Về Miền Tây mùa nước nổi thưởng thức món ăn đặc sản từ cá heo

Cá heo nước ngọt thường xuất hiện vào mùa nước nổi (tháng 7-10 âm lịch) ở những nơi có dòng nước chảy mạnh. Cá heo mình dẹp, chỉ lớn bằng ba ngón tay người lớn, to nhất dài độ chừng một tấc, da láng, màu xanh nhạt không vảy. Đuôi, vây, kỳ cá heo có màu đỏ cam rất đẹp.

Nước lũ thượng nguồn đổ về là thời kỳ cá heo xanh đuôi đỏ (tên thông dụng cá heo miền Tây) theo dòng nước thượng nguồn sông Mekong và xuất hiện nhiều ở sông Hậu và sông Tiền. Càng xuống các vùng hạ lưu như: Cần Thơ, Đồng Tháp, Sóc Trăng, Hậu Giang... loài cá này càng ít dần.

Cá heo xanh đuôi đỏ (cá heo miền Tây) có tên khoa học là Botia modesta Bleeker là loài cá nước ngọt có lớp da trơn màu xanh ngọc bóng, màu xanh đỏ. Đuôi, vây, kỳ của cá có màu đỏ cam rất đẹp to bằng 2-5 cm, dài khoảng 7-10 cm, đầu có 2 ngạnh chéo, cong và nhọn. Một số người cho biết dưới nước loài cá này phát ra tiếng kêu “éc éc” giống như tiếng heo kêu, cho nên dân miến Tây đặt tên là cá heo miền Tây.

Trước đây, cá heo cũng như cá linh, cá chốt,… là sản vật nước ngọt bình thường ở ĐBSCL. Nhưng thời gian gần đây, loài cá này trở thành “đặc sản” nổi tiếng. Do sự khai thác bừa bãi, nguồn cá trong thiên nhiên ít nên cung không đủ cầu. Chính vì vậy, hiện nay có rất nhiều hộ gia đình ở Đồng Tháp chuyển sang phong trào nuôi cá heo nước trong lòng bè.

Bên cạnh đó, nhiều ngư dân các tỉnh miền tây đánh bắt cá heo xanh đuôi đỏ lớn để bán, cá nhỏ nuôi dưỡng và sau đó thu hoạch bán trong dịp lũ về. Hiện nay, tại chợ tại TP Cần Thơ; Sóc Trăng, … và tỉnh Đồng Tháp giá loài cá này bình quân từ 450 – 500 ngàn đồng/kg.

Do cá heo xanh đuôi đỏ tự nhiên ngày càng cạn kiệt, khan hiếm trong mùa lũ, cho nên nhiều hộ đã mua giống cá heo xanh đuôi đỏ con được đánh bắt tự nhiên ở các huyện đầu nguồn lũ đưa về ao nuôi vỗ béo.

Chị Nguyễn Thị Tám, bán cá tại chợ Cái Khế cho biết, loài cá này xưa kia là sản vật dân dã bình thường ở miền Tây nhưng nay đã vào những nhà hàng cao cấp sang trọng, là món ăn ưu chuộng cho người dân miền Tây.

Cá heo được chế biến nhiều món ăn được chế biến từ cá heo nước ngọt như nấu mẻ, kho lạt... Do là cá theo mùa, chỉ có trên thị trường khoảng hai tháng nên là món lạ miệng, được khách chọn nhiều.

Loài cá heo này, thịt cá ngọt, thơm, da béo, ít xương... dễ ăn, hợp khẩu vị nhiều người. Khoảng tầm một tháng nữa là hết nguồn nguyên liệu cá heo, khách muốn ăn phải chờ đến mùa nước nổi năm sau, chị Tám chia sẻ thêm.

Cá heo được chế biến nhiều món ăn ngon như: Cá heo kho sả ớt, cá heo nướng muối ớt, cá heo nấu lẩu cơm mẻ, cá heo kho mẳn (kho ngót) với lá me non…; nhưng món ăn gây ấn tượng nhất là cá heo kho tộ.

Còn cá heo kho tiêu là một món ăn không thể thiếu trong những ngày mưa gió hay mùa nước nổi.

Món cá heo kho tiêu ăn kết hợp với cơm trắng và bông súng trắng không chỉ tạo nên một bữa ăn ngon, mà còn phản ánh rõ nét bản sắc văn hóa ẩm thực của miền Tây. Mùi thơm của cá hòa quyện với gia vị sẽ đưa bạn vào trải nghiệm ẩm thực độc đáo của mùa nước nổi.