World Bank: Việt Nam ước thiệt hại 1,4 tỷ USD vì thiếu điện

Tháng 5 và 6/2023 vừa qua, miền Bắc phải chịu cảnh mất điện luân phiên thường xuyên, gây ảnh hưởng đến các hộ gia đình và doanh nghiệp ở quy mô lớn. Trong tháng 5, thiếu hụt nguồn cung để đáp ứng nhu cầu phụ tải đỉnh lên đến 5,4 GW. Tình hình được cải thiện trong tháng 6, và đã được giải quyết trong tháng 7 do nguồn nước tăng lên.

Trong báo cáo mới công bố, các chuyên gia từ World Bank ước tính sơ bộ cho thấy phí tổn kinh tế của các đợt mất điện vào tháng 5 và 6/2023 rơi vào khoảng 1,4 tỷ USD, tương đương 0,3% GDP của Việt Nam.

Qua một khảo sát nhỏ trong lĩnh vực công nghiệp, các doanh nghiệp ở miền Bắc cho biết tổn thất về doanh thu lên đến 10%. Còn căn cứ vào ước tính thiếu hụt nguồn cung đến tháng 6, nhu cầu năng lượng không được đáp ứng cũng sẽ dẫn đến tổn thất về doanh thu cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) ở mức khoảng 75 triệu USD.

Theo đánh giá, bất cân đối về nguồn cung hiện đang là vấn đề của miền Bắc, nơi nhu cầu đang gia tăng nhanh chóng (10% so với 8,5% trên toàn quốc) và có tính chất mùa vụ, nhất là trong các tháng từ 5 đến 7.

Nguyên nhân do sản xuất điện đang lệ thuộc vào nguồn thủy điện và nhiệt điện than, chậm trễ trong đầu tư cho sản xuất và truyền tải điện, trong đó hạn chế về truyền tải gây hạn chế trong việc tiếp cận công suất dư lớn ở miền Nam (khoảng 20 GW).

Thực tế trong 6 tháng đầu năm 2023, và nhất là các tháng trong quý II, công suất huy động điện từ các nhà máy điện than liên tục tăng, nhà máy phải luôn chạy tối đa công suất. Trong khi đó, các nhà máy thủy điện "đau đầu" vì các hồ về mực nước chết.

Vấn đề đặt ra là phải hành động nhanh chóng để giảm nhẹ rủi ro an ninh năng lượng và tổn thất kinh tế trong tương lai. Những can thiệp trong quản lý bên cầu có thể được triển khai ngay để xử lý thiếu hụt điện, chẳng hạn, dịch chuyển phụ tải của các ngành công nghiệp.

Các biện pháp cấp thiết trước mắt do World Bank đề xuất bao gồm tránh chậm trễ trong lịch biểu vận hành thương mại các nhà máy điện trong năm 2024 và 2025; xử lý nhanh quy trình phê duyệt và triển khai đầu tư về truyền tải; và đa dạng hóa các nguồn cung, chuyển từ cơ cấu năng lượng năm 2025 sang dựa nhiều hơn vào nguồn nhập khẩu trong khu vực.