Vắc xin Covid-19 tiêm cho trẻ em không gây ảnh hưởng đến sinh sản

Tiếp tục chương trình chất vấn và trả lời chất vấn của Bộ Y tế tại Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV, đại biểu Trần Hữu Hậu (Tây Ninh) cho biết, hiện nay các địa phương đang triển khai tiêm vắc xin Covid-19 cho trẻ em từ 12-17 tuổi. Vấn đề này đem lại niềm vui và đáp ứng mong mỏi của nhiều gia đình. Tuy nhiên, có một số cử tri còn lo lắng cho rằng, vắc xin chế tạo theo công nghệ mRNA có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và sự phát triển bình thường của trẻ em. 

"Đề nghị Bộ trưởng cho biết rõ về vấn đề này và các cơ sở khoa học để Bộ Y tế cho triển khai tiêm vắc xin đại trà cho trẻ em từ 12-17 tuổi để cử tri yên tâm?", đại biểu đoàn Tây Ninh đặt câu hỏi. 

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho rằng, đây là vấn đề được rất nhiều cử tri quan tâm. Đối với việc tổ chức tiêm vắc xin Covid-19 cho trẻ em sau khi tổng kết đánh giá, nghiên cứu trao đổi với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) và các nhà khoa học; đặc biệt là căn cứ hướng dẫn của Trung tâm kiểm soát dịch bệnh, Cơ quan kiểm soát Thuốc và Thực phẩm của Hoa Kỳ đã chính thức cho phép tiêm vắc xin theo công nghệ mRNA cho trẻ từ 12 tuổi trở lên.

Hiện nay, đã có gần 40 quốc gia tiêm chủng vắc xin Covid-19 cho trẻ em bằng sản xuất theo công nghệ này. 

"Cách làm của các nước cũng như chúng ta là tiêm lứa tuổi cao xuống thấp, tiêm cho nhóm có nguy cơ, bệnh lý nền, sau đó mở rộng đối tượng", ông Long cho hay.

Vắc xin duy nhất được sử dụng tiêm cho trẻ em ở Việt Nam là Pfizer-BioNTech theo công nghệ mRNA. Cơ chế tác động của vắc xin này là khi vào cơ thể không xâm nhập vào hệ gen của người mà vào bào tương, giúp sản xuất kháng thể chống lại sự xâm nhập của virus vào tế bào đó.

Theo ông Long, do không có sự xâm nhập trực tiếp của vắc xin vào ADN của người, nên FDA, CDC Hoa Kỳ khẳng định vắc xin không gây đột biến và không ảnh hưởng về sinh sản đối với trẻ. Việt Nam đang tiếp tục theo dõi vấn đề này.

"Tất cả vắc xin cấp phép sử dụng ở Việt Nam đảm bảo an toàn chất lượng và theo đúng chuẩn chung của thế giới, đã tham khảo tổ chức quốc tế khi quyết định dùng cho trẻ", Bộ trưởng Y tế khẳng định.

Cũng liên quan đến vấn đề vắc xin Covid-19, đại biểu Phạm Thị Thanh Mai (Hà Nội) nêu băn khoăn của cử tri, nếu Việt Nam triển khai chiến lược vắc xin sớm hơn thì sẽ hạn chế được nhiều thiệt hại về người và của? Trách nhiệm tham mưu của Bộ Y tế trong việc xây dựng và triển khai chiến lược vắc xin như thế nào?

Trả lời chất vấn của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long đã nhấn mạnh những khó khăn trong việc mua vắc xin xuất phát bởi nhiều nguyên nhân.

"Chúng ta tiếp cận vắc xin sớm nhưng mua muộn hơn do nhiều nguyên nhân chủ quan cũng như khách quan", ông Long nhấn mạnh.

Theo người đứng đầu ngành y tế, từ tháng 9/2020 đã làm việc và có những thoả thuận với COVAX. Tháng 11/2020, nước ta đã có những thoả thuận đầu tiên với AstraZeneca để cung ứng 30 triệu liều vắc xin. Tiếp theo nước ta cũng đã chủ động với các công ty để thúc đẩy vấn đề nghiên cứu, sản xuất với vắc xin trong nước.

Giải thích cho sự chậm trễ, ông Long viện dẫn tình trạng khan hiếm vắc xin trên quy mô toàn cầu trong suốt gần 1 năm qua. Trong đó, một số nước phát triển đặt hàng mua số lượng rất lớn, có những nước đặt mua vắc xin nhiều hơn cả so nhu cầu. Bên cạnh đó là tâm lý sử dụng vắc xin.

"Tháng 2, 3, 4 khi đó tình trạng tẩy chay vắc xin, kể cả vấn đề từ chối tiêm vắc xin diễn ra phổ biến không chỉ ở nước ta mà trên quy mô toàn cầu", ông Long cho biết.

Bộ trưởng Y tế liệt kê hàng loạt khó khăn Việt Nam gặp phải khi mua vắc xin, trong đó có cả rào cản về pháp luật. Bên bán đề ra các điều kiện và không cho thương thuyết. Bộ Y tế đã tổ chức hơn 200 cuộc đàm phán với các hãng, nhưng điều kiện các công ty cung ứng vắc xin đưa ra đều không thể thay đổi, bởi đây là những điều kiện áp dụng chung trên toàn cầu.

Ngoài ra, Việt Nam phải chấp nhận toàn bộ rủi ro khi mua vắc xin, như có thể giao hàng chậm, giá mua sau này thấp hơn cũng không được giảm giá, không được trả lại vắc xin kể cả trong trường hợp chất lượng không đảm bảo; chỉ khi nào quốc tế công nhận vắc xin đó không đảm bảo mới được trả lại. Bên bán cũng không chịu trách nhiệm về giao hàng không đúng thời hạn.

"Đây là những khó khăn trong việc mua vắc xin. Những vấn đề này, luật pháp Việt Nam cũng chưa có quy định", ông Long nói.