Vươn lên thành một cực tăng trưởng quan trọng của khu vực Trung Trung bộ

Dự buổi làm việc có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng: Lê Minh Hưng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương; Nguyễn Duy Ngọc, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương; Đỗ Văn Chiến, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; các đồng chí: Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Lê Hoài Trung, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng; Lê Thành Long, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo các ban, bộ, ngành, địa phương, Quân khu 5, Quân đoàn 34.

Báo cáo tại hội nghị, đồng chí Hồ Văn Niên, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai cho biết, kinh tế-xã hội của tỉnh có bước phát triển; cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng; an ninh chính trị được giữ vững, trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm, công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực chuyển biến tích cực.

Ngoài ra, đồng chí Hồ Văn Niên cũng cho biết, công tác quán triệt thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Trung ương đến cán bộ, đảng viên từ tỉnh đến cơ sở bảo đảm nghiêm túc, kịp thời, đúng quy định; việc cụ thể hóa, triển khai thực hiện được tiến hành khẩn trương, đồng bộ, bám sát các mục tiêu, chỉ tiêu, các nhiệm vụ, giải pháp để xây dựng các chương trình hành động, kế hoạch thực hiện phù hợp tình hình thực tiễn của địa phương, tạo sự đồng thuận, thống nhất cao trong quá trình lãnh đạo, triển khai thực hiện.

Từ tỉnh đến cơ sở thực hiện quyết liệt, đồng bộ việc sắp xếp, kiện toàn các cấp ủy, cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị. Công tác quản lý biên chế thống nhất triển khai thực hiện theo quy định mới và bước đầu phát huy hiệu quả. Công tác chuẩn bị tổ chức đại hội đảng bộ các cấp được quan tâm lãnh đạo triển khai thực hiện chu đáo, chặt chẽ, khoa học, theo đúng quy định và phù hợp đặc điểm, tình hình thực tế của cấp ủy, đơn vị, địa phương.

Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế đạt thấp hơn kế hoạch đề ra; kim ngạch nhập khẩu giảm so với cùng kỳ. Tỷ lệ hộ nghèo còn cao so với cả nước (trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 89,37% tổng số hộ nghèo toàn tỉnh). Điều kiện sống của người dân còn nhiều khó khăn.

Cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội, nhất là hạ tầng giao thông, thủy lợi vẫn chưa đáp ứng yêu cầu phát triển. Các vướng mắc pháp lý về công tác giải phóng mặt bằng chưa được xử lý dứt điểm. Đầu tư cho đổi mới công nghệ vẫn còn khiêm tốn; hạ tầng phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số còn hạn chế, nhất là đối với cấp xã. Đội ngũ cán bộ triển khai hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, an toàn thông tin của tỉnh còn thiếu về số lượng và chất lượng. Tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn còn tiềm ẩn yếu tố phức tạp.

Từ thực tiễn ở địa phương, tỉnh kiến nghị sau khi sáp nhập tỉnh Gia Lai và tỉnh Bình Định, cần có cơ chế, chính sách đặc thù bảo đảm quốc phòng, an ninh ở địa bàn chiến lược Tây Nguyên.

Tỉnh mong tiếp tục được quan tâm đầu tư phát triển kinh tế-xã hội, nâng cao đời sống cho người dân, nhất là trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số; quan tâm công tác đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng cán bộ là người dân tộc thiểu số có trình độ, năng lực và tâm huyết với công việc. Có cơ chế, chính sách cụ thể để hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động về các chi phí đi lại, nhà ở, nhằm thống nhất giữa các tỉnh thuộc diện sắp xếp, sáp nhập để cán bộ, công chức, viên chức, người lao động.

Đồng chí Hồ Quốc Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Bình Định khẳng định, việc triển khai chủ trương của Trung ương về sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính gắn với mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; xây dựng phương án nhân sự cấp ủy cấp tỉnh sau sắp xếp và cấp xã thành lập mới được Ban Thường vụ Tỉnh ủy 2 tỉnh Bình Định và Gia Lai thảo luận kỹ lưỡng, thống nhất cao.

