Văn phòng công tố EU mở cuộc điều tra về hợp đồng mua vaccine COVID-19

EPPO là một cơ quan độc lập của EU, chịu trách nhiệm điều tra và truy tố các tội phạm tài chính, bao gồm gian lận, rửa tiền và tham nhũng. Trong thông báo của mình, EPPO không nêu rõ cá nhân nào đang bị điều tra, hoặc hợp đồng mua vaccine nào của EU đang được giám sát kỹ lưỡng, Politico cho biết.

“Cuộc điều tra đặc biệt này được đưa ra sau khi có sự quan tâm rất lớn của công chúng. Sẽ không có thêm chi tiết nào được công bố trong giai đoạn này”, EPPO nêu rõ trong thông báo ngắn của mình.

Tuy nhiên, hai cơ quan giám sát khác của EU trước đây đã lưu ý đến một thỏa thuận cụ thể liên quan đến các cuộc tiếp xúc cấp cao giữa lãnh đạo của công ty dược phẩm đa quốc gia Pfizer và Chủ tịch EC Ursula von der Leyen.

Trước đó, vào tháng 4/2021, New York Times lần đầu tiên đưa tin về các tin nhắn văn bản trao đổi giữa bà von der Leyen và Giám đốc điều hành Pfizer Albert Bourla trong quá trình chuẩn bị hợp đồng mua sắm vaccine lớn nhất của EU - với giá trị lên tới 1,8 tỷ liều vaccine BioNTech / Pfizer. Thương vụ này sẽ có giá trị lên tới 35 tỷ euro nếu được thực hiện đầy đủ, Politico cho biết.

Các cuộc đàm phán diễn ra trong bối cảnh bà Leyen đang chịu áp lực căng thẳng ở châu Âu, vì tiêm chủng đã tụt hậu so với ở Mỹ và Anh sau khi nhà cung cấp lớn nhất của EU lúc đó, AstraZeneca, tiết lộ các vấn đề về sản xuất.

Tháng 9/2021, thanh tra viên của châu Âu Emily O'Reilly đã mở một cuộc điều tra sau khi EC từ chối cấp cho công chúng quyền tiếp cận các tin nhắn qua điện thoại của bà Leyen.

Vào tháng 1/2022, thanh tra của EU đã cáo buộc EC quản lý kém vì đã không đưa ra những tin nhắn văn bản trao đổi để đáp ứng yêu cầu tự do thông tin. Không xác nhận sự tồn tại của các tin nhắn văn bản, EC đã lập luận trong phản hồi của mình rằng "các tài liệu ngắn ngủi, đơn giản không được lưu giữ”. EC khẳng định việc tìm kiếm các tin nhắn văn bản đã không mang lại bất kỳ kết quả nào.

Tháng 9/2022, Tòa án Kiểm toán châu Âu đã công bố một báo cáo cho biết EC từ chối tiết lộ bất kỳ chi tiết nào về vai trò cá nhân của bà von der Leyen trong các cuộc đàm phán liên quan đến hợp đồng với Pfizer.

Cơ quan giám sát ngân sách trên của EU phát hiện ra rằng, người đứng đầu EC đã đi ngược lại quy định được thiết lập trong các cuộc đàm phán vaccine trước đó để tự mình đưa ra một thỏa thuận sơ bộ với Pfizer, thay vì dựa vào các nhóm đàm phán chung. Tuy nhiên, EC đã từ chối cung cấp cho tòa án kiểm toán bất kỳ tài liệu nào liên quan đến các cuộc đàm phán sơ bộ cho thỏa thuận cụ thể với hãng dược phẩm đa quốc gia có trụ sở tại Mỹ.

Phản ứng về thông báo của EPPO, Nghị sĩ EU Kathleen van Brempt thuộc Đảng Xã hội Bỉ nói rằng “một số khía cạnh” của hợp đồng với Pfizer cần được xem xét, bao gồm "các tin nhắn văn bản của Chủ tịch EC, và thực tế là không có bất kỳ dấu vết nào liên quan đến các tài liệu về cuộc đàm phán sơ bộ”. Nghị sĩ van Brempt cũng lưu ý rằng, Ủy ban về COVID-19 sẽ theo dõi trường hợp này một cách chặt chẽ.