70% trẻ bị lác có kèm theo các tật khúc xạ do không được chỉnh kính

Tại hội thảo "Nâng cao nhận thức chăm sóc và bảo vệ mắt cho trẻ thơ", TS.BS Vũ Anh Tuấn - Chủ tịch Hội đồng Chuyên môn Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 cho biết, Việt Nam hiện có khoảng 3 triệu trẻ đang mắc tật khúc xạ cần được chỉnh kính, nếu không được can thiệp kịp thời sẽ diễn tiến nhanh và có thể dẫn tới các biến chứng gây mù lòa.

Hơn nữa có tới 70% trẻ bị lác mắt có kèm theo các tật khúc xạ do không được chỉnh kính. Đáng nói, hiện tượng lác mắt ở trẻ ngày càng tăng và nhiều trẻ không được khám chữa kịp thời gây ảnh hưởng nặng nề tới thẩm mỹ và thị lực của trẻ.

Khám mắt cho học sinh tại Bệnh viện Mắt Hà Nội 2.

TS Vũ Anh Tuấn cho hay, lác mắt là tình trạng 2 mắt không cùng nhìn về một hướng. Điều đó có nghĩa là khi một mắt nhìn thẳng ra phía trước thì mắt còn lại sẽ liếc vào trong, ra ngoài, nhìn lên hoặc xuống. Do 2 mắt không nhìn cùng một hướng nên chúng tập trung tiêu điểm vào những điểm hoặc vật thể khác nhau. Não sẽ bỏ qua những tín hiệu đến từ một trong 2 mắt để tránh hiện tượng nhìn đôi. Do đó, chỉ còn một mắt được sử dụng để tập trung tiêu điểm vào vật thể. Hầu hết những trường hợp lác mắt xuất hiện sớm ở trẻ nhỏ, vào khoảng thời gian não đang học cách nhìn.

Có một số trường hợp lác mắt nhưng thị lực của mỗi mắt vẫn còn tốt. Trong những trường hợp này 2 mắt sẽ được dùng xen kẽ qua lại với nhau ở những thời điểm khác nhau. Do đó, đường dẫn truyền thị giác sẽ phát triển ở mỗi mắt. Ở nhiều trường hợp lác mắt, một mắt giữ chức năng chính yếu. Mắt còn lại không được dùng để nhìn, do đó não bỏ qua tín hiệu do nó truyền đến. Khi đó con mắt phụ này sẽ không phát triển đường dẫn truyền thị giác bình thường được dẫn đến nhược thị.

"Vì thế, khi cha mẹ nghi ngờ trẻ có dấu hiệu lác mắt thì nên cho trẻ sớm tới cơ sở chuyên khoa để được tư vấn, thăm khám và điều trị nếu cần thiết, tránh hậu quả đáng tiếc với trẻ”, TS Tuấn nhấn mạnh.

Tương tự với biểu hiện sụp mi ở trẻ nhỏ, nhiều cha mẹ thường suy nghĩ đơn giản khi trẻ lớn sẽ can thiệp để cải thiện thẩm mĩ mà không biết rằng đó cũng là nguyên nhân có thể dẫn đến nhược thị cho trẻ.

PGS.TS Nguyễn Đức Anh - Trưởng khoa Khúc xạ Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 cho biết, sụp mi bẩm sinh xuất hiện ngay sau khi sinh và chiếm 75% các trường hợp sụp mi. Khi mi bị sụp, lúc đó mí mắt che phủ một phần hoặc hoàn toàn con ngươi, hạn chế vùng nhìn thấy, và lâu dài sẽ gây giảm sức nhìn do nhược thị. Biểu hiện sụp mí dễ nhận biết nhất là mắt (một bên hoặc cả hai) không mở lớn được, mí mắt che phủ con ngươi. Mức độ sụp của mi không thay đổi theo thời gian và tình trạng sức khỏe.

Do cha mẹ không biết sụp mi cũng hại mắt nên nhiều trẻ khi được đưa tới bệnh viện thì bệnh đã rất nặng, mí đã che khuất mắt khiến trẻ không thể nhìn được. Sụp mi có thể gây ra những hậu quả đáng tiếc lác, loạn thị, 63,1% số mắt nhược thị do sụp mi có kèm theo tật khúc xạ.

Bên cạnh đó, những bất thường khúc xạ bao gồm cận thị, viễn thị và loạn thị hiện khá phổ biến hiện này có thể giải quyết được bằng cách mang kính, phẫu thuật.... Tuy nhiên, thực tế nhiều trẻ được cha mẹ đưa đến viện trong giai đoạn muộn, thậm chí có trẻ nhược thị không thể can thiệp.

BS Đức Anh khuyến cáo, cách tốt nhất là phòng bệnh cho trẻ ngay từ nhỏ. Khi trẻ chớm có dấu hiệu tật khúc xạ, có thể điều chỉnh ngay bằng cách tăng cường nhìn xa, hạn chế nhìn gần và hoạt động ngoài trời, chơi thể thao nhiều hơn nhằm giúp mắt được nghỉ ngơi.

Trẻ bỏ thói quen xem tivi, dùng điện thoại và ipad vì dễ làm hỏng mắt trẻ. Bố mẹ không nên cho con chơi trò chơi điện tử, ảnh hưởng tới mắt, thần kinh và nguy cơ sức khỏe khác.

Bố mẹ cũng nên cho trẻ khám sàng lọc, khám mắt định kỳ phù hợp. Khám sàng lọc có thể bắt đầu từ 3-4 tuổi, khi trẻ đã biết hợp tác với người lớn để đo tật khúc xạ mắt tương đối chính xác. Nếu có biểu hiện sụp mí, lác mắt, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám ngay, không cần chờ tới 3-4 tuổi.

"Nếu cứ chờ đợi đến tuổi nào đó hoặc có biểu hiện rõ ràng mới đi khám, thì đôi khi đã quá muộn", bác sĩ Đức Anh cho biết.