UBTVQH cho ý kiến về sửa đổi Luật đầu tư công

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu khai mạc Phiên họp thứ 31

Phát biểu khai mạc sáng nay 21/2, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, phiên họp thứ 31 của UBTVQH cho ý kiến về các vấn đề còn ý kiến khác nhau của dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công; Luật Quản lý thuế (sửa đổi); Xem xét, cho ý kiến về việc điều chuyển kế hoạch vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách nhà nước của của Dự án đầu tư xây dựng Đại học Quốc gia Hà Nội tại Hòa Lạc; UBTVQH nghe Chính phủ báo cáo về kết quả lấy ý kiến nhân dân về dự án Luật Giáo dục (sửa đổi).

Sửa Luật để phù hợp thực tiễn

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý một số vấn đề lớn và nội dung còn ý kiến khác nhau về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính- Ngân sách (TCNS) của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết: Về tiêu chí phân loại dự án quan trọng quốc gia, dự án nhóm A, B, C (Điều 7-10): Một số ý kiến đại biểu Quốc hội (ĐBQH) cho rằng việc điều chỉnh tiêu chí phân loại dự án quan trọng quốc gia từ mức vốn 10.000 tỷ lên 35.000 tỷ đồng và điều chỉnh theo tỷ lệ tương ứng đối với các dự án nhóm A, B, C là mức điều chỉnh quá cao, dẫn tới khó kiểm soát, đề nghị giữ nguyên quy định hiện hành. Một số ý kiến cho rằng, có thể điều chỉnh tổng mức đầu tư phân loại dự án nhưng phải trên cơ sở đánh giá trên thực tế.

Nhiều ý kiến trong Ủy ban TCNS cho rằng, thực tế thời gian qua, chỉ số giá không có biến động lớn và việc phân cấp đầu tư công cơ bản ổn định. Với quy định như Luật hiện hành, mới chỉ có 02 dự án quan trọng quốc gia trình Quốc hội và không có vướng mắc gì. Tuy nhiên, để phù hợp với thực tiễn, để Luật sửa đổi lần này phù hợp với thực tiễn biến động giá cả, phân loại dự án phù hợp với quy mô ngân sách, đề nghị mức vốn đầu tư của các dự án quan trọng quốc gia tăng thêm 50% so với quy định hiện hành, lên 15.000 tỷ đồng. Tương tự đối với các dự án nhóm A, B, C, đề nghị mức tăng 50% so với quy định hiện hành.

Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính- Ngân sách (TCNS) của Quốc hội Nguyễn Đức Hải báo cáo giải trình tại phiên họp

Cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị điều chỉnh tiêu chí phân loại dự án quan trọng quốc gia lên mức vốn 20.000 tỷ đồng.

Cho ý kiến về phạm vi sửa đổi Luật, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đặt vấn đề sửa đổi Luật này có giải quyết được những khó khăn, ách tắc của Luật Đầu tư công không. Theo Chủ tịch Quốc hội, thực tế triển khai Luật thời gian qua cho thấy khó khăn chủ yếu rơi vào  trình tự, thủ tục, quá trình tổ chức thực hiện, tuy nhiên những vẫn đề sửa trong Luật này lại chưa thấy tập trung vào những nội dung này.

Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc băn khoăn nếu tăng mức vốn đầu tư của các dự án quan trọng quốc gia thì giao cho Quốc hội có vướng mắc về thủ tục gì không?. Trong 4 năm qua chỉ có 2 dự án cần Quốc hội thông qua: sân bay Long Thanh và cao tốc Bắc – Nam. Thực tế cho thấy chưa cần thiết điều chỉnh và quá trình thực hiện vừa qua không phát sinh vướng mắc.

Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga cũng nêu thực tế cho thấy xu hướng e ngại các Dự án càng đưa ra Quốc hội càng khó thông qua, vì trình tự, thủ tục phức tạp hơn, qua quan sát có dấu hiệu một số Dự án chia nhỏ vốn đầu tư ra để không phải thông qua Quốc hội. Vì vậy, cần cân nhắc vấn đề này, làm rõ căn cứ nào để điều chỉnh tăng từ 10 nghìn tỷ lên 35 nghìn tỷ đồng. Theo bà Nga, điều chỉnh tăng lên 35 nghìn tỷ quá lớn, trước mắt nên giữ nguyên.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển thừa nhận đúng là dự án đầu tư công có mức vốn đầu tư trên 10 nghìn tỷ đồng thời gian qua không nhiều, nhưng để phù hợp xu thế lâu dài thì cũng nên xem xét, cân nhắc quy định này.

