Áp dụng mức thuế theo Thông tư 44 của Bộ Tài chính: Doanh nghiệp điêu đứng, lao động lo thất nghiệp

Doanh nghiệp điêu đứng

Ngày 12/5/2017, Thứ trưởng Bộ tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn ký ban hành Thông tư số 44/TT- BTC quy định về khung giá tính thuế tài nguyên đối với nhóm, loại tài nguyên có tính chất lý, hóa giống nhau (Thông tư 44). Ngay sau khi có hiệu lực (từ ngày 01/7/2017), Thông tư đã vấp phải sự phản ứng của các DN đá trắng.

Ông Nguyễn Trung Hải - Chủ tịch HĐQT Công ty CP khoáng sản và thương mại Trung Hải - Nghệ An cho biết, công ty vừa đầu tư nhà máy chế biến bột đá siêu mịn quy mô, công suất lớn với công nghệ hiện đại nhất hiện nay, với tổng mức đầu tư trên 6 triệu USD, mới tuyển thêm hơn 200 lao động.

Nếu mỏ của Công ty khai thác đạt công suất theo giấy phép, khi áp dụng khung giá thấp nhất theo Thông tư 44, mức thuế tài nguyên tăng thêm của DN sẽ trên 18 tỷ đồng, tiền cấp quyền tăng thêm khoảng 3,6 tỷ đồng, tổng là 21,6 tỷ đồng. Với mức thuế này, DN chắc chắn sẽ bị lỗ, công ty phải dừng sản xuất.

Trong quá trình thực hiện, nhiều DN đã có ý kiến về việc các địa phương áp cao hơn giá tối thiểu mà Bộ Tài chính quy định, như đá 3 (8-15 cm) giá tối thiểu là 50.000 đồng/m3, địa phương áp giá 80.000 đồng/m3; đá 0,5 - 1 giá tối thiểu là 95.000 đồng/m3, có địa phương áp giá 160.000 đồng/m3; đá mi - bột giá tối thiểu là 30.000 đồng/m3, địa phương áp giá 90.000 đồng/m3.

Đơn kiến nghị của Hội DN nhỏ và vừa huyện Qùy Hợp – Nghệ An gửi Thủ tướng Chính phủ phản ánh những khó khăn khi thực hiện Thông tư số 44/2017/TT-BTC của Bộ Tài chính

Đại diện Hội đá trắng tỉnh Yên Bái bày tỏ bức xúc khi cho biết, các DN đang phải chịu đủ sức ép, bởi các quy định không phù hợp như Thông tư 44. Bởi lẽ, biên độ khung giá sàn và giá trần được xây dựng tại Thông tư 44 không phù hợp với quy định Luật Thuế Tài nguyên 2009. Thông tư 44 quy định giá tính thuế cho mã tài nguyên II401 đá hoa trắng (không phân loại màu sắc, chất lượng) kích thước ≥ 0,4m3 sau khai thác đang dự thảo giá tối thiểu 700.000đ/m3, tối đa 1.000.000đ/m3. Mức giá này cao gấp trên 2,8 lần giá đang áp dụng tại Nghệ An. Mã tài nguyên II402 đá hoa trắng dạng khối (≥ 0,4m3) để xẻ làm ốp lát được phân ra làm 3 loại, trắng đều 15-18 triệu đồng/m3, loại 2 vân vệt 15 -15,5 triệu đồng/m3 và loại 3 màu xám hoặc màu khác là 7-10 triệu đồng/m3.

Mã nhóm tài nguyên II403, đá hoa trắng sản xuất bột cacbonat, Thông tư 44 áp giá là 280.000-400.000/m3. Theo tính toán, mức thu này cao gấp khoảng 3,3 lần mức thu hiện tại của Nghệ An và Yên Bái. Mức thu này đẩy DN phải đối diện với mức đóng góp quá lớn, ngoài kỳ vọng giá bán thực tế. Cộng với hàng chục khoản thuế, phí khác, mức giá tính thuế tài nguyên tại Thông tư 44 có nguy cơ đẩy DN khối đá trắng lâm vào khó khăn, phá sản. Bởi lẽ, giá tính thuế tài nguyên là giá bán đơn vị sản phẩm, có độ lệch rất lớn so với giá trị khai thác được khoáng sản theo khối địa chất đã duyệt. Do vậy, có sự bất tương đồng về mặt logic khoa học và bất công về số tiền thu, vượt xa kỳ vọng doanh thu có thể có từ trữ lượng mỏ.

Hàng vạn lao động có nguy cơ thất nghiệp

Hiện nay, rất nhiều công nhân khoáng sản trên địa bàn huyện Quỳ Hợp vừa làm việc vừa theo dõi tình hình của việc triển khai thông tư. Một công nhân của Công ty CP Hoàng Gia tâm sự: "Tôi gắn bó nghề chế biến đá với công ty hơn 7 năm, nguồn sống của gia đình nhìn vào đồng lương công nhân. Nếu không có việc làm thì cuộc sống sẽ khốn khó, bởi đất ruộng, đất rừng đều không có, không biết làm gì để trang trải cuộc sống".

Ông Nguyễn Giang Hoài - Chủ tịch Hội DN nhỏ và vừa Quỳ Hợp cho biết thêm: "Nếu áp mức thuế mới sẽ xảy ra nhiều hệ lụy. Cụ thể là Tổng mức đầu tư lĩnh vực đá hoa tại Nghệ An, Yên Bái là khoảng 10.800 tỷ đồng và giải quyết 30.500 lao động. Trong đó, vốn vay ngân hàng chiếm 70%, tương ứng 7.560 tỷ, nếu áp theo quy định và khung giá tại Thông tư số 44 sẽ dẫn tới 95% DN phá sản, sẽ dẫn tới nợ xấu ngân hàng khó thu hồi vốn khoảng 7.182 tỷ đồng. Kéo theo đó là 28.957 lao động trực tiếp mất việc làm, ảnh hưởng gián tiếp 86.925 nhân khẩu tương ứng khoảng 7.243 hộ gia đình".

Ông Hoàng Văn Hải - Giám đốc Công ty CP Hoàng Gia (xã Đồng Hợp) cho biết: “Nếu ngành chức năng không có giải pháp tháo gỡ khi áp dụng Thông tư 44 thì DN phải đóng cửa kéo theo rất nhiều lao động mất việc làm, hàng năm không duy trì được các loại tiền thuế cho Nhà nước mà công ty còn trở thành nợ xấu của ngân hàng”.

Trước tình trạng này, 2 hiệp Hội DN vừa và nhỏ tỉnh Nghệ An, Yên Bái đang hoạt động trong lĩnh vực khai thác khoáng sản vừa có đơn kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan có thẩm quyền phản ánh những khó khăn khi áp dụng Thông tư số 44/2017/TT-BTC ngày 12/5/2017 của Bộ Tài chính về khung thuế tài nguyên mới.