tả lợn châu Phi dịch, dịch sốt xuất huyết... ngoài ra, hoạt động của tội phạm về ma túy, buôn bán, vận chuyển chất nổ, mua bán người... trên các tuyến biên giới có chiều hướng gia tăng. Đáng chú ý, bước vào thời điểm mùa mưa bão, tình trạng biến đổi khí hậu sẽ có những diễn biến khó lường; do đó, nhiệm vụ huấn luyện, quản lý, bảo vệ biên giới, vùng biển và công tác phòng, chống dịch trong giai đoạn hiện nay ngày càng khó khăn. Nhằm nâng cao chất lượng huấn luyện chiến đấu của BĐBP trong điều kiện phòng, chống dịch và đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia trong giai đoạn hiện nay, đòi hỏi phải thực hiện tốt các nội dung, biện pháp chủ yếu sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các đơn vị đối với nhiệm vụ huấn luyện kết hợp chặt chẽ với nâng cao chất lượng thực hiện nhiệm vụ chuyên môn và công tác phòng, chống dịch. Cấp ủy, tổ chức đảng các cấp tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Nghị quyết số 765-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương, Nghị quyết số 454-NQ/ĐU ngày 30/7/2013 của Đảng ủy BĐBP về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo trong lực lượng BĐBP, các nghị quyết, chỉ thị, mệnh lệnh, kế hoạch của trên về công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Thường xuyên giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ nhận thức đúng đắn về nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; xây dựng ý thức tự giác, tích cực, tinh thần trách nhiệm, khắc phục khó khăn hoàn thành nhiệm vụ. Lấy kết quả huấn luyện làm tiêu chí cơ bản để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ trong bình xét thi đua, khen thưởng hằng năm.

Hai là, tiếp tục hoàn thiện cơ chế quản lý, điều hành huấn luyện theo hướng “Tập trung, thống nhất, đồng bộ, hiệu quả, không chồng chéo”, phân rõ trách nhiệm từng cơ quan, đơn vị. Tập trung đào tạo, bồi dưỡng, củng cố kiện toàn, duy trì ổn định đội ngũ cán bộ huấn luyện chuyên trách. Phát huy tính tích cực, chủ động và ý thức trách nhiệm của quân nhân, tránh biểu hiện quân phiệt, mệnh lệnh áp đặt trong huấn luyện. Bám sát chỉ lệnh quân sự - quốc phòng của Bộ Quốc phòng và chương trình huấn luyện cơ bản của BĐBP, đổi mới nội dung huấn luyện sát với thực tiễn hoạt động quản lý, bảo vệ biên giới, đấu tranh phòng, chống tội phạm. Chú trọng đổi mới phương pháp huấn luyện trong diễn tập các phương án, kế hoạch sẵn sàng chiến đấu, phòng, chống cháy, nổ, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai... sát với đặc điểm của từng đơn vị, từng địa bàn. Tăng cường huấn luyện diễn tập chỉ huy - tham mưu bảo vệ biên giới, diễn tập tác chiến trong khu vực phòng thủ có bắn chiến đấu sát với địa hình, đối tượng, phương án tác chiến của đơn vị; cập nhật bổ sung hệ thống tài liệu huấn luyện, tình huống huấn luyện...

Ba là, tranh thủ sự giúp đỡ của các quân khu, bộ chỉ huy quân sự, các đơn vị bạn để tập huấn, bồi dưỡng, ra quân huấn luyện chung, khai thác sử dụng chung trường bắn, thao trường huấn luyện. Kết hợp chặt chẽ huấn luyện với nghiên cứu ứng dụng khoa học, công nghệ. Tăng cường tuần tra chung, tập huấn, hội thao, mở rộng đoàn kết với lực lượng bảo vệ biên giới các nước láng giềng. Thường xuyên nghiên cứu tổng kết thực tiễn, sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm, gắn kết quả huấn luyện với đánh giá, bình xét thi đua, nhận xét cán bộ, phân loại chất lượng tổ chức đảng, đảng viên hằng năm. Kịp thời biểu dương khen thưởng người tốt, việc tốt, nhân rộng mô hình hay, cách làm sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ huấn luyện, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện

Bốn là, kịp thời rút kinh nghiệm huấn luyện chiến đấu kết hợp với phòng, chống dịch. Các đơn vị thường xuyên đổi mới phương pháp huấn luyện theo hướng chú trọng huấn luyện chuyên sâu, bảo đảm sát với điều kiện phân tán tại các trạm, tổ, chốt; công tác đảm bảo huấn luyện phải đồng bộ cả bảo đảm huấn luyện và bảo đảm phòng dịch cho bộ đội. Cấp ủy, chỉ huy phải thường xuyên tổ chức kiểm tra quá trình thực hiện nhiệm vụ huấn luyện với nhiệm vụ phòng, chống dịch bệnh COVID-19 không để lây lan qua biên giới và nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới, xây dựng chính quy; kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện với duy trì chấp hành kỷ luật, pháp luật, bảo đảm an toàn giao thông. Thực hiện nghiêm quy định của Bộ Tư lệnh BĐBP về xây dựng đồn biên phòng vững mạnh toàn diện, các quy tắc bảo đảm an toàn trong huấn luyện, an toàn trong tham gia giao thông; giảm tỷ lệ vi phạm pháp luật, kỷ luật trong toàn lực lượng dưới mức 0,3%, phấn đấu không để xảy ra vi phạm pháp luật và vi phạm kỷ luật nghiêm trọng../.

Tài liệu tham khảo

1. Quân ủy Trung ương, (2012) , Nghị quyết về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo, (Số: 765-NQ/QUTW ngày 20.12).

2. Đảng ủy Bộ đội Biên phòng (2013), Nghị quyết về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo, (Số: 454-NQ/ĐU ngày 30.7).