Liên quan đến vụ việc vi phạm pháp luật xảy ra tại xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội đã cung cấp thông tin chi tiết về vụ việc này tại cuộc giao ban báo chí Ban Tuyên giáo Trung ương sáng nay (18/4).
Biển chỉ dẫn vào khu vực xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức
Nguồn gốc đất
Năm 1980, Chính phủ giao Bộ Quốc phòng xây dựng sân bay Miếu Môn trên địa bàn các xã: Mỹ Lương, Trần Phú, Đồng Lạc (huyện Chương Mỹ) và xã Đồng Tâm (huyện Mỹ Đức).
Đến tháng 10-2014, Bộ Quốc phòng giao cho Quân chủng Phòng không không quân tiếp tục sử dụng làm vị trí đóng quân của Lữ đoàn 28 (đất quốc phòng), với các mốc giới trên thực địa không thay đổi.
Bộ Quốc phòng đã thu hồi 50,03 ha đất quốc phòng do Quân chủng Phòng không không quân đang quản lý, sử dụng để giao cho Tập đoàn viễn thông quân đội Viettel tiếp nhận quản lý sử dụng vào công trình quốc phòng A1 (Quyết định số 551/QĐ-TM ngày 27-3-2015), trong đó bao gồm 46 ha thuộc xã Đồng Tâm. Một số người dân thôn Hoành, xã Đồng Tâm đã lấn chiếm đất canh tác, xây dựng công trình trên diện tích này.
Do có sự buông lỏng quản lý của chính quyền địa phương, để xảy ra tình trạng lấn chiếm, sử dụng, xây dựng công trình trên đất quốc phòng nên người dân trên địa bàn xã Đồng Tâm đã có đơn thư khiếu tố lên cơ quan của huyện và TP. Trong đơn, có 48 nội dung khiếu tố các cá nhân và chính quyền các cấp: Có 25 nội dung có cơ sở, 23 nội dung không có cơ sở, huyện Mỹ Đức đã giải quyết khẩn trương, nghiêm túc, có trách nhiệm nhưng còn nhiều nội dung chưa được đồng thuận.
Khởi tố bị can, kỷ luật, khai trừ nhiều cán bộ, đảng viên
TP đã giải quyết 15 nội dung công dân còn chưa đồng thuận. Về cán bộ sai phạm, đã khai trừ Đảng 8 đảng viên, cách chức một, cảnh cáo năm, khiển trách năm (nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Chủ tịch, Phó Chủ tịch xã, nguyên trưởng Công an xã), khởi tố vụ án và khởi tố 3 bị can, bắt tạm giam hai bị can (nguyên Chủ tịch xã, nguyên cán bộ địa chính xã), cho tại ngoại nguyên Bí thư Đảng ủy xã vì lý do sức khỏe.
Phương châm "3 cùng" đến từng hộ dân
Về vấn đề này, huyện và TP đã nhiều lần tổ chức đối thoại nghiêm túc giải quyết nhiều nội dung khiếu tố và vẫn tập trung giải quyết. Ngày 31-10-2016, UBND TP Hà Nội đã ban hành kết luận số 41 kết luận nội dung tố cáo của một số công dân thôn Hoành, xã Đồng Tâm không có cơ sở để giải quyết, giao cho UBND huyện Mỹ Đức tuyên truyền, giải thích để công dân rõ và chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật.
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND TP, các cơ quan chức năng của TP đã áp dụng nhiều biện pháp tuyên truyền, vận động, thuyết phục, đối thoại, trả lời và giải quyết nhiều kiến nghị của người dân nhưng số công dân khiếu kiện vẫn ngoan cố, kích động, không chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật.
Đặc biệt UBND huyện đã thành lập 5 tổ công tác liên ngành xuống địa bàn để làm công tác tuyên truyền, vận động tới từng hộ dân theo phương châm “3 cùng”. Tuy nhiên, khi các tổ công tác của huyện Mỹ Đức đến nhà từng người dân xã Đồng Tâm để vận động, tuyên truyền, triển khai các chủ trương, chính sách của chính quyền địa phương, số công dân khiếu kiện tại đây đã không tham gia ký và vận động người dân không ký vào biên bản cam kết không xâm lấn đất quốc phòng.
