Ban Chỉ đạo CCTP Trung ương họp phiên thứ 13: Xem xét chế định bảo đảm khi TAND thực hiện quyền tư pháp

Tại phiên họp này, các thành viên Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương (BCĐ CCTPTW) đã nghe Báo cáo kết quả 8 năm thực hiện Nghị quyết số 49-NQ/TW, ngày 2/6/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược CCTP đến năm 2020 đã được chỉnh lý trên cơ sở tiếp thu ý kiến của các đồng chí lãnh đạo tỉnh, Thành ủy, các đồng chí lãnh đạo BCĐ CCTP, TAND, VKSND, Sở Tư pháp cấp tỉnh tại hội nghị khu vực hai miền vừa qua.

Các đại biểu đã thảo luận về những đánh giá kết quả 8 năm thực hiện Chiến lược CCTP và thống nhất những nội dung cơ bản bao gồm: Việc quán triệt, triển khai thực hiện Chiến lược CCTP đã được các cấp ủy, tổ chức Đảng và BCĐ CCTP các cấp quan tâm chỉ đạo; tổ chức thực hiện nghiêm túc, dân chủ, có trách nhiệm Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị; nhận thức và hành động của một bộ phận lớn cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về vị trí, vai trò của các cơ quan tư pháp và sự cần thiết phải đẩy mạnh cải cách tư pháp đã có chuyển biến rõ rệt.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang chủ trì Hội nghị

Việc thực hiện Chiến lược CCTP đã thu được những kết quả bước đầu có ý nghĩa quan trọng, khẳng định mục tiêu, quan điểm, phương hướng, nhiệm vụ mà Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị đề ra, cơ bản là đúng đắn, phản ánh đúng những yêu cầu khách quan của việc xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, dân chủ, nghiêm minh, bảo vệ công lý, từng bước hiện đại, phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, phù hợp với điều kiện cụ thể của nước ta và xu thế tiến bộ của thế giới.

Kết quả CCTP trong các lĩnh vực xây dựng và hoàn thiện chính sách, pháp luật về hình sự, dân sự, tố tụng tư pháp, tổ chức, hoạt động của các cơ quan tư pháp, luật sư, bổ trợ tư pháp; đào tạo, bồi dưỡng cán bộ pháp luật và cán bộ tư pháp, tăng cường cơ sở vật chất cho các cơ quan tư pháp, giám sát của các cơ quan dân cử và giám sát của Mặt trận Tổ quốc và các thành viên của Mặt trận, hợp tác quốc tế trong lĩnh vực tư pháp; hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với công tác tư pháp… đã góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế, bảo vệ vững chắc Tổ quốc, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN, thúc đẩy quá trình đổi mới tư duy, nâng cao nhận thức cho cán bộ tư pháp, xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, khắc phục hạn chế, nâng cao chất lượng nội tại của nền tư pháp, làm cho hệ thống các cơ quan tư pháp ngày càng thích ứng hơn với quá trình phát triển xã hội.

Việc hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với công tác tư pháp đã được các cấp lãnh đạo quan tâm, tập trung lãnh đạo chặt chẽ về tổ chức, chính trị.

Qua thảo luận, các đại biểu cũng đã làm rõ một số hạn chế và nguyên nhân trong tiến trình thực hiện CCTP. Cụ thể, một số nhiệm vụ triển khai còn chậm, chưa đồng bộ, chưa đúng lộ trình đề ra, hiệu quả tranh tụng tại phiên toà còn thấp, chất lượng điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp; việc tuyên truyền về cải cách tư pháp và kết quả cải cách tư pháp còn hạn chế.

Các đại biểu cũng đã thảo luận về phương hướng, nhiệm vụ cải cách tư pháp theo tinh thần đẩy mạnh chiến lược cải cách tư pháp mà Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đề ra, phù hợp với nội dung Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) và Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam vừa được Quốc hội thông qua năm 2013, về những giải pháp thực hiện Chiến lược CCTP trong những năm tiếp theo. 

Về cơ bản, các ý kiến đều nhất trí với nội dung của Tờ trình và Báo cáo của BCĐ, đồng thời góp thêm một số ý kiến nhấn mạnh tư tưởng quyết tâm trong CCTP, những chủ trương phù hợp với mục tiêu của chiến lược như tổ chức TAND sơ thẩm khu vực; xã hội hóa một số hoạt động bổ trợ tư pháp; cần điều chỉnh, làm rõ hơn một số nội dung của báo cáo như công tác đào tạo, cơ chế thi tuyển, bổ nhiệm các chức danh tư pháp; về hoạt động của luật sư; tác động của hội nhập quốc tế đối với quá trình CCTP; thể hiện rõ hơn trong Báo cáo vị trí của chế định luật sư trong hoạt động tố tụng; luật sư cần được coi là một chế định độc lập. 

Về phương hướng, nhiệm vụ cải cách tư pháp trong thời gian tới, các ý kiến cho rằng, cần tiếp tục nghiên cứu sâu sắc và toàn diện hơn nữa về quyền tư pháp, góp phần thực hiện có hiệu quả các quy định Hiến pháp về tổ chức, hoạt động của các cơ quan tư pháp. Nghiên cứu làm rõ hơn vấn đề khi TAND thực hiện quyền tư pháp thì việc phân công, phối hợp kiểm soát quyền lực Nhà nước trong hệ thống các cơ quan tư pháp như thế nào, cần xác định rõ phạm vi, thẩm quyền của VKSND trong kiểm sát hoạt động tư pháp.

Kết thúc phiên họp, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Trưởng BCĐ CCTPTW đánh giá cao các ý kiến phát biểu của thành viên trong BCĐ tại hội nghị, sự cố gắng và tinh thần trách nhiệm của các ngành, các cấp trong việc triển khai thực hiện nhiệm vụ tổng kết Nghị quyết số 49-NQ/TW theo chỉ đạo của Bộ Chính trị. Chủ tịch nước cũng đề nghị các đồng chí trong Thường trực BCĐ và bộ phận biên tập tiếp thu ý kiến các thành viên trong BCĐ chỉnh lý, hoàn thiện báo cáo tổng kết để trình Bộ Chính trị cho ý kiến trong thời gian tới.

Mai Thoa