Các cấp ủy, tổ chức đảng và cả hệ thống chính trị tỉnh Bình Định tiến hành khẩn trương, toàn diện, chặt chẽ, thận trọng, dân chủ, khách quan, bảo đảm tiến độ, kịp thời, đúng chủ trương của Trung ương với tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng”, tạo được sự đoàn kết, đồng thuận, thống nhất cao trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và sự đồng thuận trong xã hội.

Theo đồng chí Hồ Quốc Dũng, sau khi hai tỉnh sáp nhập, tỉnh Gia Lai mới có diện tích tự nhiên lớn (hơn 21.576km²) đứng thứ 2 cả nước, trong khi hạ tầng giao thông kết nối chưa đồng bộ để đáp ứng yêu cầu phát triển, hệ thống thủy lợi còn khó khăn, chưa bảo đảm nhu cầu nước tưới cho sản xuất nông nghiệp tập trung, nhất là các vùng chuyên canh cây công nghiệp. Nguồn lực của tỉnh mới còn nhiều khó khăn, chưa thể đáp ứng nhu cầu đầu tư. Vì vậy, cần có cơ chế hỗ trợ nguồn lực để hoàn thiện hệ thống hạ tầng giao thông, thủy lợi của tỉnh.

Nhằm tạo điều kiện cho chính quyền địa phương 2 cấp hoạt động đồng bộ, ổn định, tỉnh đề nghị xem xét thời hạn đơn vị hành chính cấp xã và đơn vị hành chính cấp tỉnh (sau sắp xếp) đi vào hoạt động chính thức nên cùng một thời điểm, bảo đảm thuận lợi trong thực hiện các dịch vụ công cho người dân, doanh nghiệp.

Tỉnh cũng đề nghị Trung ương xem xét phân cấp, phân quyền cho địa phương chủ động tiếp tục bố trí sử dụng cán bộ không đủ tuổi tái cử (theo Chỉ thị số 45-CT/TW ngày 14/4/2025 của Bộ Chính trị thì phải nghỉ công tác), nhưng còn đủ sức khỏe, có kinh nghiệm công tác, có trình độ, năng lực, tâm huyết và có nguyện vọng tiếp tục cống hiến để không lãng phí nguồn nhân lực có chất lượng…

Phát biểu kết luận hội nghị, Tổng Bí thư Tô Lâm ghi nhận trong nhiệm kỳ 2020-2025, tỉnh Gia Lai dù còn đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhưng đã có những chuyển biến mạnh mẽ, kinh tế tăng trưởng tích cực, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, hạ tầng dần được đầu tư đồng bộ, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân không ngừng cải thiện.

Tỉnh Bình Định với tinh thần đổi mới sáng tạo và quyết tâm chính trị cao, đã thực hiện đạt và vượt hầu hết các chỉ tiêu phát triển chủ yếu, từ tăng trưởng kinh tế, thu ngân sách, xuất khẩu, đô thị hóa đến các mục tiêu xã hội như bảo hiểm y tế toàn dân, giải quyết việc làm, xây dựng nông thôn mới.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, cả hai địa phương tuy mang đặc trưng địa hình và lợi thế khác nhau, nhưng lại tương đồng sâu sắc về truyền thống anh hùng, văn hóa cách mạng và khát vọng phát triển. Sáp nhập hai tỉnh không chỉ là sự kết hợp về địa lý, mà là sự cộng hưởng về chiến lược, tầm nhìn và năng lực phát triển hiện đại, bền vững. Các cấp ủy, chính quyền, hệ thống chính trị và đội ngũ cán bộ hai địa phương phải nhận thức đầy đủ, phát huy tối đa các yếu tố tương đồng và bổ trợ chiến lược giữa hai tỉnh, xem đó là tiền đề quan trọng cho việc định hình tầm nhìn phát triển của tỉnh sau sáp nhập.

Gợi mở những thế mạnh tạo đà phát triển cho địa phương sau khi sáp nhập, Tổng Bí thư nêu rõ, Gia Lai nằm ở trung tâm Tây Nguyên, có thế mạnh về tài nguyên đất đai, năng lượng tái tạo, trong khi Bình Định là cửa ngõ chiến lược ra Biển Đông của toàn vùng. Sự kết nối giữa cao nguyên và duyên hải thông qua Quốc lộ 19 và cao tốc Quy Nhơn-Pleiku sẽ hình thành một hành lang kinh tế đông-tây có khả năng tạo đột phá về logistics, vận tải, giao thương.