Dân khiếu kiện hoạt động phức tạp về an ninh trật tự
Từ cuối năm 2016 đến nay, tình hình nội bộ nhân dân tại xã Đồng Tâm diễn biến phức tạp, liên quan chủ yếu đến việc số công dân khiếu kiện tổ chức các hoạt động "đòi đất quốc phòng". Mặc dù các nội dung khiếu nại, tố cáo của số công dân xã Đồng Tâm liên quan đến diện tích đất quốc phòng tại khu vực đồng Sênh đã được cơ quan chức năng của huyện Mỹ Đức, TP Hà Nội, Bộ Quốc phòng giải quyết và khẳng định diện tích đất đai tại khu vực đồng Sênh là đất quốc phòng, tuy nhiên số công dân khiếu kiện vẫn không đồng tình và tổ chức nhiều hoạt động gây phức tạp tại địa phương, nhất là khi Viettel nhận bàn giao diện tích đất trên để thi công.
Người dân xã Đồng Tâm phản ứng tiêu cực với cách giải quyết sự việc của chính quyền. Họ lập các điểm kiểm soát đường ra vào thôn xóm, cắt cử người trông coi 24/24 giờ.
Đáng chú ý, từ giữa tháng 2-2017 đến nay, khi Viettel tổ chức triển khai việc thi công dự án A1 thì số công dân khiếu kiện tại địa bàn tổ chức nhiều hoạt động gây mất ANTT tại địa bàn và khu vực đất quốc phòng trên (với tính chất phức tạp ngày càng tăng), như: tổ chức người dân ngăn cản các đơn vị quốc phòng cắm biển, chăng dây xác định các mốc giới diện tích đất quốc phòng, tự ý thu giữ số dây phản quan và nhổ biển báo "khu vực quân sự" tại khu vực này; đưa máy móc, thiết bị, vật tư nông nghiệp vào khu vực đang thi công để canh tác...
Trong các ngày 1-3 và 7-3-2017, số công dân khiếu kiện tại địa bàn đã tổ chức tập trung đông người tại trụ sở UBND xã Đồng Tâm khi các đoàn công tác của huyện đến thực hiện nhiệm vụ; có nhiều hành vi gây mất ANTT như: gây mất trật tự tại phòng họp nơi đoàn công tác đang làm việc; sử dụng hệ thống loa phóng thanh (tự chế) để tuyên truyền trái phép trong khu vực UBND xã và trước của phòng họp của Tổ công tác Huyện ủy Mỹ Đức; tụ tập đông người trước cổng UBND xã, đóng cổng UBND xã không cho các phương tiện của đoàn công tác của Huyện rời khỏi trụ sở UBND xã; khi lực lượng Công an huyện thực hiện nhiệm vụ bảo vệ, dẫn đoàn công tác trên thì bị ngăn cản, tung tin bịa đặt "xe Công an đâm chết người" gây kích động cho quần chúng...
Cũng theo văn bản của thành phố Hà Nội, các công dân khiếu kiện liên tiếp có các hoạt động vi phạm tại khu vực đất đồng Sênh như dựng lều, nhà, bếp trái phép, đổ đá mạt làm đường, căng ba băng rôn tại các điểm ranh giới đất đồng Sênh với nội dung "Đất từ đây trở xuống là đất nông nghiệp của xã Đồng Tâm"...
Công dân cố tình không chấp hành
Thành phố Hà Nội khẳng định, trên cơ sở tài liệu, chứng cứ thu thập được, xét thấy mức độ vi phạm pháp luật của các đối tượng là nghiêm trọng, có tổ chức, gây ảnh hưởng xấy đến tình hình ANTT của địa phương và hoạt động bình thường của các cơ quan, doanh nghiệp, trường học; Công an TP, Cục điều tra hình sự Bộ Quốc phòng đã phối hợp với các đơn vị có liên quan thu tập tài liệu, củng cố chứng cứ hồ sơ về những hành vi vi phạm pháp luật của các đối tượng.
