Không thể giành chiến thắng trước Iraq ở lượt cuối cùng Asian Cup 2023 dù đã thi đấu rất nỗ lực, ĐT Việt Nam đã chính thức khép lại hành trình tại Qatar. Không thành công như mong đợi, nhưng các cầu thủ, ban huấn luyện cũng đã có những bài học của riêng mình.
Những đốm sáng hiếm hoi
Dù đã biết trước chặng đường của thầy trò HLV Philippe Troussier sẽ rất khó khăn tại Asian Cup 2023. Nhưng ít người hâm mộ nào của bóng đá Việt Nam có thể hình dung ra một kết quả buồn đến vậy. Một giải đấu mà chúng ta đã thua cả Indonesia.
Tuy nhiên, để xét về mặt cá nhân thì điều đáng mừng cho bóng đá Việt Nam là vẫn còn những “đốm sáng”. Họ vẫn trưởng thành, vẫn phát triển, bản lĩnh và chỉ mong có dịp, có người để phát huy mọi tiềm năng đó một cách bài bản, đúng, trúng và đủ tầm.
Đầu tiên, việc thành công nhất của Liên đoàn bóng đá Việt Nam tại Asian Cup đợt này là thử nghiệm thành công đối với thủ thành Nguyễn Filip. Một người gác đền mang lại cảm giác an toàn cho khung thành của ĐT Việt Nam.
Nhìn vào chỉ số Nguyễn Filip đã chơi chỉ với 2 lượt đấu đã đủ thấy anh xứng đáng được ca ngợi trong màn thể hiện chưa tốt của đội tuyển. Filip đã có tới 4 pha cứu thua ngoạn mục. Nó không khác gì những bàn thắng của các cầu thủ trên hàng công. Tỷ lệ chạm bóng 50 và truyền thành công là 65%.
Với nhiều người không rõ về chuyên môn thì có thể bỏ qua những con số. Tuy nhiên, nhìn cách Nguyễn Filip di chuyển hợp lý tất cả các vị trí trước khung thành cũng cho chúng ta sự an tâm trước mỗi lần tấn công từ đối thủ. Còn để thủng lưới, dĩ nhiên nó là kết quả từ nhiều khâu, nhiều vị trí. Đó không phải là lỗi riêng của mình anh.
Dù có rào cản về ngôn ngữ với hàng phòng ngự phía trên, nhưng Filip đã nhanh chóng thích nghi, làm quen lối chơi mới. Đây chính là mảnh ghép giúp hàng phòng ngự của ĐT Việt Nam mạnh hơn.
Đây cũng là cuộc thử chân khá hiệu quả với những cầu thủ trẻ. Đặc biệt như Đình Bắc, Văn Khang hay Thái Sơn. Họ cho thấy sự trưởng thành nhanh chóng, mọi chỉ số về sức rướn, cầm bóng, kiểm soát đường truyền đều rất tốt.
Điều đã khiến hai lượt đấu của ĐT Việt Nam bị khen, chê quá khác nhau có lẽ phải nói đến cách dùng người của HLV Troussier. Nhiều chuyên gia cho rằng, sức trẻ chỉ là một phần của chiến thuật. Điều quan trọng để thi đấu trước những đối thủ “già dơ” phải là kinh nghiệm. Những điều đó thì chỉ có Hùng Dũng, Văn Thanh, Tuấn Anh, Xuân Mạnh… mới đủ tầm và đủ bản lĩnh để “chơi” lại.
Sự thật đã cho thấy, ở trận đấu với ĐT Nhật Bản màn kết hợp giữa Tuấn Anh, Hùng Dũng, Xuân Mạnh đã tạo ra hàng thủ vô cùng chắc chắn ở khu vực giữa sân. Họ là những chỉ huy tài tình, linh hoạt của từng vị trí. Điều mà các cầu thủ rất khó để có được.
Dù sau này, huấn luyện viên nào tới thay ông Troussier, hay vẫn kiên trì với lối bóng đá, triết lý của vị thuyền trưởng này thì người hâm mộ vẫn luôn muốn nhìn thấy, nghe tên của những “công thần” này trên sân cỏ. Bởi có những cái muốn thay cũng cần có thời gian, mà thậm chí có thời gian rồi cũng chưa chắc đã thay được.
Không ảo tưởng, cũng đừng bi quan
Sau những thất bại tại Asian Cup 2023 lần này như một chiếc gương lớn nhất, sáng nhất để chúng ta nhìn nhận vị thế của bóng đá Việt Nam đang ở đâu trên bản đồ thế giới, đang ở đâu trên bản đồ Đông Nam Á. Chúng ta đang bị giậm chân tại chỗ, hay thậm chí còn là đi lùi so với các nước khác trong khu vực.
Một lần nữa cho thấy, khoảng trống mà HLV Park Hang-seo để lại là không hề nhỏ. Đâu rồi đoàn quân áo đỏ giàu bản lĩnh đến thế ở mọi độ tuổi, mọi cấp độ. Họ không chút e ngại khi phải đối đầu với ngay cả những đối thủ mạnh hàng đầu của châu lục.
Nhiều người e ngại rằng, chúng ta sẽ chưa thể có ngay được một thầy Park thứ 2, e ngại từ những dấu hiệu cho thấy một sự suy thoái trong tương lai. Nhưng cái sai nào nếu biết nhìn nhận đúng thời điểm, dừng đúng lúc thì cũng sẽ có cơ hội để sửa.
Thực tế cũng cho thấy nền tảng bóng đá Việt Nam bây giờ đã khác. Hệ thống bóng đá trẻ đã được quan tâm, đầu tư hơn rất nhiều, với tư duy thay đổi ngay từ lãnh đạo các CLB. Cũng nhờ vậy, chất lượng cầu thủ của chúng ta đã được nâng lên đáng kể. Vì ở ngay lứa trẻ từ U.20 đến U.23 của chúng ta vẫn đang có nhiều tài năng triển vọng.
Chúng ta có thể tin tưởng vào việc Liên đoàn Bóng đá Việt Nam đang xây dựng và triển khai kế hoạch tổng quan với “tầm nhìn World Cup 2030” và từng bước thực hiện đều đáng ghi nhận. Chẳng có gì là mất phương hướng khi chia tay một huấn luyện viên chưa phù hợp. Vì cốt lõi, hệ thống cầu thủ của chúng ta vẫn đáp ứng được.
Nếu có lộ trình phát triển rõ ràng trên cơ sở cộng hưởng sức mạnh và đẩy mạnh tính chuyên nghiệp cùng một người dẫn dắt hợp lý, thì thành công là kết quả của sự kiên trì. Nhưng sự kiên trì đó phải được xây dựng trên niềm tin của người dân, của chính những người trong cuộc như các cầu thủ.
Vẫn có thể là vị cầm quân người Pháp, hay bất cứ ai thay ông dẫn dắt đội tuyển Việt Nam trong thời gian tới - dù nổi tiếng thế nào - cũng chỉ là một mảnh ghép trong bức tranh tổng thể ấy mà thôi.