Để Quốc hội quyết định danh mục đầu tư công

Chủ nhiệm Uỷ ban pháp luật Nguyễn Khắc Định cũng cho rằng, sửa đổi Luật này cần thúc đẩy phát triển đầu tư công, khắc phục, tháo gỡ vướng mắc và mang tính ổn định  lâu dài, đừng để sửa xong lại  “đẻ” ra cái mới, thiếu thống nhất với cái Luật khác, “lợi bất cập hại”.

Nhấn mạnh sửa đổi Luật này là cần thiết, song Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị cần rà soát lại trong hơn 80 điều sửa đổi, cần tập trung vào những nội dung đang vướng mắc, vấn đề nào chưa thực sự cần thiết thì chưa đưa vào. Quan điểm bám sát vào tinh thần Hiến pháp, chỉ đạo của Trung ương trong phân cấp.

Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội  Lê Thị Nga cho hay: Qua theo dõi thực tế công tác phòng chống tham nhũng (PCTN), các vụ án tham nhũng thì nổi lên một số Dự án đầu tư công chất lượng xuống cấp nhanh, chậm tiến độ, một số vụ án chứng minh rằng thất thoát trong đầu tư công rất lớn, nguy cơ tham nhũng trong khu vực công khá lớn, so với dự án đầu tư tư nhân khác thì rõ ràng chất lượng có vấn đề, tiến độ chậm hơn... Do đó, Chủ nhiệm Lê Thị Nga lưu ý khi sửa Luật này hết sức chú ý làm rõ nguyên nhân nào dẫn đến thực trạng trên?.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu: qua 4 năm tổ chức triển khai luật này thấy rằng đã nảy sinh nhiều bất cập. UBTVQH tán thành quan điểm những gì đang vướng mắc và chúng ta thấy không hợp lý trên thực tiễn thì sửa. Với 80 điều đã đưa ra phải rà soát lại và cái gì cần thiết thì sửa, không thì chúng ta không sửa.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng cho biết quan điểm  khi sửa đổi Luật này. Dự án Luật đầu tư công được xây dựng, ban hành khi vừa cần phải bám vào quan điểm của Hiến pháp và tinh thần chỉ đạo Trung ương là tiếp tục phân cấp, làm rõ trách nhiệm trong đầu tư công.

Ví dụ thẩm quyền quyết định đầu tư các dự án đầu tư công không chỉ phụ thuộc vào tính chất các nguồn vốn, nếu nói vốn từ Trung ương và Trung ương quyết định chủ trương đầu tư sẽ phiến diện. Vậy nên quan điểm phân cấp nên theo hướng: Các dự án mặc dù quy mô và vốn lớn, các dự án phức tạp mà các địa phương chưa có điều kiện để thẩm định phê duyệt thì có thể để Trung ương. Còn những dự án đơn giản hơn thì phân cấp về địa phương.

Quy trình chuẩn bị đầu tư như thế nào, hiện nay khâu đầu tư là rất quan trọng, dự án Luật chưa làm rõ được điều kiện, kinh phí để đảm bảo. Thời gian để chuẩn bị đầu tư. Nên cần phải làm rõ cụ thể đối với quá trình từng giai đoạn.

Về quyết định danh mục đầu tư công, UBTCNS cho rằng nên giữ như Luật hiện hành. Luật cũng đã quy định Quốc hội quyết định lĩnh vực đầu tư công trung hạn. Khi Quốc hội đã quyết định danh mục đầu tư công trung hạn 5 năm thì các Bộ ngành đã dự kiến được, đầu tư gì, vào lĩnh vực nào là hiệu quả…tạo sự công khai minh bạch. Vì vậy theo Phó Chủ tịch Quốc hội, danh mục đầu tư công không phân quyền cho UBTVQH, Chính phủ mà vẫn để thẩm quyền này của Quốc hội.