Ngày 30-3-2017, Công an TP đã ra quyết định khởi tố vụ án "gây rối trật tự công cộng" theo điều 245, Cục điều tra hình sự Bộ Quốc phòng đã ra quyết định khởi tố vụ án "chống người thi hành công vụ" theo Điều 257 và vụ án "Vi phạm các quy định về sử dụng đất đai" theo điều 173 BLHS 1999.
Công an TP đã 3 lần triệu tập các công dân có liên quan lên làm việc nhưng họ cố tình không chấp hành, tiếp tục tổ chức, thực hiện các hoạt động chống đối.
Ngày 15-4, Công an TP đã bắt bốn đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật để điều tra vụ án gây rối trật tự công cộng tại xã Đồng Tâm theo điều 245 BLHS 199.
18/38 cán bộ, chiến sĩ bị giữ trái pháp luật đã được thả
Ngay sau khi Công an TP triển khai bắt giữ các đối tượng trên, số công dân xã Đồng Tâm đã tập trung đông người bao vây, không cho 06 xe ô tô của các lực lượng làm nhiệm vụ ra khỏi địa bàn xã Đồng Tâm; giữ, đập phá 5 xe ô tô của lực lượng chức năng (gồm 1 xe chở quân, 3 xe Innova, 1 xe cứu thương); giữ trái phép 38 cán bộ huyện Mỹ Đức và cán bộ, chiến sĩ Công an TP Hà Nội tại Nhà văn hóa thôn Hoành.
Số cầm đầu tăng cường bố trí lực lượng, chặt cây to chắn đường vào làng; đồng thời chuẩn bị gậy, đất, cát và vôi bột, xăng, kẻng sẵn sàng chống trả khi lực lượng chức năng tổ chức phương án giải cứu số cán bộ bị giữ trái pháp luật.
Lãnh đạo TP trực tiếp tuyên truyền, vận động với số cầm đầu, quá khích, giải thích rõ việc bắt giữ người là hành vi vi phạm pháp luật; yêu cầu họ thả cán bộ, chiến sĩ bị bắt giữ trái pháp luật. TP tổ chức hai tổ công tác trực tiếp xuống địa bàn tuyên truyền, vận động quần chúng, tuy nhiên các đối tượng không hợp tác, ném cát sỏi, đá vào các tổ công tác làm một số cán bộ, chiến sĩ công an TP bị thương.
Trả lời báo chí, Thiếu tướng Bạch Thành Định, Phó giám đốc Công an TP Hà Nội cho biết đã có 15 chiến sĩ Cảnh sát cơ động (trong tổng số 38 người bị giữ tại xã Đồng Tâm) được người dân thả ra, có 3 người tự giải cứu và thoát được. Hiện còn 20 người đang bị giữ tại xã Đồng Tâm. Cơ quan chức năng đang vận động để người dân sớm trao trả những người này.
Xử lý nghiêm minh những hành vi vi phạm pháp luật
Văn bản của thành phố Hà Nội tiếp tục khẳng định: Khu vực đất đồng Sênh là đất quốc phòng, đã được Chính phủ giao Bộ Quốc phòng quản lý, sử dụng; dự án A1 là dự án lớn, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về quốc phòng, an ninh của quân đội và đất nước.
Việc khiếu kiện của một số công dân xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức đã được UBND TP kết luận và tiếp tục giải quyết theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, từ đầu năm 2017 đến nay, số công dân khiếu kiện liên tục lôi kéo, kích động người dân có các hành vi vi phạm pháp luật với mức độ vi phạm ngày càng nghiêm trọng; xâm chiếm đất quốc phòng; gây rối an ninh, trật tự trên địa bàn; cản trở các hoạt động bình thường, sinh hoạt của quần chúng nhân dân; chống người thi hành công vụ và bắt, giữ người trái pháp luật.
Đây là những hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, cần phải xử lý nghiêm minh; không để ảnh hưởng đến tư tưởng trong cán bộ và nhân dân huyện Mỹ Đức nói riêng, TP Hà Nội nói chung; gây xáo trộn, hoang mang tư tưởng, chia rẽ nội bộ nhân dân.
Hiện nay các cơ quan chức năng đang tiếp tục giải quyết và triển khai các biện pháp ổn định tình hình an ninh, trật tự tại xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức.