Tránh sự chồng chéo nhiệm vụ của các cơ quan trong phòng, chống khủng bố

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm trình bày Tờ trình về sự cần thiết ban hành Luật Cảnh sát cơ động.

Theo đó, việc xây dựng và ban hành Luật Cảnh sát cơ động trong thời điểm hiện nay là rất cần thiết, nhằm đảm bảo tuân thủ quy định của Hiến pháp năm 2013 về việc luật hóa các quy định hạn chế quyền con người, quyền công dân; thống nhất với quy định của các luật có liên quan đến chức năng, nhiệm vụ và xây dựng lực lượng Cảnh sát cơ động; thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước về xây dựng lực lượng Cảnh sát cơ động cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại được thể hiện trong các nghị quyết của Đảng; khắc phục những hạn chế, bất cập của Pháp lệnh Cảnh sát cơ động hiện nay…

Bổ sung một số thẩm quyền cho Cảnh sát cơ động

Bộ trưởng Tô Lâm cho biết: Dự thảo Luật gồm 05 chương, 31 điều được xây dựng trên cơ sở bám sát các giải pháp của 04 chính sách đã được Quốc hội, Chính phủ thông qua; kế thừa các quy định còn phù hợp của Pháp lệnh Cảnh sát cơ động năm 2013, bổ sung những quy định mới phù hợp với yêu cầu thực tiễn hoạt động của Cảnh sát cơ động, cụ thể:

Luật xác định 07 nhóm nhiệm vụ cơ bản của Cảnh sát cơ động tại Điều 9 dự thảo Luật, trong đó kế thừa những nhiệm vụ còn phù hợp của Pháp lệnh Cảnh sát cơ động, đồng thời bổ sung 02 nhóm nhiệm vụ cho Cảnh sát cơ động, đây là các nhiệm vụ trên thực tế Cảnh sát cơ động đang thực hiện, nay cần được luật hóa để bảo đảm tính ổn định, đồng bộ, thống nhất, nâng cao hiệu quả, hiệu lực thực thi;

Quy định cụ thể 07 quyền hạn của Cảnh sát cơ động tại Điều 10 của dự thảo Luật, trong đó bổ sung thêm 02 quyền hạn mới phù hợp với yêu cầu thực tiễn thực hiện nhiệm vụ của Cảnh sát cơ động.

Bảy quyền hạn bao gồm: Được mang theo người vũ khí, công cụ hỗ trợ, phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ vào cảng hàng không và lên tàu bay dân sự trong các trường hợp chống khủng bố, giải cứu con tin, trấn áp đối tượng có hành vi phạm tội nguy hiểm có sử dụng vũ khí; bảo vệ vận chuyển hàng đặc biệt, áp giải bị can, bị cáo phạm tội đặc biệt nghiêm trọng và trường hợp sử dụng tàu bay riêng do cấp có thẩm quyền huy động để kịp thời cơ động giải quyết các vụ việc phức tạp về an ninh, trật tự. Ngăn chặn, vô hiệu hóa phương tiện bay không người lái và các phương tiện khác trực tiếp tấn công, xâm phạm hoặc đe dọa tấn công, xâm phạm mục tiêu bảo vệ của Cảnh sát cơ động.

Luật cũng bổ sung, làm rõ các quy định liên quan hoạt động của Cảnh sát cơ động gồm: Xây dựng và thực hiện phương án; biện pháp công tác; sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ và huy động người, phương tiện, thiết bị đảm bảo tuân thủ quy định của Hiến pháp, phù hợp với quy định của pháp luật có liên quan.

Điều chỉnh, làm rõ quy định về thẩm quyền điều động Cảnh sát cơ động thực hiện nhiệm vụ của Tư lệnh Cảnh sát cơ động và Giám đốc Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đảm bảo chặt chẽ, linh hoạt, phù hợp với thực tế triển khai thực hiện nhiệm vụ của Cảnh sát cơ động…

Về hệ thống tổ chức của Cảnh sát cơ động tại Điều 13 dự thảo Luật, Chính phủ xây dựng 02 phương án trình Quốc hội xem xét cho ý kiến, cụ thể như sau:

Phương án 1: Chính phủ đề nghị tại dự thảo Luật chỉ quy định mang tính nguyên tắc về hệ thống tổ chức của Cảnh sát cơ động gồm Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động và Cảnh sát cơ động Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và giao Bộ trưởng Bộ Công an quy định chi tiết về hệ thống tổ chức của Cảnh sát cơ động để đảm bảo thống nhất với quy định của Luật Công an nhân dân năm 2018.

