Trung ương bàn quyết sách phát triển kinh tế-xã hội, dự toán ngân sách nhà nước

Phiên thảo luận trong ngày làm việc thứ 2 Hội nghị lần thứ 8 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII

Tiếp tục ngày làm việc thứ 2, sáng nay (3/10), Hội nghị lần thứ 8 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII làm việc tại Hội trường, thảo luận Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2018, kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2019.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc điều hành phiên họp.

Các Ủy viên Trung ương cơ bản nhất trí với Báo cáo của Ban cán sự Đảng Chính phủ về tình hình kinh tế- xã hội và ngân sách nhà nước năm 2018, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2019; đồng thời tập trung phân tích, làm rõ thêm một số vấn đề, đóng góp ý kiến về phương hướng, mục tiêu, giải pháp trong thời gian tới. 

Dự báo sát, đúng để có quyết sách phù hợp

Phát biểu tại phiên thảo luận, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình Hoàng Đăng Quang cho rằng: “Độ mở nền kinh tế khá lớn, thể hiện rõ chỉ tiêu kim ngạch xuất nhập khẩu hàng năm và dự ước năm 2018 tăng khá cao. Thị trường xuất khẩu mở rộng 200 quốc gia và lãnh thổ. Độ mở nền kinh tế khá lớn và thể hiện đường lối đối ngoại của Đảng được tăng cường. Thu ngân sách chuyển dịch theo hướng tích cực. Nổi bật là thu nội địa tăng khá, chiếm 82% tổng thu cân đối ngân sách nhà nước. Đây là cố gắng lớn trong điều hành ngân sách đầu nhiệm kỳ đến nay. Dự ước năm 2018 bội chi ngân sách nhà nước ước koảng 3,67% GDP, thấp hơn mục tiêu đề ra là 3,7% cho thấy điều hành thu chi ngân sách là khá chặt chẽ và bội chi ngân sác giảm dần hàng năm. Năm 2016 là 5,52% GDP, hiện nay 3,67% GDP thể hiện rất tiến bộ”.

Ông Hoàng Đăng Quang, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình phát biểu

Đồng quan điểm với đại biểu Hoàng Đăng Quang, đại biểu Lê Đình Sơn, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh cho rằng, bức tranh kinh tế- xã hội năm 2018 đầy thuyết phục, cao hơn năm 2017 trong một số chỉ tiêu. Điều này rất đáng mừng, nhất là trong điều kiện khách quan, chủ quan còn đầy thách thức chứ không đơn giản. Tốc độ tăng trưởng đến 9 tháng là 6,98% và dự kiến cả năm là 6,7-6,8%. Đây là con số ấn tượng, đặc biệt trong quá trình đánh giá thì đây là những con số tăng trưởng bền vững, bởi vì nó gắn với sản xuất kinh doanh và tăng trưởng gia tăng.

Các đại biểu cho rằng, bối cảnh tình hình trong nước, quốc tế thời gian tới còn nhiều biến động, khó lường, tiềm ẩn nhiều nguy cơ tác động trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế và ổn định xã hội của nước ta. Vì vậy, không chỉ nên có các dự báo lạc quan, mầu hồng, mà cần dự báo đúng môi trường chiến lược, đánh giá đúng tình hình để có những quyết sách phù hợp, từ đó đạt được các mục tiêu trong năm nay, năm 2019 cũng như đến năm 2020.

Đột phá trong thể chế là quan trọng nhất

Thượng tướng Bế Xuân Trường, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng phân tích, chúng ta đang thực hiện tái cấu trúc nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, sức cạnh tranh của nền kinh tế gắn với thực hiện 3 đột phá chiến lược. Để vượt qua bẫy thu nhập trung bình cần có sự đột phá. Vấn đề cốt tử nhất là tập trung ưu tiên đầu tư một số lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao. Chỉ có công nghệ cao, ứng dụng công nghệ cao mới tạo ra năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh. Quan trọng nhất là phải làm sao nghiên cứu, làm chủ được thiết kế, làm chủ được công nghệ lõi, làm chủ được kỹ thuật để bứt phá. Vừa qua, trong nông nghiệp, công nghiệp, các nhà khoa học, các viện đã nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, kỹ thuật cho người dân ứng dụng vào sản xuất, tạo ra năng suất, chất lượng cao và hàng hóa của Việt Nam đã xuất khẩu được tới một số nước, đây là những điểm rất sáng.

Theo Thượng tướng Bế Xuân Trường, trong 3 đột phá chiến lược (thể chế, kết cấu hạ tầng và nguồn nhân lực), thể chế là quan trọng nhất, làm sao để huy động được nguồn lực trong và ngoài nước cho phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Cũng là cơ chế, làm sao thu hút được người tài, phát huy được người tài. Đây là vấn đề cả xã hội rất quan tâm, để làm sao nền kinh tế đất nước bứt phá lên. Kinh tế đất nước bứt phá, chính là khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng, bản chất của chế độ.

Đầu tư cho hạ tầng giao thông để phát triển kinh tế

Nhất trí với các chỉ tiêu, mục tiêu, giải pháp mà Báo cáo của Ban Cán sự Đảng Chính phủ đã chỉ ra, các đại biểu đề nghị Trung ương cần đánh giá giữa nhiệm kỳ khóa XII, trong đó tập trung đánh giá toàn diện, sâu sắc một số chủ trương lớn như việc thực hiện 3 đột phá chiến lược, tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng... làm rõ những việc đã làm được, chưa làm được để từ đó rút kinh nghiệm cho thời gian còn lại của nhiệm kỳ, đồng thời có cơ sở cho Đại hội XIII sắp tới. Đại biểu đề nghị Chính phủ, Quốc hội cần sớm sửa đổi một số luật như Luật Đầu tư công, Luật Đất đai (sửa đổi); Bộ Tài chính tiếp tục hướng dẫn chi tiết, cụ thể việc xử lý các loại tài sản công, để khơi thông cho các địa phương, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các nhà đầu tư. Cùng với đó, cần tập trung nâng cao chất lượng công tác thẩm định, đánh giá tác động môi trường.

Đại biểu Nguyễn Đắc Vinh, Bí thứ Tỉnh ủy Nghệ An cho rằng, thời gian qua, thủ tục hành chính với người dân được cải thiện nhiều. Tuy nhiên các thủ tục giải quyết các dự án cho doanh nghiệp còn nhiều khó khăn. Bên cạnh đó cần có các quỹ đầu tư để hỗ trợ doanh nghiệp, vì doanh nghiệp vay vốn từ các ngân hàng thương mại chịu lãi suất cao, từ đó làm giảm sức cạnh trạnh của doanh nghiệp. Đại biểu Nguyễn Đắc Vinh cũng đề nghị cần có các phương thức huy động vốn hiệu quả để phát triển hạ tầng giao thông, vì hạ tầng giao thông không phát triển thì kinh tế không thể phát triển.

"Chúng ta sớm sửa đổi Luật Đầu tư công, luật đầu tư công làm chậm quá trình giải ngân. Khâu đột phá thứ hai về kết cấu hạ tầng, chúng tôi thấy trước tiên hoàn thiện hệ tầng giao thông nhanh chóng. Tuy nhiên, nếu chúng ta không tập trung nguồn lực cũng như không có biện pháp tháo gỡ chính sách thì các dự án giao thông chậm triển khai. Đề nghị ngân sách nhà nước nên tập trung nhiều hơn cho giao thông. Vì có hạ tầng  giao thông tốt thì kinh tế phát triển. Thứ hai, sớm hoàn thiện các quy định liên quan đến BOT, BT để huy động nguồn vốn xã hội để đầu tư, với điều kiện khó khăn như này nếu vướng mắc cơ chế BOT, BT thì khó cho đầu tư các hạ tầng”, Đại biểu Nguyễn Đắc Vinh nói.

