WikiLeaks và những quả bom thông tin mật - Kỳ 1: Vụ giết người ngoài dự kiến

Ngày 5/3/2010, toàn thế giới chấn động khi trang web WikiLeaks - một tổ chức chuyên công bố các thông tin mật tải một đoạn video ghi lại hình ảnh lính Mỹ ngồi trên máy bay trực thăng bắn vào một nhóm người đi trên phố tại Thủ đô Bagdad (Iraq) mà họ nghi là các phần tử nổi dậy.

Đoạn băng đen trắng dài 18 phút gây chấn động nói trên có hình ảnh khá mờ ảo được quay tại Iraq tháng 7/2007. Sau khi được công bố, nó trở thành nỗi ám ảnh tâm trí của hầu hết các blogger, nhà báo và các chính trị gia của đất nước này.

Trước khi đi vào nội dung chính, đoạn video được mở đầu với câu nói nổi tiếng của cựu nhà báo George Orwell: “Ngôn ngữ chính trị làm cho những lời nói dối trở thành sự thực, biến sự giết chóc thành điều đúng đắn và làm cho cơn gió cũng có vẻ bề ngoài cứng rắn”.

Mặc dù, không thấy cảnh đổ máu hay những cảnh quay chi tiết song đoạn video đã làm nhiều người ghê sợ bởi bản chất man rợ của lính Mỹ, khi đưa ra lệnh giết người rồi dùng trực thăng bắn từ xa như thể đang chơi trò chơi điện tử.

Hai nhiếp ảnh gia Saeed Chmagh và Namir Noor-Eldeen

Những người bị bắn gồm hai trẻ em bị thương, dân thường và hai phóng viên của hãng Reuters là nhiếp ảnh gia Namir Noor-Eldeen và Saeed Chmagh lúc đó đang tác nghiệp.

Những người đi cùng với họ sau đó đã được xác định không phải là quân nổi dậy. Và thứ được cho là súng AK47 mà Noor-Eldeen đang cầm trên tay khi những lính Mỹ phát hiện, chỉ đơn giản là một chiếc máy quay với ống kính dài.

Sau khi nhìn thấy phóng viên ảnh cầm máy quay có ống kính dài từ trên máy bay, một binh sỹ đã nói: “Họ có vũ khí. Chúng ta đối mặt với 5 đến 6 người có súng AK47”. Khi thấy một trong số những phóng viên nằm trên mặt đất và nhìn qua ống kính, một lính Mỹ khác lại nói: “Một trong số họ có súng phóng lựu, tôi đang chuẩn bị bắn”.

Khi chiếc trực thăng bay vòng quanh tòa nhà, có thể thấy cảnh khoảng 8 người đàn ông đứng nói chuyện điện thoại được quay rất rõ. Một sỹ quan ra lệnh: “Hãy bắn hạ tất cả bọn họ”.

Các lính Mỹ đã nổ súng bắn vào những người mà trông họ không có vẻ gì là đáng khả nghi. Bị thương sau khi trúng phát đạn đầu tiên, Saeed đã chết khi dính phát đạn thứ hai trong lúc đang tìm cách lẩn trốn. Trong khi đó, trên máy bay, binh sỹ Mỹ khen ngợi lẫn nhau: “Tốt, bắn tốt đấy”.

Chưa dừng lại ở đó, đoạn video còn có một cảnh kinh hoàng hơn. Khi một chiếc xe cứu thương đến để đưa những người bị thương đến bệnh viện, lính Mỹ lại tiếp tục nhả đạn khiến chiếc xe nổ tung.

Trong xe có hai đứa trẻ đang bị thương, tuy nhiên chúng đã được một lính Mỹ tên là Ehtan McCord cứu sống. Chính người lính này sau đó đã chỉ trích công khai vụ việc trên. Tổng số người thiệt mạng là 12.

Đoạn video được WikiLeaks công bố. Mặc dù, Wikileaks hoạt động từ năm 2006 song đối với rất nhiều người, đoạn video thường được gọi là “Vụ giết người ngoài dự kiến” nêu trên đã trở thành một lời giới thiệu ban đầu về Julian Assange và WikiLeaks - hai cái tên mà vào thời gian tháng 12/2010, xuất hiện dày đặc trên báo chí toàn thế giới.

Julian Assange và WikiLeaks - hai cái tên xuất hiện dày đặc trên báo chí toàn thế giới

Hiện nay, WikiLeaks được rất nhiều người biết tới, song trong thời gian mới thành lập, ít ai biết đến tên trang web này. Lúc đầu, trang web của WikiLeaks là nơi mà tất cả mọi người đều có thể đóng góp thông tin, đăng các tài liệu nhạy cảm. Khi đã được nhiều người biết đến, Wikileaks đã thay đổi mô hình hoạt động.

Các thông tin người đọc đăng lên phải thông qua kiểm duyệt, biên tập nghiêm ngặt. Mọi người không được tự đăng lên trang web những gì mà họ muốn nữa. Thay vào đó, bài muốn đăng sẽ phải gửi vào một “hộp thư vô danh” trên mạng được bảo vệ bằng mã hóa phức tạp, hoặc gửi bài theo cách thức truyền thống vào hộp thư bí mật.

WikiLeaks sẽ phân tích và kiểm tra độ tin cậy của thông tin một cách kỹ càng, sau đó sẽ viết một tin tổng hợp các ý chính của bài để công bố rộng rãi. WikiLeaks cũng đăng cả bài viết mà bạn đọc gửi để người đọc có thể tự phân tích tin tức dựa theo bài viết gốc.

Cuối năm 2006, đầu năm 2007, WikiLeaks bắt đầu nhận được những thông tin nhạy cảm đầu tiên. Đó là bài viết nói về vụ tham nhũng của gia đình cựu Thủ tướng Kenya, Daniel Arap Moi.

Tiếp đó, năm 2008, WikiLeaks tiết lộ thông tin về Thống đốc bang Alaska, Sarah Palin, ứng cử viên cho vị trí Phó tổng thống Mỹ. Trong đó có thông tin bà Palin đã từng sử dụng tài khoản thư điện tử cá nhân trên Yahoo để thảo luận các công việc của chính quyền.

Sau mỗi thông tin được công bố, WikiLeaks càng trở nên nổi tiếng và có tầm ảnh hưởng sâu sắc hơn. Trong một thời gian ngắn, họ đã có thông tin về các chính phủ “có vấn đề” ở hầu hết mọi lục địa từ Somalia đến Kenya, rồi Thụy Điển, Anh và Đức.

Bí mật của các ngân hàng Julius Baer hay các tài liệu mật về ngân hàng Bank of America cũng không thoát khỏi WikiLeaks. Trong thế giới của WikiLeaks, hầu như không một tội lỗi nào bị bỏ qua.

Trong thế giới của WikiLeaks, hầu như không một tội lỗi nào bị bỏ qua