Phương án 2: Tiếp thu ý kiến kết luận của UBTVQH theo hướng bổ sung quy định về cơ cấu các lực lượng thuộc Cảnh sát cơ động gồm 06 lực lượng. Trong đó, 04 lực lượng (lực lượng tác chiến đặc biệt, lực lượng đặc nhiệm, lực lượng bảo vệ mục tiêu, lực lượng huấn luyện, sử dụng động vật nghiệp vụ) được kế thừa quy định tại Điều 8 Pháp lệnh Cảnh sát cơ động năm 2013;

Bổ sung 02 lực lượng (lực lượng sử dụng tàu bay, tàu thủy và lực lượng Cảnh sát cơ động dự bị chiến đấu) hiện nay đã được thành lập theo chủ trương của Bộ Chính trị, các Đề án, dự án của Chính phủ và Bộ Công an nhằm đáp ứng yêu cầu đảm bảo an ninh, trật tự trong tình hình mới.

Tránh sự chồng chéo nhiệm vụ của các cơ quan

Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội cũng đã có báo cáo thẩm tra về dự án luật này.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết: ngày 08/10 vừa qua, Ủy ban Quốc phòng và An ninh (UBQPAN) đã tổ chức phiên họp toàn thể thẩm tra dự án Luật này. Quá trình thẩm tra, các đại biểu đồng tình quan điểm về sự cần thiết ban hành dự án Luật Cảnh sát cơ động, đồng thời nêu ra một số ý kiến về về nhiệm vụ, quyền hạn của CSCĐ quy định trong dự thảo luật.

Về nhiệm vụ của Cảnh sát cơ động, đa số ý kiến UBQPAN nhất trí với dự thảo Luật. Tuy nhiên, đề nghị chỉ quy định những nhiệm vụ trực tiếp liên quan đến việc thực hiện biện pháp vũ trang do Cảnh sát cơ động chủ trì khi có tình huống phức tạp về an ninh, trật tự đang diễn ra để làm nổi bật tính chất đặc thù của Cảnh sát cơ động; hạn chế sử dụng Cảnh sát cơ động thực hiện một số nhiệm vụ của lực lượng, đơn vị khác trong Công an nhân dân đang đảm nhiệm.

Tại phiên thẩm tra cũng có ý kiến cho rằng, phòng, chống khủng bố đã có lực lượng chuyên trách đảm nhiệm, Cảnh sát cơ động chỉ tham gia huấn luyện quân sự, võ thuật cho lực lượng này và lực lượng bảo vệ các bộ, ngành, địa phương, bảo đảm thống nhất trong hệ thống pháp luật, không chồng chéo về nhiệm vụ với các lực lượng khác, đồng thời không phát sinh thủ tục hành chính (các loại giấy phép con...); đề nghị quy định bổ sung nhiệm vụ phối hợp giữa Cảnh sát cơ động với các lực lượng thuộc Quân đội trong tình trạng khẩn cấp về quốc phòng…

Về quyền hạn của Cảnh sát cơ động, một số ý kiến đề nghị quy định cụ thể, chặt chẽ hơn các trường hợp được “ngăn chặn, vô hiệu hóa phương tiện bay không người lái” ở khoản 3 Điều 10; đồng thời rà soát, đối chiếu với quy định của Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ và pháp luật có liên quan để bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, đáp ứng yêu cầu thực tiễn; đề nghị cân nhắc quy định tại khoản 4 vì thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính của Cảnh sát cơ động đã được quy định tại Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Về hệ thống tổ chức của Cảnh sát cơ động, đa số ý kiến UBQPAN cơ bản nhất trí với Phương án 1 của dự thảo Luật vì cơ bản thống nhất với pháp luật hiện hành, đồng thời bảo đảm linh hoạt trong quá trình tổ chức lực lượng theo yêu cầu thực tế đặt ra.

Tuy nhiên, cũng có một số ý kiến nhất trí Phương án 2 của dự thảo Luật để thể hiện tính chất đặc thù của Cảnh sát cơ động, đồng thời đề nghị giao Chính phủ quy định cụ thể cơ cấu tổ chức của Cảnh sát cơ động để bảo đảm chặt chẽ.