Dồn lực cho công cuộc tái cơ cấu nông nghiệp

Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam Thào Xuân Sùng đề nghị Ban Chấp hành Trung ương cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, dồn lực cho công cuộc tái cơ cấu nông nghiệp gắn với chuyển đổi mô hình tăng tưởng, xây dựng nông thôn mới, nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh của nông sản Việt Nam hướng tới mục tiêu chiến lược là nông nghiệp thịnh vượng, nông dân giàu có, nông thôn văn minh như ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư tại Học viện Nông nghiệp vừa qua.

Ông Thào Xuân Sùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam phát biểu

Đánh giá những kết quả mà đất nước đã đạt được trong thời gian vừa qua, ông Thào Xuân Sùng cho rằng nội lực của đất nước, nhất là kinh tế tư nhân đã được phát huy ở mức độ cao, chúng ta đã đứng vững trên đôi chân của chính mình, việc thu hút FDI có sự lựa chọn. Dựa trên những phân tích, tổng hợp, đồng chí kiến nghị năm 2019, Quốc hội nên đặt chỉ tiêu GDP (tổng sản phẩm trong nước) tăng từ 6,7-6,9% và kỳ vọng có thể cao hơn là 7%.

"Tôi cho rằng GDP từ 6,7-6,9% là hoàn hoàn có thể đạt được... Tôi tin tưởng năm 2019 là năm chúng ta sẽ tăng tốc", ông Thào Xuân Sùng nhấn mạnh. Ông Sùng kiến nghị cần dồn lực tập trung, không dàn trải, để chúng ta có bước ngoặt trong phát triển. Như vậy, cốt lõi tăng trưởng 6,7-6,9% là cần thay đổi cách sử dụng đất nông nghiệp và chuỗi giá trị nông nghiệp, "chúng ta phải phát triển mạnh nền nông nghiệp hiện đại với sự kết nối mạnh mẽ giữa các tỉnh, thành phố, trong đó có tỉnh đầu tàu."

Ông Thào Xuân Sùng nhấn mạnh: “Chúng ta không thể công nghiệp hóa một chiều mà phải công nghiệp hóa nông nghiệp nông thôn mạnh mẽ để cân đối lực lượng lao động, hướng tới xây dựng nông thôn mới.”

Nêu thực trạng tại một số địa phương, tỷ lệ nông dân bỏ ruộng nhiều vì manh mún, nhỏ lẻ, kinh doanh không hiệu quả, không tích tụ được ruộng đất, không kết nối, liên kết được, Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam đề nghị cần phân tích, từ đó xác định tốc độ tăng trưởng; rà soát quy hoạch ở vùng sản xuất lúa hợp lý trên cơ sở ổn định diện tích lúa hiện nay đã được Quốc hội quyết định, cho phép các tỉnh, thành phố có thể chuyển đổi một phần diện tích nhất định để nuôi, trồng những cây có giá trị kinh tế cao trong vòng từ 7-15 năm, khi cần thiết đưa lại những diện tích này để sản xuất lúa nhưng phải là lúa công nghệ cao, chất lượng cao, phù hợp cho xuất khẩu. Như vậy, chúng ta sẽ tập hợp đoàn kết được nhân lực ở nông thôn, cũng như các doanh nghiệp.

Đại biểu đề nghị cần dồn sức để xây dựng hợp tác xã, nâng cao chất lượng lao động ở nông thôn, đưa sản xuất nông nghiệp đạt mục tiêu yêu cầu đề ra; hoàn thiện thể chế chính sách để liên kết 6 nhà thành công, trong đó khuyến khích các hộ nông dân cho thuê đất nông nghiệp hoặc góp giá trị quyền sử dụng đất mà ko cần chuyển đổi quyền sở hữu ruộng đất, tạo điều kiện cho các hộ nông dân đạt lợi thế về quy mô, giảm chi phí, như vậy các hộ sẽ đồng tình ủng hộ, tạo ra sức mạnh nội lực.