Truy tố Trần Phương Bình vụ gây thiệt hại trên 5.000 tỉ đồng

Các bị can bị VKSND truy tố gồm: Trần Phương Bình (SN 1959, nguyên Tổng Giám đốc, Phó Chủ tịch HĐQT, Chủ tịch Hội đồng tín dụng Ngân hàng TMCP Đông Á); Phùng Ngọc Khánh (SN 1963, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP M&C); Nguyễn Đức Tài (SN 1968, nguyên Giám đốc Sở Giao dịch Ngân hàng TMCP Đông Á); Nguyễn Thị Ngọc Vân (SN 1970, nguyên Phó Tổng giám đốc, Phó Chủ tịch Hội đồng tín dụng Ngân hàng TMCP Đông Á); Nguyễn Văn Thuận (SN 1959, nguyên Phó Giám đốc Sở giao dịch Ngân hàng TMCP Đông Á); Nguyễn Chí Công (SN 1979, nguyên Phó Trưởng phòng tín dụng KHDN thuộc Sở Giao dịch Ngân hàng TMCP Đông Á); Vũ Thị Thanh Hoa (SN 1981, nguyên Trưởng phòng tín dụng KHDN Sở Giao dịch Ngân hàng TMCP Đông Á); Trần Hoài Ân (SN 1985, nguyên cán bộ Phòng tín dụng KHDN thuộc Sở Giao dịch Ngân hàng TMCP Đông Á).

Trần Phương Bình tại một phiên tòa trước đó

Các bị can trên bị truy tố tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” được quy định tại Khoản 3 Điều 179 Bộ luật Hình sự năm 1999.

Theo Cáo trạng, Ngân hàng TMCP Đông Á được thành lập năm 1992 theo Quyết định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước; Giấy chứng nhận kinh doanh đăng ký lần đầu ngày 8/4/1992, đến nay đã 39 lần thay đổi Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, có vốn điều lệ 5.000 tỉ đồng; 100% cổ đông trong nước.

Trần Phương Bình giữ chức Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Đông Á từ ngày 23/5/1998 đến 20/8/2015, Chủ tịch Hội đồng tín dụng Ngân hàng TMCP Đông Á từ 19/1/2006 đến 20/8/2015. Năm 2015, Cơ quan Thanh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước có Kết luận thanh tra đã chỉ ra một số sai phạm tại Ngân hàng TMCP Đông Á.

Ngày 13/8/2015, Ngân hàng Nhà nước có quyết định 69 kiểm soát đặc biệt Ngân hàng TMCP Đông Á và chuyển hồ sơ vụ việc sai phạm đến Cơ quan CSĐT Bộ Công an.

Kết quả điều tra đã làm rõ, trong quá trình quản lý điều hành Ngân hàng TMCP Đông Á từ năm 2007 đến 2013, Trần Phương Bình và các đồng phạm đã thực hiện nhiều hành vi phạm tội, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng cho Ngân hàng TMCP Đông Á. Vụ án đã được các cơ quan tố tụng giải quyết qua 02 giai đoạn, Trần Phương Bình và các đồng phạm đã bị truy tố, xét xử và tuyên hình phạt về các tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng.

Đối với vụ việc có dấu hiệu vi phạm quy định về cho vay liên quan đến 7 khoản vay của 6 Công ty gồm: Công ty CP Đầu tư sản xuất thương mại XNK Ngôi Sao, Công ty CP Đầu tư Liên Phát, Công ty TNHH MTV Phát Vạn, Công ty CP Biển Bạc, Công ty CP Tư vấn đầu tư xây dựng và thương mại Minh Quân và Công ty CP M&C, tổng dư nợ gốc 1.826,122 tỉ đồng. Do chưa có kết luận định giá tài sản nên Cơ quan điều tra Quyết định tách vụ việc trên để giải quyết sau.

Sau khi có kết luận định giá, ngày 24/5/2022, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã khởi tố vụ án Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng xảy ra tại Ngân hàng TMCP Đông Á.

Cáo trạng của VKSNDTC kết luận: Trong khoảng thời gian từ năm 2007 đến 2013, Trần Phương Bình là Tổng Giám đốc, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị và Chủ tịch Hội đồng tín dụng Ngân hàng TMCP Đông Á, biết rõ nhóm Công ty M&C không có khả năng tài chính để chi trả cho hoạt động kinh doanh và trả nợ cho Ngân hàng TMCP Đông Á nhưng Trần Phương Bình vẫn thống nhất cho Phùng Ngọc Khánh tạo lập hồ sơ khống, dùng pháp nhân nhiều công ty không đủ điều kiện để vay vốn của Ngân hàng TMCP Đông Á, sử dụng tiền vay để trả nợ và Ngân hàng TMCP Đông Á bảo lãnh thanh toán trái phiếu trái quy định của pháp luật.

Trần Phương Bình đã chỉ đạo các bị can: Nguyễn Đức Tài, Nguyễn Thị Ngọc Vân, Nguyễn Văn Thuận, Vũ Thị Thanh Hoa, Nguyễn Chí Công, Trần Hoài Ân thực hiện hành vi vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, cho Nhóm khách hàng M&C vay trái quy định của pháp luật gây thiệt số tiền 5.518,099 tỉ đồng (gồm: 1.826,122 tỉ đồng tiền gốc và 3.691,977 tỉ đồng tiền lãi).

Cáo trạng chỉ rõ hành vi phạm tội của Trần Phương Bình. Bị can Trần Phương Bình bàn bạc, thống nhất với Phùng Ngọc Khánh tổ chức lập khống hồ sơ và phương án kinh doanh để vay vốn của Ngân hàng TMCP Đông Á; chỉ đạo Nguyễn Thị Ngọc Vân, Nguyễn Đức Tài và các bị can nguyên là cán bộ Ngân hàng TMCP Đông Á không thẩm định hồ sơ vay và tài sản đảm bảo, lập Tờ trình đề nghị phê duyệt cho 05 Công ty trong nhóm M&C vay 1.680 tỉ đồng để Phùng Ngọc Khánh sử dụng vốn vay sai mục đích.

Bảo lãnh thanh toán lô trái phiếu (mã MC_BOND2009) với Ngân hàng An Bình đến thời hạn Công ty CP M&C không trả được nợ Ngân hàng An Bình; nên DAB phải cho Công ty CP M&C vay 02 khoản, tổng số 146,122 tỉ đồng để Phùng Ngọc Khánh sử dụng trả gốc, lãi của lô trái phiếu trên. Bị can Trần Phương Bình phải chịu trách nhiệm về toàn bộ số tiền 5.518,099 tỉ đồng do hành vi của bị can và đồng phạm gây ra.