Về kinh tế, Gia Lai có lợi thế về nông nghiệp công nghệ cao, vùng nguyên liệu lớn, cây công nghiệp chủ lực và tiềm năng điện gió, điện mặt trời dồi dào; Bình Định có thế mạnh về công nghiệp chế biến, khu kinh tế ven biển, du lịch biển đảo và dịch vụ logistics.

Sự hợp nhất sẽ hình thành chuỗi giá trị khép kín, hiệu quả, từ sản xuất đến chế biến, phân phối và xuất khẩu, phục vụ chiến lược phát triển xanh, bền vững và hội nhập. Gia Lai sở hữu hệ sinh thái rừng, văn hóa đại ngàn, di sản cồng chiêng, Bình Định có di tích Tây Sơn, bờ biển đẹp, hệ thống làng nghề và nghệ thuật truyền thống phong phú là điều kiện để phát triển các tuyến du lịch liên vùng đặc sắc. Gia Lai có nguồn lao động trẻ, dồi dào, Bình Định có hệ thống đào tạo nghề, các trường đại học là thế mạnh kép xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên nghiệp…

Tuy nhiên, Tổng Bí thư khẳng định Gia Lai và Bình Định vẫn còn đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, cho nên để việc hợp nhất 2 địa phương thành một thực thể hành chính-kinh tế mới không chỉ lớn về quy mô, mà còn mạnh về năng lực cạnh tranh, có khả năng hội nhập cao, hai tỉnh phải kết tinh trí tuệ để nghĩ về một Gia Lai mới, chủ động xây dựng tầm nhìn phát triển dài hạn, xác lập những đột phá chiến lược về quản trị, hạ tầng, khoa học công nghệ và nguồn nhân lực, phát huy cao nhất những điểm bổ sung giữa hai địa phương để tỉnh vươn lên thành một cực tăng trưởng quan trọng của khu vực trung-trung bộ.

Tổng Bí thư yêu cầu tỉnh Gia Lai mới phải tập trung xây dựng mô hình phát triển theo hướng cân bằng, tích hợp, có khả năng liên kết vùng và kết nối toàn diện.

Trước hết, tỉnh cần tổ chức lại nền kinh tế theo hướng bền vững, phát triển nông nghiệp sinh thái, ứng dụng công nghệ cao, phát triển vùng nguyên liệu lớn, gắn với chế biến sâu, sản xuất sạch, hướng tới trung hòa carbon. Tăng tốc công nghiệp hóa thông minh, ưu tiên các ngành công nghệ cao, công nghiệp xanh, năng lượng tái tạo, trí tuệ nhân tạo, hình thành các khu đổi mới sáng tạo và vùng công nghiệp chiến lược.

Một trong những trọng điểm chiến lược cần đột phá là phát triển hạ tầng liên vùng và dịch vụ logistics hiện đại. Du lịch cũng phải được xem là ngành kinh tế có tiềm năng đột phá; phát triển hệ sinh thái du lịch đặc thù, kết nối biển-rừng-di sản, khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, nghệ thuật dân gian, lễ hội truyền thống, gắn với nghỉ dưỡng sinh thái và du lịch cộng đồng.

Tỉnh Gia Lai mới cần xác lập và tổ chức thực hiện ba đột phá chiến lược có tính nền tảng và dẫn dắt toàn bộ tiến trình phát triển trong giai đoạn mới: Đột phá về thể chế phát triển, chuyển từ "quản lý" sang "kiến tạo" và "phục vụ”.

Đột phá về hạ tầng liên kết-xây dựng nền tảng vật chất cho tăng trưởng nhanh và bền vững. Đột phá về nguồn lực con người; có chiến lược dài hạn để phát triển đội ngũ cán bộ, công chức và nhân lực kỹ thuật chất lượng cao.

Các nội dung này cần phải sớm được cụ thể hóa thành chương trình hành động đồng bộ, toàn diện, đưa các nghị quyết thực sự đi vào cuộc sống. Trong đó, nhiệm vụ phát triển kinh tế phải gắn liền với củng cố chính trị, quốc phòng-an ninh và xây dựng xã hội văn hóa-hài hòa-nhân văn.